❓پرسش 51:
مقصود از «رابط» در علم نحو چیست؟!
✍پاسخ:
🔆«رابط» در لغت اسم فاعل از مادۀ «ربط» به معنای تقویت کردن، بستن، محکم کردن و پیوستگی است و در اصطلاح آن لفظی است که بین دو لفظ دیگر(که اغلب یکی از آن ها جمله می باشد)، پیوستگی ایجاد می کند.
🔆در مواردی، به رابط احتیاج است که این موارد به اختصار عبارتند از:
🔅1. جملۀ خبریه: جملهاى كه خبر مبتدا مىباشد.
مثال: لِباسُ التَّقْوى ذلِكَ خَيْرٌ«اعراف/26
رابط⬅️ذلک
🔅2. جملۀ وصفیه: جملهاى كه به وسيله آن اسم قبل توصيف مىشود.
مثال: حَتَّى تُنَزِّلَ عَلَيْنا كِتاباً نَقْرَؤُهُ «الإسراء/ 93»
رابط⬅️ ضمیر «ه» در نقرؤُه
🔅3. جملۀ صله: جملهاى است كه به وسيله آن صله براى موصول آورده مى شود.
مثال: الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ «البقرة/ 3»
رابط⬅️«و» در یؤمنون
🔅4. جملۀ حالیه
مثال: لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُكارى «النساء/ 43»
رابط⬅️ مجموع »و»حاليه و ضمير جمع مخاطب مذكر.
🔅5. جملۀ تفسیریه از مشغول عنه: جملهاى است كه مفسّر عامل مقدّر اسم مشغول عنه در باب اشتغال است، مثال: زيدا ضربته.
رابط⬅️ضمیر «ه» در ضربته
🔅6. بدل بعض از کل:
مثال: ثُمَّ عَمُوا وَ صَمُّوا كَثِيرٌ مِنْهُمْ «المائدة/ 71»
رابط⬅️ضمیر «هم»
🔅7. بدل اشتمال:
مثال: يَسْئَلُونَكَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرامِ قِتالٍ فِيهِ «البقرة/ 217»
رابط⬅️ضمیر «ه»
🔅8. معمول صفت مشبهه
مثال: «زيد حسن وجهه»
رابط⬅️ضمير مضافاليه در «وجهه»
🔅9. جملۀ جواب شرط که اسم شروط آن مرفوع بنابر ابتدائیت است.
مثال: فَمَنْ يَكْفُرْ بَعْدُ مِنْكُمْ فَإِنِّي أُعَذِّبُهُ «المائدة/ 115»
رابط⬅️«ه» در اعذبه
🔅10. دو عامل متنازع در باب تنازع
مثال: تَعالَوْا يَسْتَغْفِرْ لَكُمْ رَسُولُ اللَّهِ «المنافقون/ 5»
رابط⬅️جواب بودن «يستغفر» براى «تعالوا» است(«تعالوا» و «يستغفر» نسبت به مفعول به بودن در کلمۀ «رسول اللّه» تنازع دارند.)
🔅11. الفاظ تاكيد معنوى مانند: «كل» و «نفس» و «كلا» که بلافاصله بعد از لفظ موكّد قرار مىگيرند.
مثال: «جاء الزيدان كلاهما»
رابط⬅️«هما» در کلاهما
#رابط #نحو #ادبیات_عرب
https://eitaa.com/saluni
❓پرسش 52:
بحث تنقیح مناط را به طور دقیق تبیین کنید؟
#تنقیح_مناط #الغای_خصوصیت
#اصول_فقه
https://eitaa.com/saluni
❓پرسش 52:
بحث تنقیح مناط را به طور دقیق تبیین کنید؟
✍🏽پاسخ:
💎بحث «تنقیح مناط» در کتاب #فرائد_الاصول و #کفایه و... ذکر شده اما توضیحی برای آن بیان نشده است.
