🔴 سلسه مباحث #نفس / جلسه ٤ 🔵 #مراتب_نفس / بخش دوم 4️⃣ #نفس_ملهمه (مُلهَمه): در اثر شروع #تهذیب_نفس، انسان مجاهد تلاش می‌کند تا بدی‌ها را از خود دور کند و به مقام تخلیه برسد (خالی شدن از رذائل اخلاقی) در این مرتبه از #نفس، انسان لیاقت پیدا می‌کند تا دریافت غیبی داشته باشد که بصورت #الهام است. ✅ در #قرآن، دریافت غیبی امکان‌پذیر است. "و قسم به #حقیقت انسان و کسی‌که آن را اعتدال بخشید، پس خداوند #خیر و #شرّ را به او الهام می‌کند" [شمس/٧ و ٨] 5️⃣ #نفس_مطمئنه: کمال، نامحدود است و امکان رسیدن به آخرین مرتبه‌ی آن ممکن نیست. اما انسان در #سلوک می‌تواند به آخرین حدّ کمالِ خودش برسد. چنین کسی مورد خطاب خداوند قرار می‌گیرد: یا أیتُها النفسُ المُطْمئنّه ✅ #انسان در این مرتبه، با #یاد_خدا آرام است. اَلا بِذکرِ اللهِ تَطمَئِن القُلوب 6️⃣ #نفس_راضیه: کسی‌که به مرتبه نفس مطمئنه رسیده، به #درک و فهمی از حقایق عالم رسیده که از حوادث روزگار (حتی وقایع ناخوشایند آن) اظهار نارضایتی نمی‌کند. او در مقام نفس راضیه قرار می‌گیرد. 7️⃣ #نفس_مرضیه: در مرتبه هفتم، کار به جایی می‌رسد که خداوند از او اعلام #رضایت می‌کند. پایان این سلوک، سیر الی الله و بازگشت به سوی خداست. "ای نفس آرام یافته! به سوی خدایت بازگرد در حالی‌که تو از خدا راضی و او هم از تو راضی است" [فجر/ ٢٧ و ٢٨] 💢 اوج زیبایی و شکوه در مراتب نفس، در آخرین لحظات زندگی حضرت سیدالشهداء (ع) جلوه کرده است. حضرت در روز عاشورا و بعد از مواجهه با سختیها و مصیبتها، در قتلگاه خویش فرمودند: الهی رِضاً بقضائِک، تسلیماً لِاَمرِک، لا مَعبودَ سِواک؛ خدایا راضی به قضایت هستم و #تسلیم به امرت، خدایی جز ذات یگانه تو نیست. ____________ حجةالاسلام والمسلمین #علوی_تهرانی موضوع: #نفس / جلسه ٤ #مسجد_حضرت_امیر (ع) @Fares_ir

🔴 سلسله مباحث #نفس / جلسه ۱٣ ✅ #جایگاه_ایمان در قلب است. طبق آیه ۴ سوره احزاب خداوند در #حقیقت هر انسانی یک #قلب بیشتر قرار نداده است. این قلب یا جایگاه خداست و رحمانی است، یا تحت تصرف نفس است و نمی‌گذارد ایمان شکل بگیرد. نمی‌توان گفت بخشی از قلب، در تصرف نفس است و بخشی دیگر از آن خدا است. 💢 وقتی #ایمان در قلب مستقر نگردد، چند چیز اتفاق می‌افتد: 1️⃣ #غفلت از #یاد_خدا در سوره کهف آیه ۲۸ می‌فرماید: و از کسانی که قلبشان را از یاد خود غافل ساختیم #اطاعت مکن! همان‌ها که از هوای نفس پیروی کردند، و کارهایشان افراطی است. 2️⃣ #انکار_قیامت در سوره طه آیه ۱۶ می‌فرماید: پس مبادا کسی که به آن (#قیامت) ایمان ندارد و از هوس‌های خویش پیروی می‌کند، تو را از (توجه به) آن بازدارد؛ که هلاک خواهی شد! 3️⃣ #انکار_قرآن در سوره قصص آیه ۵۰ می‌فرماید: اگر تو را اجابت نکردند، بدان که آنان تنها از هوس‌های خود پیروی می‌کنند! ⚠️ هر کسی به این ٣ مسأله باور ندارد یا تردید دارد، یعنی قلبش ایمان ندارد، و دچار #هوای_نفس شده است. ⭕️ اگر ایمان در قلب شکل نگیرد، انسان #عاقبت_به_خیر نمی‌شود. بنابراین باید دنبال #مهار_نفس بود. ✳️ نفس چگونه مهار می‌شود؟ اگر #انسان بخواهد نفس را مهار کند، باید بر ۴ چیز اهتمام کند: 1️⃣ باید بپذیرد که نفس، #دشمن است. 2️⃣ #عزم (اراده قوی) بر #تهذیب_نفس پیدا کند. #دنیا لذت بخش است و دل‌کندن از آن برای کسی که اُنس با دنیا و مادیات و محسوسات دارد کار سختی است. 3⃣ بداند که نفس تغییرپذیر است. 4⃣ به آثار مطلوب #تهذیب_نفس و آثار زیان‌بار ترک تهذیب نفس توجه کند. ____ حجةالاسلام والمسلمین #علوی_تهرانی موضوع: #نفس / جلسه ۱٣ #مسجد_حضرت_امیر (ع) @Fares_ir

🔴 سلسله مباحث #نفس / جلسه ۱۴ ✅ برخی از آثار #تهذیب_نفس 🔸#رستگاری در سوره اعلی آیه ۱۴ می‌فرماید: به #یقین کسی‌که پاکی جست (و خود را تزکیه کرد)، #رستگار شد. 🔸رسیدن به #درجات_عالیه حضرت امیر (ع) می‌فرمایند: کسی‌که دوست دارد به مقامات بلند (معنوی) برسد، باید بر هوا و #هوس غلبه کند. 🔸#رضایت_خدا حضرت امیر (ع) فرمودند: هر کس بر نفس خود خشمناک شود، پروردگارش را خشنود کرده است. 💠 سعادت یعنی درست زندگی کنیم تا نسبت به گذشته افسوس نخوریم. امیرالمؤمنین (ع) می‌فرمایند: کسی‌که نفس خویش را در لذت‌هایش رها سازد، بدبخت و دور از سعادت خواهد بود. 🔆 #دین_داری چیست؟ حضرت امیر (ع) فرموده‌اند: دین‌داری، سختی دادن به نفس است. حضرت در تعریف #لقمه_شبهه‌ناک فرمودند: اگر در چاهی یک قطره شراب بریزند و با آن چاه، زمینی را زراعت کنند و در آن زراعت، گیاهی بروید و یک گوسفند از آن بخورد و میان گله برود، من از خوردن گوشت تمام آن گله اجتناب می‌کنم. 📌 اگر کسی می‌خواهد ببیند #متدین است، باید ببیند به نفس خود، سخت گرفته یا خیر؟! ________________ حجةالاسلام والمسلمین #علوی_تهرانی موضوع: #نفس / جلسه ۱۴ #مسجد_حضرت_امیر (ع) @Fares_ir

🔴 سلسله مباحث #نفس / جلسه ۱۵ ✅ #ریاضت، شیوه‌ #کنترل_نفس در #سلوک عملی است. قدرِ مشترک همه‌ی نسخه‌های ریاضتی، سختی است، هیچ‌کسی با #راحت_طلبی در کنترل نفس به جایی نمی‌رسد. ریاضت را می‌توان به ۲ دسته کلی تقسیم کرد: 1️⃣ #ریاضت_شرعی نسخه‌هایی که پیامبر اکرم (ص) و #اهل_بیت (ع) داده‌اند. 2️⃣ نسخه‌های ریاضتی که غیرمعصوم می‌پیچد. بعضی از این نسخه‌ها، دستور به نپوشیدن لباس فاخر، #ازدواج نکردن، و #سکوت است. آیین هندوها، آیین مرتاض‌ها همین است. بعضی از متصوفه نیز خودشان را از خوردنی‌ها محروم می‌کنند و ترک خوردن گوشت و مرغ و ماهی می‌کنند. 🔹اما در ریاضت شرعی و برای کنترل نفس، در مقام پاسخ به خواسته‌های آن، دستوراتی از #شرع صادر شده است که باید به آن ملتزم بود: 🔸 ریاضت، #خلاف_شرع نباشد. 🔸 ریاضت، خلاف #اخلاق نباشد. 