🗓 ۲۶ فروردین، درگذشت آیت‌الله شیخ عبدالحسین ابن‌الدین ✍ #شیخ_عبدالحسین_ابن_الدین در قم زاده شد و تحصیلات علوم دینی خود را در حوزه علمیه قم و در محضر آقا سید علی کاشانی، شیخ محمدحسین اردستانی، سید محمدجواد قمی، شیخ محمدعلی شاه آبادی و شیخ عبدالکریم حایری پشت‌سر گذاشت و در ۲۸ سالگی اجازه اجتهاد خود را گرفت. 🔹ابن‌الدین در سال ۱۳۱۵ش به تهران آمد و در #مدرسه_عالی_سپهسالار به تدریس پرداخت و معاونت این مرکز را هم برعهده داشت. ایشان با روحیه‌ی تقریبی که داشت، در آن زمان مقالاتی به زبان عربی در مجله الاخاء و جز آن می‌نوشت و از طرف آیت‌الله بروجردی نماینده پیگیری فعالیتهای #دار_التقریب گردید. 🔸شیخ عبدالحسین ابن‌الدین روحیه مردمی والایی داشت و درب خانه‌اش رو به همگان باز بود. سخنرانی های او در زمان پهلوی در کنار مرحوم راشد از #رادیو پخش می‌شد. او در پایه به شبهات #کسروی جلساتی در خانه خود دایر کرد که مرکز حضور و فعالیت اندیشمندان بود و تا مدتها ادامه داشت. 🔹از دیگر فعالیت‌های ابن‌الدین ترجمه و نگارش کتاب‌های چندی بود و مقالاتی که درمجله‌های عربی دنیای عرب زبان، مانند الاخاء، المرشد، العرفان به چاپ می‌رسید و مورد استقبال علمای وقت بود به‌طوری که گفته می‌شد «آیت الله ابن‌الدین در کشورهای عربی شناخته‌تر از ایران است». 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

✍ شهید آیت الله حاج شیخ قاسم اسلامی در شب نیمه ماه رمضان سال ۱۳۵۹ش در آستانه اذان مغرب با ضرب گلوله به شهادت رسید. 🔹ایشان در حوزه علمیه قم تحصیل کرد و به درجه اجتهاد رسید و در سالهای پس از شهریور ۱۳۲۰ش به تهران آمد. اسلامی در #مدرسه_مروی به تدریس کتاب مکاسب اشتغال داشت و در درسش شخصیت‌هایی چون #حاج_آقا_رضی_شیرازی ، حاج شیخ #محی_الدین_انواری ، #حاج_آقا_نصرالله_شاه_آبادی و #حاج_شیخ_یحیی_نوری شرکت می‌کردند. ✨او پیوسته در مبارزات عقیدتی با انحرافات موجود نقش فعالی داشت و نخستین تلاش‌هایش در این راستا به مبارزه علیه کسروی بازمی‌گشت. 🔸زمانی که #آیت‌_الله_کاشانی ریاست مجلس را بر عهده داشت، جمعی از اهالی کاشان خدمت ایشان رسیدند و گفتند: شما ریاست مجلس را برعهده داشته باشید و آن وقت عده‌ای بهایی به شهر ما بیایند و امام جماعت ما [آقای تفویضی] را قطعه قطعه کنند؟! آقای کاشانی در جواب گفته بود: بروید؛ شخصی را برای شما می‌فرستم که در تمام ایران در بین اهل منبر شجاع‌تر و رشیدتر و از او سراغ ندارم. سپس شیخ قاسم اسلامی را برای دادرسی مردم به کاشان می‌فرستد. اسلامی به کاشان میرود و در همان بدو ورود به درب خانه رییس فرقه میرود و او را دستگیر میکند و کار را به جایی میرساند که پس از چند روز حتی یک بهایی دیده نمی‌شود. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

🔖 برگزاری مراسم اولین سالگرد شهادت شهید #حاج_شیخ_قاسم_اسلامی در #مسجد_ارک و با حضور جمع کثیری از علمای مبرز تهران #اعلامیه 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

🗓 ۳۱ فروردین ۸۸ درگذشت آیت‌الله حاج #شیخ_حسن_ثقفی برادر همسر امام خمینی ره ✍ ‏آیت‌الله ثقفی در محضر آیات عظام؛ حضرت امام خمینی، حاج سید احمد خوانساری، حاج سید ابوالحسن رفیعی قزوینی، حاج میرزا احمد آشتیانی، علامه شعرانی، آیت‌الله سبط‌الشیخ و همچنین والد معظم خود به تحصیل فقه و اصول و فلسفه و عرفان پرداخت و موفق به دریافت اجازات علمی از آن علمای بزرگوار شد. وی با دروس دانشگاهی آشنائی فراوان داشت و به زبان عربی و فرانسوی مسلط بود. ‏ 📖‏‏مهمترین فعالیت مکتوب آن بزرگوار همراهی در تدوین یک دوره کامل فقه تقریرات مرحوم آیت‌الله خوانساری است. ‏ 📚‏‏مرحوم آیت‌الله حاج میرزا حسن ثقفی تهرانی صاحب چند اثر نفیس منتشر شده می باشد؛ از جمله ترجمه و شرح کتاب شفاءالصدور، کتاب انسان و اندیشه ـ تلخیص و ترجمه کتاب اتحاد عاقل و معقول نوشته آیت‌الله حسن‌زاده آملی ـ و گلچینی از اشعار در مدایح و مراثی ائمه اطهار(ع) نیز می‌باشد که بعضی از آن اشعار سروده خود او است. ‏ 📚‏‏از ایشان یک دوره کامل فقه به صورت دستنویس حاوی نظرات اختصاصی خود به یادگار مانده است.‏ منبع: پرتال امام خمینی (ره) 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

