🔰نقد و نظر ✅تفاوت وضوی اضطراری و وضوی تقیّه‌ای وضو گرفتن احکام و شرایط خاص خود را دارد که در منابع فقهی بدان اشاره شده است. اما در فرض وجود قدرت بر وضوی کامل، در دو صورت می‌توان وضو را با شکل دیگری گرفت: یکی حالت اضطرار و دیگری حالت تقیه. برای نمونه کسی که مضطرّ است می‌تواند بخشی از دست خود را به صورت جبیره‌ای بشوید، و یا کسی که تقیه می‌کند دست‌ها را مانند عامه بشوید. اما تفاوت این دو نوع وضو در چیست؟ 🔸احتمال اول: تقیه اوسع از اضطرار 🔹احتمال دوم: ضرورت دانستن تقیه ❇️نتیجه در صورتی که انسان عذری نداشته باشد، باید وضو را بر اساس واجبات مذکور در جای خود انجام دهد. در صورت بروز عذر، می‌تواند وضوی عذری انجام دهد که در صورتی که بتواند، باید به گونه‌ای عمل کند که از عذر خارج شود. اما در صورت تقیّه، می‌توان وضوی تقیّه‌ای گرفت و خروج از شرایط تقیّه یا مخفی کاری واجب نیست؛ چرا که تقیه اوسع از اضطرار است. 👈تفصیل مطلب را اینجا بخوانید: 👉https://b2n.ir/a38922 #فقه #نقد_و_نظر #صلوة #تقیه —— 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام @mfeqhi

🔰یادداشت محقق ✅ روزۀ کسی که بعد از ظهر قبل از قصد اقامت عدول کند 🔆اگر کسی که قصد اقامت ده روز کرده روزه بگیرد و بعد از ظهر از قصد اقامت خود عدول کند دو حالت دارد؛ یا عدولش بعد از خواندن نماز چهار رکعتی است یا قبل از آن است. اگر عدولش بعد از خواندن نماز چهار رکعتی باشد مورد اتفاق فقهاست که روزه‌اش صحیح است؛ اما اگر قبل از آن باشد محل تأمل است. 🔹در عروه بحثی مطرح است که اگر کسی قصد اقامت کرد و قبل از نماز چهار رکعتی عدول کرد، آیا عدول، کشف می کند که حکم تمام از اول نیامده است، یا ناقل است؟ قول صحیح و أقوی که مرحوم سید و دیگران قبول دارند ناقله بودن است. 🔸 بحثی نیست که اگر کسی قبل از ظهر حاضر بود و روزه گرفت و بعد از ظهر مسافر شد باید روزه را بگیرد. اما آیا اینجا حاضر تکوینی مراد است یا اعم از حاضر تکوینی و ما بحکم الحاضر؟ ✅ متن کامل این نوشته را اینجا بخوانید: https://b2n.ir/b77254 #یادداشت_محقق #فقه #صوم #صلوة #عروه —------— 🔍 مرکز فقهی امام محمد باقر علیه‌السلام: 👉@mfeqhi

🔰نقد و نظر ✅ یک استثناء در قنوت نماز جماعت اصل دعا مستحب است و قنوت، نیز مستحبی است که به عنوان بخشی مجزا برای دعا در نماز در نظر گرفته شده است و محدودیتی هم در دعا وجود ندارد. انسان می‌تواند تمام حوائج مشروعش را در قنوت نماز، از خداوند بخواهد. 🔹استثنا در جماعت اگرچه این قاعده در نماز فرادی یا جماعت، تفاوتی ندارد، اما در عین حال با یک استثنا روبرو است: مکروه است که امام جماعت فقط برای خودش دعا کند. امام جعفر صادق علیه‌السلام از پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلم، در روایتی، این کار را نوعی خیانت به نمازگزاران دانسته‌اند. در حقیقت امام جماعت، به نیابت از مأمومین با خدا سخن می‌گوید. دقت در ادبیات سورۀ حمد نیز مؤید همین نکته است؛ چراکه خداوند می‌فرماید: «ایّاک نعبد و ایّاک نستعین». 🔸استثنا از حکم ممکن است یک حکم را از این قاعده مستثنا بدانیم و آن هم در ادعیۀ مأثوری است که از معصومین علیهم‌السلام به ما رسیده است. برای نمونه در روایتی از امام باقر علیه‌السلام نقل شده است که در قنوت نمازت این‌گونه می‌گویی: «أللهم إغفر لی و عافنی إنّک علی کلّ شیء قدیر». البته در صورتی که اطلاق این روایات را شامل امام جماعت نیز بدانیم، می‌توانیم به این استثنا حکم نماییم. در غیر این صورت، باید قائل به کراهت چنین شکل از دعا شویم. 👈در هر حال فقهایی چون سید یزدی این روایت را مربوط به ادعیۀ غیر مأثور دانسته‌اند. اما در مورد ادعیه مأثور، اطلاق استحباب دعا را شامل مورد جماعت نیز دانسته‌اند. 🔹 می‌توانید متن این بحث را اینجا بخوانید: 👉 https://b2n.ir/b96313 #نقد_نظر #فقه #صلوة #قنوت —------— 🔍 مرکز فقهی امام محمد باقر علیه‌السلام: 👉@mfeqhi