🔸 توقعات اجتماعی رعایت شود. ♻️ ما در #فقه، ۲ توقع اجتماعی داریم: 1️⃣ زندگی مطابق شأن باشد. یعنی در رفتار کنترل نفس باید شأن افراد رعایت شود. 2️⃣ #خلاف_مروت نباشد. بستنی خوردن در ماکن عمومی #حرام نیست، ولی مردم توقع ندارند که یک روحانی کنار خیابان بایستد و بستنی بخورد. اگر این کار را کرد، می‌شود خلاف #مروت. انجام رفتارهای خلاف مروت روحانی را از #عدالت ساقط می‌کند. ✳️ اولین کاری که در #تهذیب_نفس باید انجام شود، مشارطه است. #مشارطه یعنی شرط کردن به منظور انجام دادن کاری یا ترک کردن کاری. 📌 هم ردیف معنای مشارطه، کلمه عهد در #قرآن است. یکی از واژه‌هایی که می‌تواند انجام یا ترک چیزی را بر ما #واجب کند، عهد است. مانند #عهد بستن با خداوند که اگر فلان حاجت ما برآورده شد، سه روز #روزه بگیریم. ______________ حجةالاسلام والمسلمین #علوی_تهرانی موضوع: #نفس / جلسه ۱۵ #مسجد_حضرت_امیر (ع) @Fares_ir

🔴 سلسله مباحث #نفس / جلسه ۱۶ ✅ گفتیم اولین کار در تهذیب نفس، مشارطه یا عهد است. در سوره اعراف آیه ۱۷۲ فرمود: ما شرط و عهدی با خدا بسته‌ایم که فطری است. طبق این #عهد، ما خداوند را رب خود می‌دانیم. "رب" به کسی اطلاق می‌شود که #مالک باشد. لازمه‌ مالکیت خدا اینست که #قادر باشد و بتواند هرگونه تصرفی بکند. 🖌 ما در #توحید، ۲۲ مرتبه داریم. یکی از مراتب توحید، توحید در ربوبیت است. علامتش اینست که به خدا اعتراض نکنیم، چون او مالک هستی است. اعتراض به خدا، بالاترین حد #شرک است. ✅ عهد دیگری هم با خدا بسته‌ایم که عهد تشریعی است و آن، نپرستیدن و پیروی نکردن از #شیطان است که در آیه ۶۰ سوره یس آمده است. 📌 #قرآن و #اهل_بیت، #عهد_الهی هستند. امام صادق (ع) فرمودند: ما عهد خدا هستیم هرکسی به عهد ما وفا کند، به عهد خدا وفا کرده است. و باز می‌فرمایند: قرآن پیمان خداوند است بسوی بندگانش. 🔆 اهمیت #وفای_به_عهد رسول اکرم (ص) می‌فرمایند: کسی که #امانت_دار نیست ایمان ندارد و کسی که به عهدش وفا نکند #دین ندارد. ✳️ ما با چه کسی مشارطه کنیم یا عهد ببندیم: 1⃣ عهد بستن با خداست. انسان با خدا عهد و شرط می‌کند که کاری بر خلاف رضای او انجام ندهد. این کار سخت است. 2⃣ مشارطه کاری بین #عقل و نفس در نهاد انسان است. #تهذیب_نفس یعنی کنترل نفس بوسیله عقل. اگر عقل بر نفس تسلط پیدا کند و نفس #خیانت نکند، کار انسان به سلامت خواهد بود. 🔖 تجارت پر سود در سوره صف آیه ۱۰ و ۱۱ می‌فرماید: ای کسانی که ایمان آورده‌اید! آیا شما را به تجارتی راهنمایی کنم که شما را از #عذاب دردناک رهایی می‌بخشد؟! به خدا و رسولش ایمان بیاورید و با اموال و جانهای خود در راه خدا #جهاد کنید؛ این برای شما (از هر چیز) بهتر است اگر بدانید! ⭕️ شرط جان دادن، بخشش مال است. کسی حاضر می‌شود جانش را بدهد که از #دنیا بریده باشد، و کسی می‌تواند از دنیا ببُرّد که مالش را در راه خدا داده باشد. ________ حجةالاسلام والمسلمین #علوی_تهرانی موضوع: #نفس / جلسه ۱۶ #مسجد_حضرت_امیر (ع) @Fares_ir