📷 از سمت چپ: #آیت‌_الله_خامنه‌ای ، #دکتر_ناصر_میناچی ، #محمدتقی_شریعتی ، #صدر_بلاغی ✍ سید #صدرالدین_بلاغی (درگذشته در ۱ اردیبهشت ۱۳۷۳) طی نامه‌ای از سوی #آیت‌_الله_بروجردی از جانب ایشان ماموریت یافت کتاب «الامام علی صوت العداله الانسانیه» نوشته #جرج_جرداق را ترجمه کند. #صدر_بلاغی بخش قابل توجهی از این کتاب را ترجمه کرده بود که پس از اطلاع #ساواک از این ماجرا و با اطلاع شخص #محمدرضا_پهلوی صدر بلاغی دستگیر و کتاب مذکور و ترجمه آن توقیف شد. 📜 در ذیل قسمتی از نامه آیت‌الله بروجردی به صدرالدین بلاغی را از نظر می‌گذرانیم: «...سابقاً نسخه اى هم از كتب خودتان فرستاده بودید. مقدارى از آن را ملاحظه نمودم، گمان مى كنم براى جوانان از ذكور و اناث مفید باشد. فعلا نسخه اى كه از كتاب جرج سجعان جرداق فرستاده بودید خود شخص مرقوم در #ماه_رمضان گذشته نسخه اى از آن كتاب به عنوان هدیه براى حقیر فرستاده و مكتوبى هم كه حاوى سبب تألیف كتاب و زحماتى كه متحمل شده، نوشته بود. حقیر مقدارى كه وقت مساعدت مى كرد و مطالعه كرده ام كتابى است مفید و ممكن است گفته شود كه در موضوع خود عادم النظیر است. روز عید اضحى جماعتى از تجار طهران به #وشنوه آمدند و حقیر این موضوع را مذاكره كردم. جناب عمدة الاعیان آقاى حاج حسین آقا شالچیلار اظهار میل كرد كه اگر ترجمه شود این كتاب به فارسى، ما در طبع آن حاضر هستیم. لذا گمان مى كنم مقتضى است یا خود جناب مستطاب عالى یادیگرى را وادار نمایید كه ترجمه شود. پس از ترجمه، وسائل طبع آن از این طریق و یا غیر این طریق فراهم خواهد شد...» 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

✍ عبدالله مستوفی فرزند میرزا نصرالله مستوفی در خاطرات خود از برنامه #شب‌_های_قدر در #طهران_قدیم می‌نویسد: «سه شب احیا شب‌های عبادت بود؛ مردم بعد از افطار به مسجدها می‌رفتند. شش شبانه روز (صد رکعت) نماز قضا می‌خواندند، بعد از آن واعظ یا پیشنماز به منبر می‌رفت. اکثر تفسیر سوره «انا انزلناه فی لیلة القدر» و فضیلت عبادت شب قدر را برای مردم می‌گفت و چون یکی از عبادات هم گریه از خوف خداست، آنها را می‌گریاند و بعد قرآن سر می‌گرفتند و به مسلمانان دعا میکردند و نزدیک سحر به منزل برمی‌گشتند. در دو سال قبل که شهر تهران نظامی بود، اعلانی از طرف حکومت نظامی تهران داده شده بود که آزادی رفت و آمد را در این سه شب به اطلاع مردم برساند. در ذیل آن توضیح داده بود: «تا مردم آزادانه مشغول عزاداری شوند». شب قدر شب عبادت است نه عزاداری! ... من در نظر ندارم پدرم در این سه شب به مسجد رفته باشد. او در خانه به خواندن دعا و قرآن مشغول می‌شد، نزدیک سحر قرآن به سر می‌گرفت، مادرم با او همراهی می‌کرد. ما هم در صف عقب‌تر این عمل مستحب را به جا می‌آوردیم. خدمتکارها هم در ایوان جنب اطاق نشسته، هریک قرآنی به سر گذاشته و ذکرهایی که پدرم می‌گفت تکرار می‌کردند.» 📖 شرح زندگانی من، ج۱، ص۳۲۹ و‌۳۳۰ 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

🔰پژوهشگر حوزوی: 👈هویت حوزه تهران بر پایه شخصیت و حضور علما شکل گرفته است 🔶حوزه / حجت الاسلام سبحانی صدر با بیان اینکه پایتخت شدن یک شهر نقش مهمی در شکوفایی اجتماعی دارد، گفت: پایتخت شدن تهران علاوه بر رشد اجتماعی، موجب توسعه حوزه های علمیه و ارتباط حوزه با بدنه اجتماع شد. https://www.hawzahnews.com/news/1021604 #هویت_تاریخی #حوزه_تهران #انعکاس_خبری 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

📄 جمع‌آوری #فطریه برای کمک به مبارزین فلسطینی در گزارش ساواک به تاریخ ۴۹/۱۰/۳ آمده است: ▪️جمع‌آوری پول جهت فلسطینی‌ها و سیل‌زدگان پاکستان در #مسجد_هدایت ▫️در روز #عید_فطر مبلغ هفده هزار تومان وجه جهت کمک به چریک‌های #فلسطین و مبلغ سه هزار تومان برای سیل‌زدگان پاکستان جمع‌آوری شده. وجه فلسطینی‌ها را چند روز بعد آقای #شیخ_مصطفی_رهنما که عازم فلسطین بوده با خود برده است که به آنها بپردازد و سه هزار تومان وجه سیل‌زدگان به سفارت پاکستان داده‌اند. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