🔰نقد و نظر ✅ شک در اجزاء نماز در فرض ورود در جزء بعدی 🔆 از مباحث پردامنه در بحث نماز، بحث شکیات نماز است؛ و از این جمله، بحث در اینکه در شک در افعال نماز، در صورتی که در فعل بعدی وارد شد و سپس شک در فعل قبلی نمود، به این شک نباید التفات نماید. 🔹 این حکم مورد اتفاق علمای شیعه است و گروهی از فقها، بر آن ادعای اجماع نموده‌اند. دلیل این حکم، نصوصی است که در این زمینه وارد شده است و صاحب وسائل آنها را ذیل باب 23 از ابواب خلل در نماز آورده است. از جملۀ آنها روایتی صحیحه است که در آن امام صادق علیه‌السلام پس از چند سؤال موردی زراره در باب شک در مقدمات و اجزاء نماز، حضرت به صورت قاعده‌ای کلی به زراره می‌فرماید: 🔸 مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنْ حَرِيزِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ زُرَارَةَ قَالَ: يَا زُرَارَةُ إِذَا خَرَجْتَ مِنْ شَيْ‌ءٍ- ثُمَّ دَخَلْتَ فِي غَيْرِهِ فَشَكُّكَ لَيْسَ بِشَيْ‌ءٍ. 🔹از این حکم کلی یک مورد استثنا شده است. این استثنا و دلیل آن را اینجا بخوانید: https://b2n.ir/r24452 #نقد_و_نظر #فقه #صلوة #شکیات —— 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام @mfeqhi

🔰یادداشت محقق ✅ ذُکری بودن شرط طهارت و ایمان برای صحت اقتدا و صحت جماعت 🔸اگر بعد از نماز جماعت کشف خلاف شود که امام جماعت وضو نداشته یا جنب بوده یا کافر بوده است، در صورتی که مأموم مرتکب اموری که در جماعت مغتفر است و در فرادا مغتفر نیست، نشده باشد حکم به صحت نمازش می شود. ولی اگر مرتکب امور مذکور شده باشد، صحت نماز وی بین فقها اختلافی است و این اختلاف مبنی بر صحت و بطلان چنین نماز جماعتی است. اگر جماعت صحیح باشد حکم به صحت نماز مأموم می شود، ولی اگر باطل باشد نماز مأموم نیز باطل است. 🔹صحت و بطلان جماعت نیز متوقف بر این است که شرط طهارت و ایمان امام جماعت نسبت به مأمومین ذُکری باشد یا واقعی. اگر از ادله ذکری بودن آنها استفاده شود حکم به صحت جماعت می شود وگرنه حکم به بطلان جماعت می شود. 🔸 روایات متعددی وارد شده که حکم به عدم اعاده نماز مأموم شده است، ولی عمدۀ مشکل این روایات این است که از آنها صحت جماعت استفاده نمی شود، بلکه صریح در صحت اقتدا و صحت نماز فرادا هستند، ولی از میان این روایات، دو روایت به تقریبی که بیان خواهد شد ظاهر در صحت جماعت هستند. 👈 متن روایات و ادامۀ بحث را اینجا بخوانید: B2n.ir/r53254 #یادداشت_محقق #فقه #صلوة #جماعت --- 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام @mfeqhi