🔴 سلسله مباحث #نفس / جلسه ۱۷ ✅ مرحله‌ی دوم از مراتب #تهذیب_نفس، مراقبه است. #مراقبه در لغت یعنی نگهبانی، انتظار کشیدن. انسان باید مراقب نفس خود باشد تا از عهد و شرطی که با خدا بسته تخلف نکند. 🔸نگهبانی، محصول یک بینش است. همه‌ی تحولات انسان، ابتدا در حوزه #نگرش و #بینش است. با #بینش_مادی نمی‌شود #رفتار_الهی داشت. ✳️ بینش و #باور انسان مؤمن بر این است که: خداوند ناظر و مراقب هر چیز است. [احزاب/۵۲] هر جا باشیم خداوند با ماست و نسبت به آنچه انجام می‌دهیم بیناست. [حدید/۴] 🖌 این بینش در #انسان حالتی ایجاد می‌کند که حضور خدا را در زندگی‌اش جدی تلقی می‌کند، لذا هر کاری انجام نمی‌هد. حضرت امیر (ع) می‌فرمایند: برای نفس خودت نگهبان بگذار. ✅ نگهبان کیست؟ در سوره توبه آیه ۱۰۵ می‌فرماید: خداوند و پیامبر و مؤمنان، اعمال شما را می‌بینند. به امام صادق (ع) عرض کردند: این #مؤمنون چه کسانی هستند؟ فرمودند: علی (ع) و ۱۱ امام بعد از او هستند. و فرموده‌اند: اگر در جایی که هستید، یکی از شما بهتر بود، خودتان را به ما منسوب نکنید. _________________ حجةالاسلام والمسلمین #علوی_تهرانی موضوع: #نفس / جلسه ۱۷ #مسجد_حضرت_امیر (ع) @Fares_ir

🔴 سلسله مباحث #نفس / جلسه ۱۹ ✅ سومین گام در #تهذیب_نفس، #محاسبه است. 🔸 #سالک باید بداند #رضایت خدا چگونه به دست می‌آید؟ باید تمام تکالیف فردی و حقوق اجتماعی را بشناسد تا موجب ضایع شدن حقوق خود و #جامعه‌ نشود که بدعهدی به حساب می‌آید. 💠 پیامبر (ص) ٣۰ #حق برای #مسلمان بیان فرمودند و تأکید کردند؛ اگر از عهده این حقوق برنیامدید باید #حلالیت بطلبید، و اگر چنین نکنید روز #قیامت باید به صاحب حق پاسخ‌گو باشید و خداوند #حکم می‌کند تا با دادن #خیرات خود، یا به گردن گرفتن #سیئات او، صاحب حق را راضی کنید. 📌 مراد از #محاسبه اعمال این نیست که هر روز فقط تعداد گناهان خود را در یک دفترچه بنویسیم. باید ببینیم خداوند از اعمالی که انجام داده‌ایم و به نظر ما درست بوده، راضی است؟ 👈 باید از گناه #توبه کنیم، نه اینکه آن را شمارش کنیم. 💠 از علائم #شیعیان اینست که #اهل_محاسبه هستند. امام کاظم (ع) فرمودند: کسیکه هر روز به حساب خود رسیدگی نکند از ما نیست، اگر کار نیکی کرده است از خدا زیادی آن را بخواهد، و اگر بدی کرده، از خدا آمرزش طلب نموده و توبه نماید. ✅ گام چهارم در تهذیب نفس، #معاتبه است. معاتبه به معنای #ملامت کردن، سرزنش کردن است. اهل سلوک خود را سرزنش می‌کنند، و عیب‌ها و تقصیرها و کاستی‌ها را به رخ نفس خود می‌کشند و به خود می‌گویند خدا تو را #خلق کرد که با #عمل خود در #دنیا، خلیفة الله باشی ولی تو مسیر گمراهی و #ضلالت را پیش گرفته‌ای. 💠 در سوره فرقان آیه ۴۴ می‌فرماید: آنان (پیروان #هوای_نفس) فقط همچون چهارپایانند، بلکه گمراه‌ترند! در سوره ذاریات آیه ۵۵ می‌فرماید: پیوسته تذکر بده، زیرا تذکر برای مؤمنان سود دارد. 🔆 عابدی از بنی‌اسرائیل #دعا کرد ولی #مستجاب نشد. به خود نهیب زده و ملامت کرد و گفت: چه کردی که خدا تو را نمی‌بیند؟ خدا به پیامبر زمانش خطاب کرد: به این #بنده خوب من بگو هرچه می‌خواهد به او می‌دهم هرچند جابجا شدن کوه‌ها باشد، چون خودش را ملامت کرد. _________ حجةالاسلام والمسلمین #علوی_تهرانی موضوع: #نفس / جلسه ۱۹ #مسجد_حضرت_امیر (ع) @Fares_ir