📷 ۱۳۲۷ش، حضور آیت‌الله #سید_ابوالقاسم_کاشانی و همراهانش در مسجد امام (مسجد شاه سابق) ✍ روز جمعه سی و یکم اردیبهشت ۱۳۲۷ مسجد سلطانی ناظر عظیم‌ترین اجتماع پرشکوهی بود که بعد از شهریور ۲۰ تا آن روز برپا شده بود. مسجد مملو از جمعیت و از خیابان‌های اطراف هم عبور و مرور قطع شده و اتوبوس های اطراف از کار افتاده بود. در آن ایام ریاست تبلیغات با آقای #ابوالقاسم_پاینده مدیر مجله صبا بود و او هم دستور داد که دو ساعت رادیو را به #مسجد_شاه وصل و جریان میتینگ را پخش کنند. در آن میتینگ #آیت الله_کاشانی و آقای #نواب_صفوی هم شرکت کرده بودند و فشار جمعیت در صحن مسجد به قدری بود که نرده های آهنی جلوی شبستان شکست. ابتدا سرودی به وسیله عده‌ای از جوانان دسته جمعی خوانده شد. بیت اول آن این بود: ما جوانان ایران زمینیم / ما فدائیان اسلام و دینیم سپس قطعنامه‌ای که مبنی بر اظهار همدردی با اعراب فلسطین صادر شده بود دو بار قرائت گردید و پس از آن #حاج_شیخ_عباسعلی_اسلامی پیرامون حملات وحشیانه یهود و لزوم کمک به مسلمانان فلسطین سخنرانی کردند. پس از پایان اجتماع، اتوبوسهایی از طرف خط‌های مختلف در اختیار جمعیت گذارده شد و تا ساعت ۹ شب مردم در خیابان های تهران تظاهرات کرده و علیه یهود و به نفع اعراب فلسطین شعار می‌دادند و از روز بعد هم محل‌هایی برای نام نویسی داوطلبین جنگ با یهود در مراکز مختلف شهر افتتاح شد و قریب ۵ هزار نفر هم برای اعزام نام نویسی کردند. 📚فدائیان اسلام، تاریخ، عملکرد، اندیشه، ص۶۹ و ۷۰ به کوشش استاد سید هادی خسروشاهی 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

📜 نامه عبدالقادر محمد خطاب از سران #جنبش_فتح به آیت‌الله #سید_علی_بطحائی_گلپایگانی (م ۱۳۵۹ش) ✍ آیت‌الله بطحایی صاحب کتاب #المناظرات_فی_الحرمین_الشریفین از علما و مدرسین حوزه تهران در سالهای پیش از انقلاب بودند که با بسیاری از کشورهای اسلامی ارتباط داشتند. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

🥀 به مناسبت شهادت آیت‌الله #سید_حسن_مدرس در غروب ۲۶ #ماه_رمضان ۱۳۵۷ق (۱۳۱۶ش) 📜 از این سند که به امضای #شهید_مدرس رسیده به دست می‌آید که گویا وی در همان زمان که نیابت تولیت #مدرسه_عالی_سپهسالار را برعهده داشته، در نقشی مشابه #مدیریت_حوزه_علمیه_تهران ، سعی داشته است با کمک تعدادی از علمای معقول و منقول حوزه، و همراهی #وزارت_معارف وقت، برنامه درسی منظم و یکپارچه‌ای برای شش سال اول مدارس علمیه تنظیم نماید. اسامی شورای علمی مورد نظر در همین سند آمده است. از نکات قابل توجه آن است که پیشنهادات این شورا از نظر موضوعات درسی به اطلاع فضلای حوزه رسیده تا هم درباره آن نظر بدهند و هم در صورت موافقت، کتابهای درسی مورد نظر خود را پیشنهاد کنند. متن سند👇 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

📜 قسمتی از متن برنامه آموزشی مدارس علمیه تهران که با نظارت #شهید_مدرس پیشنهاد شده بود: بسم الله الرحمن الرحیم از عموم طبقات بالخصوص علما و فضلا و ادبا و علاقمندان به ترتیب و منظم بودن تحصیل طلاب و محصلین مدارس قدیمه لازالت معموره خواهشمندم در دستوری که جمعی از دانشمندان متخصصین نسبت به علوم مقدماتی مرتب فرموده اند و ذیلا درج شده دقت فرمایند و هرکس از هرکجا نظریات خود را کتبا تا دو ماه دیگر به کتابخانه مدرسه سپهسالار جدید بفرستد که به دست جناب آقا میرزا ابوالقاسم عهده‌دار دفتر مدرسه برسد ان شاء الله تعالی؛ انتظار چنین است که آقایان اهل نظر از دو حیث نظریات خود را مرقوم و ارسال دارند: یکی در علوم مذکوره در فصول دستور؛ و دیگری تعیین کتاب تدریس به جهت هر علمی. امید است بعد از وصول انظار صائبه، نتیجه مهمه از تحصیل محصلین علوم دینیه وفقهم الله تعالی حاصل شود. (محل امضاء مدرس) مهر عبده حسن بن اسماعیل الطباطبائی بسم الله الرحمن الرحیم ما حصل افکار هیئت منتخبه (آقای حاج سید نصرالله اخوی رئیس محکمه تمیز، آقای آقا میرزا محمدرضای ایروانی مدرس علوم منقوله، آقای دکتر اعلم الدوله مدیر کل وزارت معارف، آقای حکیم اعظم رئیس کل معارف و معلم طب عالی، آقای آقا میرزا غلامحسین خان رهنما معلم ریاضیات، آقای آقا شیخ محمدعلی لواسانی مدرس مدرسه ناصری، جناب مستطاب آقای آقا میرزا ابوالحسن مسجد حوضی [شعرانی]، آقای میرزا عبدالعظیم خان معلم ادبیات فارسی، آقای بدیع الزمان ادیب خراسانی و جمعی از فضلا، در چند جلسه که در کتابخانه مدرسه سپهسالار جدید منعقد شد برای مرتب نمودن دستور (پروگرام) تحصیلات مدارس قدیمه در شش سال اول، کسانی که دارای سواد فارسی خواندن و نوشتن هستند (تقریبا مدارس و مکاتیب ابتدائی را طی نموده‌اند) و وارد می‌شوند از قرار ذیل است... 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