💎#تنقيح، در لغت به معنای «پيراستن» و «پاك كردن» و در اصطلاح اصوليين، به معنای «الحاق فرع به اصل، با الغاى فرق بين آنها است.» به اين صورت كه تشخیص داده شود که بين اصل و فرع، تفاوتی نيست الا در مورد یا مواردی که در حكم دخالت ندارد؛ بنابراين، چون در علّت حكم مشتركند، پس در حكم نيز مشتركند. به عبارت دیگر، اگر موضوع در لسان دلیل، مقترن به اوصاف و خصوصیاتی باشد که عرف مخاطبین، آن را دخیل در حکم نداند بلکه علت دیگری را برای حکم یقین نماید، تنقیح مناط صورت پذیرفته است.
🔅نکته: در صورتی که تنقیح مناط یقینی و قطعی باشد حجت است ولی اگر ظنی باشد حجت نیست.
🌀مثال1: شخصى بياباننشين نزد #پيامبر «صلّى اللّه عليه و آله»آمد، و عرض كرد: من هلاك شدم. حضرت فرمودند: چه كردى؟ گفت: در روز ماه رمضان با همسرم نزديكى كردم. حضرت فرمودند: بندهاى آزاد كن...در این مثال، اعرابى بودن یا ماه رمضان آن سال یا مواقعه با همسر، خصوصيتى نداشته است بلکه هركس در روز ماه رمضان با زنى نزديكى كند، بايد يك بنده آزاد كند.
🌀مثال2: اگر مردى از امام «عليه السّلام» بپرسد: با عباى نجس نماز خواندهام، تكليف چيست، آنگاه پاسخ بشنود: نماز را اعاده كن، قطعى است كه مرد بودن و عبا بودن، در حكم به وجوب اعاده، دخالت ندارد و هركسى چه مرد و چه زن با لباس نجس خواه عبا و خواه غير آن با آگاهى و علم نماز بخواند، وظيفهاش اعاده آن است.
🌀مثال3: اگر #حضرت_رسول «صلّى اللّه عليه و آله» به کسی بفرمایند: در هنگام سفر سوار بر شتر جايز است كه نماز نافله خوانده شود و مجتهد یقین کند شتر خصوصيتى ندارد، بلكه مطلق «مركب» منظور حضرت بوده است، در اين صورت نتيجه مىگيرد كه در حالت سوارى چه سوار بر اتومبيل و چه هواپيما نيز مىتوان نماز نافله را بجاى آورد.
#تنقیح_مناط #الغای_خصوصیت #قیاس_مستنبط_العلة
#آیت_الله_سبحانی «حفظه الله» #علامه_حلی «رحمة الله علیه»
#نهاية_الوصول_الى_علم_الأصول #رسائل_اصولية
#اصول_الفقه
📚نهاية الوصول الى علم الأصول ؛ ج4 ؛ ص28
📚رسائل اصولية ؛ ص244
https://eitaa.com/saluni
❓پرسش 53:
حروف اصلی و زائد، وزن و قواعد اعلال درکلمهٔ «تقیه» را توضیح دهید؟
#وزن #حروف_اصلی #اعلال
#صرف_ساده
#صرف #ادبیات_عرب
https://eitaa.com/saluni
❓پرسش 53:
حروف اصلی و زائد، وزن و قواعد اعلال درکلمهٔ «تقیه» را توضیح دهید؟
✍پاسخ:
🔷جواب اجمالی: کلمۀ «تقیه» از حیث صرفی، از ریشۀ وقی است و تاء آن بدل از حرف اصلی«و» می باشد و «یاء» اول و «ة» آخر آن زائد و وزن آن «فعیلَة» است.
🔶جواب تفصیلی: در کلمۀ «تقیة» هیچ اعلالی اتفاق نیفتاده است بلکه «ابدال» رخ داده است. در کلمات عربی، گاهی حرفی بدل از حرف اصلی قرار میگیرد. یکی از این حروف، حرف «تاء» است که در مواردی بدل از (واو، ياء، سين، صاد و هاء) آمده است. برای مثال، در کلمۀ «تراث»، حرف «تاء» بدل از «واو» است.