🔴 سلسله مباحث #نفس / جلسه آخر ✅ گام پنجم در #تهذیب_نفس، #معاقبه است. معاقبه یعنی کیفر دادن. باید نفس را مجازات کنیم و او را به آنچه که مطلوبش نیست وادار کنیم. 📌 در #شرع مقدس، این کیفر دادن یعنی نفس را به سختی‌های #عبادت وادار کنیم. به ازاء هر گناهی که کردیم، #روزه می‌گیریم، #نماز می‌خوانیم و ... ⚠️ اما در این معاقبه مرتکب #خلاف_شرع نمی‌شویم. یکی از مرزهای #تشیع و #تصوف، همین‌ جاست. 🖋 در معاتبه و معاقبه #جهاد_با_نفس شکل می‌گیرد. امیرالمؤمنین (ع) می‌فرمایند: با تداوم جهاد با نفس، مالک نفس خود بشوید. 🔸 نام مبارزه با نفس در زبان شرع #جهاد_اکبر است. رسول خدا (ص) سپاهیانی را به مقصدی فرستادند، پس از بازگشت آنان، فرمودند: مرحبا به قومی که از جهاد کوچکتر بازگشته‌اند، در حالی‌که جهاد بزرگتر برای آنان باقی مانده است. پرسیدند: جهاد بزرگتر چیست؟ فرمودند: جهاد با نفس. برترین #جهاد آن است که #انسان با نفس خود مبارزه کند. 🔹 در این مبارزه، #عقل به جنگ با نفس می‌رود. اگر عقل #حاکم بر انسان باشد، زندگی را از جهات طبیعی به جهات ارزشی می‌کشاند، از #غریزه به #تعقل، و از طبیعت حیوانی به انسان می‌کشاند. ✅ #سالک، باید شرایطی را فراهم کند که در آن بتواند مراتب #مشارطه، #مراقبه، #محاسبه، #معاتبه و معاقبه را طی کند. این شرایط #مرابطه است. مرابطه یعنی مرزبانی. در مرابطه، مرزبان ما عقل است. 🔸 انسان #عارف، حقیقت وجودش را به یک مملکت تشبیه می‌کند و خودش را #موظف به دفاع از تمامیت و حریم این مملکت می‌کند. _ حجةالاسلام والمسلمین #علوی_تهرانی موضوع: #نفس / جلسه آخر #مسجد_حضرت_امیر (ع) @Fares_ir

. 🔴 #اقامه_عزا_بر_سیدالشهداء_ع / جلسه ششم ✅ نفس عامل مهمی است که می‌تواند #دین را فاسد کند و از بین ببرد. ⚡️ اگر #نفس مهار نشود دینداری آنچه که بایسته است نخواهد بود. 🖍 بهره بردن از اساتید و کتب، از راه‌های #تهذیب_نفس است. ⚡️ اگر خداوند اراده و جزمی در تهذیب نفس در #انسان ببیند اسباب آن را فراهم می‌کند. 💠 حضرت امیر (ع) فرمودند: دین عامل #عاقبت_به_خیری است؛ مراقب دین خود باشید؛ لغزش در بستر دین بهتر است از #نیکوکاری در بستر بی‌دینی؛ لغزش در بستر دینداری بخشیده می‌شود ولی نیک‌رفتاری و نیکوکاری در فضای بی‌دینی قبول نمی‌شود. ⚡️ به دینتان تمسک بجویید تا کسی نتواند شما را از دین خارج کند. 