📷 از راست: سید محمدباقر حجتی، #سید_هاشم_رسولی_محلاتی، شهید مطهری، #علی_دوانی به یاد #معلم_شهید #استاد_مطهری 💠حجت‌الاسلام #سید_محمدباقر_حجتی درباره تدریس #شهید_مطهری می‌فرمود: «تنها استادی که در #مدرسه_مروی سراغ داشتم که قبل از اذان صبح به مدرسه می‌آمد و نماز صبح را در مدرسه می‌خواند، با وجود اينکه در خيابان آبشار منزل داشت، ايشان بود. از منزل قبل از اذان حرکت می‌کرد و می‌آمد و يک استکان چای می‌خورد و نماز صبح را ادا می‌کرد و می‌نشست درسش را شروع می‌کرد، و اين درس همين طور ادامه داشت، شايد تا ساعت ۸ يا ۹. علاقه ايشان به نشر علم و انديشه اسلامی ‌از همين‌جا ثابت می‌شود که ايشان بدون اينکه چشم‌داشتی به مزد و يا اجرت در اين زمينه داشته باشند، با اينکه منبع معاش نداشتند و در رده طلاب، يک حقوق ماهيانه دريافت می‌کردند – نه در رده مدرسين – اين‌چنين به تدريس برای طلاب عشق می‌ورزيدند. اگر مثلاً ايشان درس «منظومه» تدريس می‌کرد، به بيان مطالبی که در «منظومه» منعکس بود، اکتفا نمی‌­کرد، بلکه ضمن بيان حکمت اسلامی، از افکار فلسفی جديد هم مسائلی مطرح می‌کرد و به نقد و تحليل در اين مسائل می‌پرداخت. با چنان شوری وارد درس می‌شد که واقعاً ‌من استادی که اين همه علاقه و عشق به ترويج فرهنگ اسلامی و انديشه اسلامی داشته باشد، نديدم؛ به صورتی که در حال درس از خود بي­خود می‌شد...» 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

⭕️ شیخ فضل الله نوری به چه جرمی بر دار رفت؟ و چه اتفاقی برای جنازه ایشان افتاد؟ 👈 پای سخنان حجت‌الاسلام و المسلمین پناهیان (مشاهده فیلم کامل برنامه) ▪️اعلام آغاز فعالیت کنگره شیخ شهید (ره) به همت حوزه علمیه تهران 🆔 کانال اسرار تاریخ 🌐http://eitaa.com/monzer_ir

🔖 #نقشه_طهران_قدیم سال ۱۲۷۵ق #مسجد_شاه #خانه_امام_جمعه #مدرسه_صدر #مدرسه_محسنیه #مدرسه_دارالشفاء 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

📷 دکتر #سید_حسن_امامی #امام_جمعه_تهران در زمان طاغوت 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

📷 #نماز_جمعه_تهران در سال‌های پس از پیروزی انقلاب #شهید_بهشتی #آیت_الله_خامنه_ای #آیت_الله_طالقانی 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