🔰یادداشت محقق ✅ بررسی اشکال اثباتی محقق نایینی در یک روایت 👈 محقق نائینی در «رسالة الصلاة في المشكوك» در بین روایات بطلان نماز در شعر حیواناتی که لحم آنها حرام است، روایت «لَا يَجُوزُ الصَّلَاةُ فِي شَعْرِ مَا لَا يُؤْكَلُ لَحْمُهُ لِأَنَّ أَكْثَرَهَا مُسُوخٌ‌» را نیز آورده و می گوید آن که از روایات استفاده می شود، ملاک تحریم سه امر است، یا اینکه حیوان از مسوخ باشد، یا اینکه از سباع باشد و یا اینکه از حشرات باشد. خوردن هر کدام از این عناوین سه‌گانه حرام است، لذا نماز در آنها نیز فاسد است، منتهی ظاهر این روایت این است که ملاک تحریم، منحصر در مسوخ بودن است، لذا باید به نحوی آن را توجیه کرد تا با آن دو ملاک دیگر قابل جمع باشد. ایشان در ادامه یک اشکال اثباتی و یک اشکال ثبوتی به تعلیل مذکور می کند. در این نوشتار درصدد بررسی اشکال اثباتی ایشان هستیم. 🖊 ایشان از ناحیه اثباتی، ظهور تعلیل در انحصار مناط بطلان نماز به مسوخ بودن و منشأیت آن برای جعل حرمت بر عموم حیوانات حرام گوشت را انکار می کند و انحصار مذکور در روایت را اینگونه توجیه می کند که غالب لباسهایی که محل ابتلای اشخاص در آن زمان بوده، از جنس شعر و جلد مسوخ بوده است و به صورت خیلی کم از حشرات و سباع در لباس استفاده می شده است، و از طرفی چون طبیعت مردم از مسوخ تنفر بیشتری دارد، حضرت فقط مسوخ را اختصاص به ذکر داده است؛ لذا این تعلیل ظهور در انحصار ملاک در مسوخ پیدا نمی کند. به بیان دیگر: شارع علت عدم جواز نماز در مسوخ را به جهت کثرت ابتلای مردم به شعر و جلد مسوخ بیان کرده و متعرض علت عدم جواز نماز در شعر و جلد سباع و حشرات نشده است. 📌 ولکن حق این است که اشکال اثباتی ایشان تمام نیست... دلیل ناتمام بودن این اشکال را اینجا بخوانید: B2n.ir/e07085 #یادداشت_محقق #صلوة #سید_یزدی --- 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام @mfeqhi