💠 مسلماً خداوند شرکی را که به او ورزیده شود را نمی‌آمرزد و غیر آن را برای هر کسی که بخواهد می‌آمرزد و هر که به خدا شرک بیاورد، مسلماً گناه بزرگی را مرتکب شده است. (نساء/ ۴۸) 💠 کافران اعمالشان مانند سرابی در بیابانی مسطّح و صاف است که تشنه، آن را [از دور] آب می‌پندارد، تا وقتی که به آن رسد آن را چیزی نیابد، و خدا را نزد اعمالش می‌یابد که حسابش را کامل و تمام می‌دهد، و خدا حسابرسی سریع است. (نور / ۳۹) 🖍 ایمان عاملی است که موجب عاقبت به خیری می‌شود، اگر تزلزلی باشد در بستر دین بخشیده می‌شود. ✳️ ابواب #رحمت_خداوند: ۱. #توبه؛ ۲. #غفران؛ ۳. لوح محو و اثبات؛ ۴. #تبدل. 🖍 خداوند با توبه انسان گناهان او را پاک می‌کند، و با تبادل علاوه بر پاک کردن گناه، حسنات می‌نویسد، پس تبدیل بالاتر از توبه است. ❇️ راه بهره‌بردن از تبدل 👈 ۱. رفع مشکل برادر مسلمان. 💠 امام معصوم (ع) فرمودند: هر کسی که یک قدم برای انجام رفع مشکل برادر مسلمانش بردارد به ازای هر قدمی که بر می‌دارد خداوند حسنات می‌نویسد و سیئات را پاک می‌کند. 👈 ۲. ارادت به ساحت وجود جوادالائمه (ع). 💠 پیامبر (ص) فرمودند: هر کسی که می‌خواهد تبدل شامل حالش بشود، عاشق محمّد ابن علی الجواد (ع) باشد . 🖍 زیارت امام جواد (ع) سیئات را پاک می‌کند، و به جای آن حسنه می‌نویسند. 💠 امام کاظم (ع) فرمودند: خروج از دین خطری است که همه ما را تهدید می‌کند. 💠 امام باقر (ع) فرمودند: وقتی پنجمین فرزند از هفتمین امام، #غایب شدند خداوند را در حفظ دینتان مراعات کنید، که کسی دین شما را زائل نکند. 📌 کمین کرده‌اند که انسان را از دین خارج کنند. 💠 امام باقر (ع) فرمودند: یکی از اموری که در عصر #غیبت اتفاق می‌افتد ابتلا است؛ شیعیان پیامبر، مطمئن باشید برای پاک شدن، شما را مورد امتحان و آزمایش قرار می‌دهند، مانند پاک شدن سرمه در چشم. 🖍 دوران غیبت دوران سختی است. ❇️ راه تمسک به دین: 👈 ۱. گرفتن دین از اهل آن. 🌐 امام معصوم (ع) فرمودند: کسی که دین را از کتاب خدا و سنت پیامبر (ص) و فرمایشات ائمه (ع) بگیرد، کوه‌ها جابه‌جا می‌شود ولی دین او جابه‌جا نمی‌شود. 🖍 آن چه را که شما را در مقابل دشمنان مستحکم خواهد کرد کتاب الله و عترتی است، ولی اگر کسی دین را از لسان غیر آن بگیرد، دیگران او را خارج می‌کنند. ⚡️ اگر بخواهیم دین‌دار باشیم، یا باید حرف خدا باشد یا حرف پیامبر (ص) یا حرف #اهل_بیت (ع) و به #عالم_ربانی تحت عنوان مبلّغ رجوع می‌کنیم. ⚡️ زمانی سخن مبلّغ معتبر است که کلامش از ناحیه خداوند، پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) باشد. 👈 ۲. تلاش برای سلامت دین. 💠 پیامبر (ص) فرمودند: غارت زده کسی است که دینش را به #غارت برده‌اند و خانه خراب کسی است که دینش ویران شده باشد. 🌐 حضرت امیر (ع) فرمودند: سلامتی دین برای ما محبوب است. ⚡️ پس باید برای سلامت دین تلاش کرد. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ حجةالاسلام و المسلمین #علوی_تهرانی جلسه ششم | شب ششم محرم ۱۴۰۱ مسجد حضرت امیر علیه السلام @Fares_ir