✍ نمازجمعه در بعد از انقلاب، تفاوت چشم‌گیری با قبل از انقلاب دارد؛ هم از نظر بازگشت به هویت حقیقی، هم از جهت ‌محتوایی و هم از جنبه جایگاه امامت جمعه. 💠 پیشینه منصب امامت جمعه: در گذشته امامت جمعه تهران منصبی خانوادگی و موروثی ‌بود که از زمان فتحعلی شاه قاجار در خاندان طباطبایی خاتون‌آبادی دست به دست می‌شد و بسیاری از آنها علاوه بر آنکه نزد جامعه نخبگانی به بی‌سوادی شهرت داشتند، اشخاصی وابسته به دربار، بسیار ثروتمند، و بعضا #فراماسون بودند. 💠جایگاه شهری #نماز_جمعه در گذشته و حال: در گذشته محل اقامه #نماز_جمعه مسجد شاه، و خانه امام جمعه هم در مجاورت همین مسجد بود. اگر به نقشه بالا که مربوط به سال ۱۲۷۵ق است بنگریم، در حد فاصل #مسجد_شاه و #مسجد_حاج_سید_عزیزالله نام خانه امام جمعه به چشم می‌خورد. 🔹آن زمان بازار تهران، منطقه‌ای تجاری مسکونی و با سکنه بسیار بود. مسجد شاه علاوه بر اهمیت مسجد بودنش، به عنوان محل برگزاری نمازجمعه، در این منطقه مسکونی قرارداشت. مدارس علمیه بسیاری هم پیرامون این مسجد و بعضا متصل به آن جای داشتند. 🔸امروزه بازار تهران منطقه‌ای صرفا تجاری و عمدتا خالی از سکنه است. اما بیشتر مدارس علمیه همچنان در این نقطه خالی از سکنه پا بر جا هستند. نماز جمعه‌های پایتخت در #دانشگاه_تهران برگزار می‌شود و البته از خانه ائمه جمعه موقت شهر و نحوه تعاملات اجتماعی ایشان هم عمدتا بی‌اطلاعیم. به عبارت روشن‌تر، در گذشته یک مسجد، در منطقه‌ای با سکنه بسیار و در حلقه‌ای از مدارس علمیه شهر، محل برگزاری نماز جمعه بود، و امروزه یک دانشگاه در حلقه‌ای از دانشکده‌های شهر محل نماز جمعه است، به علاوه که این منطقه (خیابان انقلاب) هم عمدتا به منطقه‌ای اداری، تجاری و آموزشی تبدیل شده و در واقع خالی از سکنه است. 🔹با این توضیحات به ذهن می‌رسد، حال که نماز جمعه در سال‌های پس از انقلاب به جایگاه اصلی خود بازگشته، لازم است مسأله نمازجمعه، محل برگزاری و جایگاه شهری آن و پایگاه اجتماعی امام جمعه، در شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه و نهادهای مربوطه مورد بازبینی جدی قرارگیرد: ۱. بررسی آثار مثبت و منفی اقامه نماز جمعه در دانشگاه؛ ۲. بررسی تأثیر موقعیت جغرافیایی محل برگزاری نماز جمعه در کارکردهای اجتماعی آن؛ (اگر قرار بوده دنباله جمعیت نمازگزار در کوچه‌ها و خیابانهای اطراف دانشگاه تهران به نماز بایستند، چرا نماز جمعه در مکانی همچون مسجد #مدرسه_عالی_سپهسالار برگزار نشد که در گذشته نماز جماعت‌های چند هزار نفره در آن اقامه می‌شد؟) ۳. نماز جمعه در مراکز پر جمعیت مسکونی برگزار شود یا همچون بسیاری از شهرها، مصلی‌ها به بیرون شهر منتقل شوند؟ ۴. شخصیت اجتماعی ائمه جمعه و میزان تعاملات آنها با مردم و رسیدگی به مشکلاتشان، چه تاثیری در تقویت این عبادت اجتماعی دارد؟ چه مانعی دارد که نماز جمعه تهران هم مثل بسیاری از شهرهای دیگر، محل دیدار مردم با امام جمعه و در میان گذاشتن مشکلاتشان با او باشد؟ آیا لازم نیست که ائمه جمعه تهران هم مثل اینه جمعه دیگر شهرها فقط امام جمعه باشند تا فرصت رسیدگی به مسائل دینی و مشکلات مردم را داشته باشند؟ 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

#مهاجرت_علما_به_تهران

✍ اگر تهران روزی #شهر_هزار_حکیم شد، روز نخستش را تنها با یک حکیم یعنی #ملا_عبدالله_زنوزی آغاز کرده بود. آن هم حکیمی مهاجر که از حوزه اصفهان به اینجا هجرت کرد. نه تنها او، که در فاصله‌ای کوتاه، حکمای دیگری چون #سید_رضی_لاریجانی ، #میرزا_ابوالحسن_جلوه و #آقا_محمدرضا_قمشه_ای همگی از اصفهان به تهران هجرت کردند تا قوام‌بخش #حوزه_حکمی_تهران در آغاز شکل‌گیری آن باشند. در عرصه فقاهت نیز جمع کثیری از فقهای برجسته در طول این دو قرن، یا به تهران هجرت کردند و یا به این شهر به عنوان زادگاه و نخستین محل تحصیل خود بازگشتند. 🔹علمای برجسته‌ای چون میرزا مسیح مجتهد استرآبادی، ملا محمد جعفر استرآبادی، میرزا محمدحسن آشتیانی، حاج شیخ فضل‌الله نوری و بسیاری دیگر در زمره مهاجرین به تهران پس از رسیدن به رتبه‌های علمی بالا بودند و جمعی چون حاج ملاجعفر چاله‌میدانی تهرانی، میرزا ابوالقاسم کلانتر تهرانی، حاج ملاعلی کنی، و میرزا محمد اندرمانی عمدتا در تهران و نواحی آن متولد شده بودند، اما پس از رسیدن به رتبه‌های بالای علمی در حوزه نجف، به تهران بازگشتند. 🔅 گاهی شاهدیم که فقیه برجسته‌ای چون #میرزا_عبدالرحیم_نهاوندی از شاگردان شیخ انصاری وقتی به قصد زیارت مشهد مقدس رضوی (ع) از نجف به تهران می‌آید، به اصرار زعمای وقت حوزه تهران، در پایتخت مقیم می‌شود و نمونه دیگر آن در نخستین سال‌های پس از انقلاب هم #آیت‌_الله_جعفری_اراکی است که در سفر از نجف به تهران، به اصرار آیت‌الله مهدوی کنی در تهران می‌مانند. 🔅مهاجرت یا بازگشت به تهران، سیره مستمر فقها و حکمای حوزه تهران در طول دو قرن گذشته بود. چیزی که باعث شکل‌گیری و بقای #حوزه_عاصمه بود. در این سالهای اخیر و با درگذشت بسیاری از فقها و حکمای آن که حوزه تهران حال خوبی ندارد، نسخه‌ای که بتواند به فوریت آن را از این وضع خارج کند، استمرار همان سیره علمای تهران در دو قرن گذشته یعنی هجرت یا بازگشت است. چه مانعی دارد که تصمیم‌گیران امروز حوزه تهران به همان شیوه زعمای پیشین، با برنامه‌ریزی دقیق و حساب شده، از برخی فقها و حکمای برجسته حوزه در دیگر مراکز علمی همچون قم، که ویژگی‌های علمی و اجتماعی لازم برای استقرار در تهران را دارند دعوت نمایند تا به پایتخت هجرت کنند و علاوه بر تقویت فضای علمی حوزه تهران، در تعامل سازنده با مردم، رسیدگی به امور دینی اجتماع را برعهده گیرند. 🔹ناگفته‌ نماند که مطالبه عمومی می‌تواند به این روند سرعت بخشد و البته نکات و پیشنهادات دیگری هم در این باب هست که به مرور تقدیم خواهد شد. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