بیان وجوب اصل نماز در روایات، به دلیل بیان اهمیت ولایت بوده است استاد معظم، حاج سید محمدجواد شبیری زنجانی: ✳️ در کلمات رجال کشی گروه‌هایی به عنوان فقیه مطرح بوده‌اند. البته افرادی هم بوده‌اند که اگرچه جزء این گروه‌ها نیستند، ولی ائمه علیهم‌السلام به آنها دستور افتاء داده‌اند. مثلاً امام علیه‌السلام در مورد ابان بن تغلب می‌فرماید: «أفتِ الناس». یا در مورد معاذ نحوی هم آمده است که امام(ع) افتا دادن ایشان را تأیید می‌کنند. 📝 صحبت بر این است که چطور می‌توانیم فتاوای ایشان را به دست بیاوریم؟ آیا فتاوای ایشان الزاماً باید از طریق روایاتی که نقل کرده‌اند به دست آورده شود؟ عرض ما این بود که ممکن است در برخی موارد فتاوای این بزرگانِ معاصر ائمه، از طریق روایاتی که نقل می‌کردند، نباشد؛ بلکه سکوت ایشان کاشف از فتوایشان باشد. 📌 عرض می‌کردم که ما در بسیاری از مسائل اصلی فقه، روایتی نداریم؛ بلکه روایت در تفریعاتش است. در مسائلی همچون مطهرات، منجسات و... اصل مسئله، مفروغ‌عنه است و سؤالات در مورد فروعاتش است. مثلاً اصل نجاست بول، غائط، دم و یا اصل وجوب صلوة، وجوب زکات، وجوب صوم و... روایتی ندارد؛ زیرا این مسائل جزو مسلمات بودند و دربارۀ اصل حکم نیاز به ورود روایتی نبوده است. 🖌 ائمه علیهم السلام مواردی را دنبال می‌کردند که عامۀ مسلمین اشتباه کرده بودند و اشتباهاتشان را تذکر می‌دادند؛ از این رو در بسیاری از مسائل اصلی فقه روایتی در اصل مسئله نداریم. 👈 حتی در مورد نماز هم که در مورد وجوبش روایت داریم، اصل این موضوع برای بیان نکتۀ دیگری است. برای این است که بگوید نماز، روزه، حج و زکات واجب است و در کنارش ولایت هم واجب است؛ و اگرچه این پنج اصل در کنار هم واجب هستند، ولی چرا مردم چهار اصل نخست را گرفته‌اند ولی پنجمی را که از همه مهم‌تر است، رها کرده‌اند؟! یعنی این روایت هم مقدمه برای بحث مهم‌تری است که مردم بدان نپرداخته‌اند، نه به مواردی که بدان پرداخته‎اند. 🖊خارج فقه، 8/اردیبهشت/1403 #نکات_اشارات #روایت #صلوة #ولایت —------— 🔍 کانال «مرکز فقهی امام محمد باقر(ع)»： 👉@mfeqhi

🔰نقد و نظر ✅ دو استثنا از حرمت قطع نماز واجب 🔹 قطع کردن نماز واجب، جایز نیست؛ مگر آنکه ضرورتی در بین باشد مانند حفظ جان یا مال محترم یا دفع ضرر بدنی یا مالی؛ یا خوف فوت واجب مضیّق در فرضی که نماز واجب وقت کافی دارد. 🔸 اگرچه برخی از آیات همچون آیۀ « وَ لاَ تُبْطِلُوا أَعْمَالَكُمْ» مورد استناد فقیهان قرار گرفته؛ اما عمده در دلیل این حکم، اجماع است و این حکم را نمی‌توان با تکیۀ صرف بر ادلۀ لفظی اثبات نمود. البته دقت در پرسش‌هایی که دربارۀ برخی از افعالی که نیاز به انجام آن در نماز هست، نشان از آن دارد که در این سؤالات نوعی اشعار به آن است که عدم جواز قطع نماز نزد مؤمنان در آن زمان مفروغ عنه بوده؛ و الا بدون آنکه نیاز به سؤال از حکم آن باشد، نماز را می‌شکستند و کارشان را انجام می‌دادند. 📌 بالجمله، قطع نماز حرام است مگر در دوجا: 1️⃣ تدارک اذان و اقامه برای کسی که فراموش کرده البته تا پیش از رکوع 2️⃣ ادراک نماز جماعت با امام اصلی ◀️ متن کامل این مقاله را اینجا بخوانید: https://B2n.ir/t00547 #نقد_نظر #فقه #صلوة #ابطال_نماز --- 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام 🌐https://m-feqhi.ir/ 🆔@mfeqhi

🔰نقد و نظر ✅ دو تفاوت در شرایط نماز نافله و واجب 🔹 تمام شرایط نماز فریضه، اعم از طهارت، پوشش، صفات لباس نمازگزار و غیر آن، در نافله هم شرط است؛ چراکه ادله‌ای که موجب اعتبار آن می‌شود در هر نمازی آن شرایط را لازم می‌کند؛ چه نافله باشد و چه فریضه. بنابراین همۀ شرایط نمازهای واجب، در نمازهای نافله نیز شرط هستند. اما این حکم دو استثنا دارد: 🔸 الف) استقبال قبله 🔸 ب) استقرار ◀️ تفصیل و دلایل این دو استثنا را اینجا بخوانید: https://B2n.ir/u33870 #نقد_نظر #فقه #صلوة #ابطال_نماز --- 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام 🌐https://m-feqhi.ir/ 🆔@mfeqhi