🗓 به مناسبت ۹ شوال ۱۳۵۷ق (۱۳۱۷ش) درگذشت فقیه و عارف گمنام آیت‌الله #حاج_آقابزرگ_ساوجی 💠 مرحوم حاج آقا بزرگ ساوجی در حوزه نجف از درس فقه و اصول #میرزا_حبیب_الله_رشتی و #میرزا_حسین_خلیلی بهره برد و در سلوک عرفانی از محضر #آخوند_ملاحسینقلی_همدانی و #آخوند_ملافتحعلی_سلطان_آبادی استفاده کرد. ایشان در آن دوره با #حاج_شیخ_عبدالکریم_حائری_یزدی هم‌حجره بود و پس از تکمیل بهره‌های علمی و معنوی به تهران آمد و در #مدرسه_مروی ، #مدرسه_عالی_سپهسالار و #مدرسه_حکیم_هاشم به تدریس پرداخت. 💠 حکایت: «روزی نایب التولیۀ #مدرسە_سپهسالار_جدید به دیدار ایشان آمد و عرضه داشت که حق‌التدریس شما و سایر اساتید را از محل افزایش عائدی موقوفات مدرسه، از ۱۰ تومان به ۶۰ تومان ارتقا داده‌ایم، درحالیکه گویا حق التدریس اساتید آن طبق وقفنامه، همان ۱۰ تومان بود. ایشان چنین چیزی را نمی‌پذیرد و به همان مقدار تعیین شده در وقفنامه اکتفا می‌کند، اگرچه اساتید دیگر مدرسه، این افزایش را قبول کرده بودند. نایب‌التولیه می‌گوید: دستور داده‌ایــم به خاطر کسالت حضرتعالی، درشکه ای شما را از منزل به مدرسه بیاورد. اما حاج آقابزرگ، این را هم نمی‌پذیرد و می‌گوید: تا توان حرکت دارم خودم به مدرسه می‌آیم و هر زمان که دیگر قادر بر حرکت نباشم، از طلاب می‌خواهم که برای درس به همین منزل بیایند.» (تربت پاکان قم، ج۱، ص۱۷۱) ▪️قبر مطهر مرحوم حاج آقا بزرگ ساوجی در حرم مطهر حضرت معصومه (س) داخل مقبره #پروین_اعتصامی قرار دارد اما متاسفانه جای دقیق آن مشخص نیست. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

📆 به مناسبت لغو امتیاز تنباکو به فتوای میرزای شیرازی 🔻 نفوذ حکم میرزا در قضیه تحریم تنباکو 🔹 کتاب «روزنامـه خاطـرات اعتماد السلطنه» بخش مربوط به قضیه تنباکو خیلی جالب است. این قسمت تاریخ معتبر قضیه تحریم تنباکو است، زیرا اعتماد السلطنه شـب به شب و مخفیانه این مطالب را ضبط می‌کرد. وی نقل می‌کند: «چند سال بود که اسب دوانی تعطیل شده بود. جای بزرگی را برای مسابقه اسب سواری مهیا کردند. آن سال، سال افتتاح آنجا بود و معمولاً جوان‌ها برای مسابقه و تماشا شرکت می‌کردند. حدود سی هزار نفر برای تماشا گرد آمده بودند. در میان آن سی هزار نفر یک نفر هم سیگار نمی‌کشید!؟» (۱) 🔹 همچنین اعتماد السلطنه از یکی از اشراف نقل کرده است: بنّایی داشتم. من سیگار کشیدم. عمله کار را نیمه‌کاره رها کرد و از مزدش صرف نظر کرد و رفت! 🔹 همچنیـن نـقـل کرده است: زمانی که میرزا تنباکو را تحریم کرده بود، ناصرالدین شاه به زن‌هایش گفت: من قلیان می‌کشم شما هم بکشید. آن‌ها زیر بار نرفتند و گفتند: شما دو خواهر را هم با هم گرفتید! ما که مقلّد شما نیستیم. (۲) 🔸 وقتی میرزا حـكـم تـحـريـم تنباکو را لغو کرد، تا مدتی مردم، تنباکو استعمال نمی‌کردند، چون مطمئن نبودند این دستور میرزا است یا شایعه است. 1⃣ روزنامه خاطرات اعتماد السلطنه ؛ ص ۷۸۰ 2⃣ روزنامه خاطرات اعتماد السلطنه ؛ ص ۷۸۱ 📚 جرعه‌ای از دریا [آیةالله شبیری زنجانی] ؛ ج ۳ ص ۳۱۵ 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

🏴 انا لله و انا الیه راجعون ✨روح پاک و بی‌آلایش آیت‌الله سید عبدالله فاطمی‌نیا به ملکوت اعلی پیوست 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

▪️مرحوم آیت‌الله فاطمی‌نیا: یکی از شاگردان و اصحاب برجسته‌ی حضرت هادی علیه‌السلام آقا و مولای ما حضرت عبدالعظیم حسنی علیه‌السلام و الصلاة است. حضرت عبدالعظیم -که الحمدالله قبر نورانی او در نزدیکی ما است و خدا توفیق زیارتش را عنایت کند- از شاگردان و اصحاب برجسته یا برجسته‌ترین شاگرد حضرت هادی علیه‌السلام بوده است. یک نفر می‌گوید از حضرت امام هادی سلام‌الله‌علیه سؤالاتی داشتم و حضرت قریب به این مضامین فرمود: تو که اهل ری هستی، از عبدالعظیم بپرس. خیلی حرف بزرگی است که یک امام معصوم مردم را برای حل مشکل به یک نفر ارجاع دهد. ▪️سالروز رحلت حضرت عبدالعظیم(ع) 📷 تصویر حرم حضرت عبدالعظیم(ع)/ ۱۳۲۳ق 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

📃 به این برگ از تاریخ حوزه تهران دقت کنید: 🔹«در محرم ۱۳۷۰ ق / ۱۳۳۱ ش که آیت‌الله #حاج‌_آقا_یحیی_سجادی وفات کرد، اهالی تهران از آیت‌الله‌العظمی بروجردی(ره) تقاضا کردند که شخصیت با کفایتی را به تهران اعزام دارند تا در #مسجد_حاج_سید_عزیزالله اقامه نماز کرده و به امور دینی مردم بپردازند و مرحوم آیت‌الله بروجردی، آیت‌الله #سید_احمد_خوانساری را به تهران می‌فرستد. ایشان بلافاصله تمام اشتغالات علمی خود را قطع و به تهران عزیمت کرد و در آنجا علاوه بر امامت جماعت مسجد سید عزیزالله و رفع گرفتاری‌های مردم، به تدریس خارج فقه نیز پرداخت.» 🕌 @tarikh_hawzah_tehran ادامه👇

📃 به این برگ از تاریخ حوزه تهران دقت کنید: 🔹«در محرم ۱۳۷۰ ق / ۱۳۳۱ ش که آیت‌الله #حاج‌_آقا_یحیی_سجادی وفات کرد، اهالی تهران از آیت‌الله‌العظمی بروجردی(ره) تقاضا کردند که شخصیت با کفایتی را به تهران اعزام دارند تا در #مسجد_حاج_سید_عزیزالله اقامه نماز کرده و به امور دینی مردم بپردازند و مرحوم آیت‌الله بروجردی، آیت‌الله #سید_احمد_خوانساری را به تهران می‌فرستد. ایشان بلافاصله تمام اشتغالات علمی خود را قطع و به تهران عزیمت کرد و در آنجا علاوه بر امامت جماعت مسجد سید عزیزالله و رفع گرفتاری‌های مردم، به تدریس خارج فقه نیز پرداخت.» 💠 #آسیب_شناسی_حوزه_تهران 💡این یک نمونه از ساز و کار انتخاب امام جماعت برای مسجدی بزرگ در گذشته‌ی تهران است که الگویی برای مهاجرت علمای طراز اول به پایتخت هم به حساب می‌آید. آیت‌الله خوانساری پس از انتقال به تهران، اعلم علمای تهران و در زمره مراجع تقلید به شمار می‌آمد. در گذشته عمدتا به این شکل بود که جمعی از اهالی متدین و معتمد محله به محضر مرجع اعلای وقت رسیده و از وی درخواست می‌کردند امامی برای محله و مسجد آنها اعزام کند. گاهی نیز خودشان مستقیما از عالمی درخواست می‌کردند که امور مسجد را در دست بگیرد. مواردی هم بود که یکی از علما در محله‌ای ساکن می‌شد و با کمک اهالی آن مسجدی بنا می‌کرد و به امور دینی و اجتماعی مردم می‌پرداخت‌ و آنقدر در میان مردم اثرگذار بود که نام او بر سردر مسجد نقش می‌بست و اکنون نیز آثار این دسته از مساجد باقی است. در این سازوکار، امور مسجد کاملا مردمی اداره می‌شد و عالم مذکور چند مشخصه بارز داشت که از جمله آن می‌توان به دانش فقهی بالا و روحیه مردمی قابل توجه او اشاره کرد. امروزه علاوه بر ضعف بنیه علمی و روحیه اجتماعی در برخی ائمه جماعات، مشکل جدی‌تر آن است که امام جماعت، امام محله نیست! نماز جماعت صبح که هیچ، نماز ظهر و عصر هم هریک امام جماعتی جداگانه دارد که البته هیچ کدام در آن محله ساکن نبوده و به عبارتی امام محله نیستند. در گذشته مردم با روحانیت زندگی می‌کردند و دینداری و اخلاق را نه تنها در موعظه، که در عمل نیز می‌آموختند، ولی متأسفانه، اکنون هر دو امر آسیب دیده است. به ذهن می‌رسد که #امور_مساجد که در سالهای بعد از انقلاب به تصدیگری امور مربوط به مساجد پرداخته، باید با تغییر در برخی سیاست‌ها که در بالا ذکر شد، خود تنها نقش نظارتی و حل اختلاف داشته باشد یا لااقل با راهکارهایی به هرچه بیشتر شدن پیوند ائمه جماعات (آن هم عالمانی در رتبه اجتهاد یا قریب اجتهاد) با مردم به عنوان امامان محله کمک کند. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

◾️استاد غلامحسین رضانژاد متخلص به نوشین دار فانی را وداع گفت. ▪️وی تحصیلات مقدماتى را در اراک و متوسطه را در تهران به پایان رسانید و پس از آن در دانشکده حقوق دانشگاه تهران ادامه تحصیل داد و توانست در این رشته درجه لیسانس را دریافت نماید. رضانژاد در کنار تحصیلات دانشگاهى، علوم حوزوى را نیز در محضر استادانى، مانند حاج شیخ محمدعلى حکیم شیرازى، شیخ محمد سنگلجى، دکتر محمود شهابى و آیت‌الله سید ابوالحسن رفیعى قزوینى فراگرفت. او علاوه بر مطالعات حقوقى و فلسفى در وادى شعر و ادب نیز فعالیت داشت و اشعارش را با تخلص (نوشین) عرضه مى‌کرد. وى همچنین وکیل پایه یک دادگسترى بود. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

دستنوشته تجلیل آمیز فقیهِ اصولی و حکیم متالّه حضرت آیت الله سیّد رضی شیرازی در ابتدای یک لوح تقدیمی و هدیه به استاد غلامحسین رضانژاد(رضوان الله علیهما) 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

سرمایه‌های انسانی حوزه حکمی تهران ✍ در دوره متأخر که حکمایی بزرگ همچون #علامه_شعرانی ، #علامه_رفیعی_قزوینی ، #آیت_الله_جولستانی ، #حکیم_الهی_قمشه_ای و دیگر بزرگان، مسند نشین تدریس فلسفه و عرفان در #حوزه_تهران بودند، دو طیف از جویندگان حکمت از محضرشان بهره میبردند که در طبقه بعدی تدریس حکمت، نقش آفریدند. یک دسته آنها که در کسوت روحانیت بسر میبردند و متاسفانه جز اندکی، دیگر اثری از آن نسل باقی نمانده و آن قلیل هم کالمعدوم؛ دسته دیگر حکمایی که گرچه برخاسته از #حوزه_حکمی_تهران هستند، و بعضا در دوران گذشته در لباس روحانیت بودند، اما در این عرصه دیده نمیشوند؛ با این حال سهم بزرگی در حراست از میراث حکمی تهران دارند و متأسفانه قدرشان ناشناخته است. امروز هم که چراغ حکمت در حوزه تهران بسیار کمفروغ شده، این اندک روشنایی که سوسو میکند، بخش عمدهای مرهون همین طیف از اهل حکمت است. بزرگانی چون #دکتر_دینانی ، #دکتر_مهدی_محقق ، #دکتر_اعوانی ، #دکتر_صدوقی_سها و دیگران که بهخاطر ضعف در مدیریت صحنه، ارتباطشان با محیط حوزوی قطع شد، اما در حال حاضر تقریبا تنها بازماندگان سلسله حکمی تهراناند. از همین خیل مفاخر حکمی تهران، استاد #غلامحسین_رضانژاد متخلص به نوشین بود که در روزهای گذشته دار فانی را وداع گفت و متاسفانه قدر او دانسته نشد. 📜مرحوم آیت‌الله #حاج_آقارضی_شیرازی در حاشیه لوح تقدیمی خود به مرحوم استاد رضانژاد نوشین (تصویر بالا) مرقوم فرمودند: «هدیه منی الی الأستاد العلامه الفحل الادیب العارف الحکیم الدکتور رضانژاد» 🔹آیت‌الله سید رضی شیرازی در جای دیگری دربارهی استاد رضانژاد به مناسبت ذکر خیری از استاد مشترکشان آیت الله رفیعی قزوینی میفرمایند: «مرد فاضل و آگاه و مسلط بر ادبیات فارسی است و شاعر بزرگواری است و مسلط است بر کتب فلسفه و عرفان، شرح فصوص را شرح کرده، شرح منظومه را شرح کرده و این مرد در فن خودش استادی است و انصافاً مرد جامعی است.» 📖 (حافظان شریعت؛ سیری در حیات علمی و اخلاقی آیت الله سیّد رضی شیرازی؛ ص ۹۴) 🔹 #آسیب_شناسی_حوزه_تهران 🙏باتشکر از آقای شهاب‌الدین شهرابی که مستندات این نوشتار را در اختیار این کمترین قرار دادند. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

🗓 به مناسبت درگذشت عالم ربانی حاج شیخ مرتضی زاهد در تاریخ ۲ خرداد ۱۳۳۱ش «مرحوم آقا شیخ مرتضی زاهد در سالهای آخر عمر، روزهای چهارشنبه به منزل آیت‌الله آقا شیخ مهدی معزالدوله‌ای (معزی) دعوت داشتند. از آن وقت که ایشان می‌آمدند تا وقتی که ناهار آماده می‌شد و در حین ناهار و بعد از آن، همه به صحبت خدا و رسول و مواعظ الهیه می‌گذشت. خانم‌های منزل هم پشت پرده گوش می‌کردند. روزی فرمود: آخر عمر من است و چندان چیزی باقی نمانده است؛ اما دستم خالی است. هیچ ندارم؛ جز اینکه از بدو تکلیف تاکنون خلاف شرع و گناه نکرده‌ام. همچنین نسبت به دشمنان خدا آن‌قدر برائت داشته و دوری کرده‌ام که کوشیده‌ام حتی کلمات آنها را که در زبان فارسی رایج شده، به کار نبرم.» 📚 سیره و خاطرات علما، حاج شیخ محمدعلی جاودان، ص۴۷ 🕌 @tarikh_hawzah_tehran