🌀برخی از موارد ابدال، #قیاسی و برخی #سماعی است. و ابدال «تاء» از حروف مذکور سماعی است که این ابدال در بسیاری از مشتقات مادۀ «وقی» اتفاق افتاده است. برای مثال در کلمۀ «تقيّة»، «تاء» بدل از «و» است و «یاء» زائد در «یاء» اصلی ادغام شده است. لذا وزن آن «فعيلة» است یا در کلمۀ «تقوى»، اصل آن «وقیی» بوده است که «تاء» بدل از «و» است و «و» بدل از «یاء» اول است. لذا وزن آن «فعلی» است.
#تقیه #ابدال #اعلال #حروف_اصلی #وزن
#تمهید_القواعد
#صرف #تجزیه #ادبیات_عرب
📚شرح التسهيل المسمى تمهيد القواعد بشرح تسهيل الفوائد، جلد10، صفحۀ5237
https://eitaa.com/saluni
❓پرسش 54:
تفاوت حیثیت تقییدیه و حیثیت تعلیلیه را بیان کنید؟
#حیثیت_تقییدیه #حیثیت_تعلیلیه
#اصول_فقه
https://eitaa.com/saluni
❓پرسش 54:
تفاوت حیثیت تقییدیه و حیثیت تعلیلیه را بیان کنید؟
✍🏽پاسخ:
🔰این بحث هم در کتب منطقی و فلسفی و هم در کتب اصولی مطرح شده است. ما دو نوع حيثيت داريم: حيثيت تعليليه، حيثيت تقييديه. توضیح این دو اصطلاح، به شرح زیر است:
♨️حيثيت تعليليه، علت ترتب #حكم بر ذات موضوع است و اين حيثيت و عنوان، نه جزء الموضوع و نه تمام الموضوع است.
⭐️مثال1: در قضيه «انسان خندان است»، ثبوت خندان براى انسان، معلول علتى مانند (تعجب و شگفت زده شدن) است که «حيثيت تعليليه» است.
⭐️مثال2: در قضیۀ «الخمر حرام لكونه مسكرا»، «مسكر بودن» حیثیة تعلیلیة دارد.
♨️حيثيت تقييديه، آن است كه اين حيثيت و عنوان، یا تمام الموضوع و يا جزء الموضوع براى ثبوت حكم است. در واقع حيثيت تقييديه با تركيبى كه در طرف موضوع قضيه ايجاد میكند، بيان میكند كه موضوع قضيه، بسيط نيست و به تنهايى شايسته پذيرش محمول نمیباشد.
⭐️مثال1: در قضیۀ «اكرم العالم» عنوان «عالم» و همچنین در قضیۀ «قلد المجتهد العادل» حیث «عدالت»، حیثیة تقییدیه است.
⭐️مثال2: در قضیۀ «الماء المتغیر نجس»، حیث «متغیر» حیثیة تقییدیه است.
☑️نکته: تفاوت حیثیة تقییدیه و تعلیلیة این است که حیثیة تقییدیه مقوم موضوع است اما حیثیة تعلیلیه علت تشریع حکم است.
#حیثیة_تعلیلیة #حیثیة_تقییدیه
#حلقۀ_ثالثه
#اصول_فقه #منطق #فلسفه
📚برای مطالعۀ بیشتر، به #حلقۀ_ثالثه و شروح آن مراجعه کنید.
https://eitaa.com/saluni
📨 #نظرات_شما :
یکی از دوستان عزیز، پیام داده بودند که منابعی که معرفی می کنید بهتره از منابع رایج حوزه باشه! در توضیح این مطلب، باید این نکته رو متذکر بشم که تا جای ممکن از منابع مرسوم حوزوی معرفی میکنیم اما برخی سؤالات، پاسخش در کتب اصلی نیست بلکه در شروح و حواشی فقط مطرح شده؛ بنابر این تا جای ممکن نظر این دوست عزیزمون رو تأمین می کنیم اما گاهی مقدور نیست.
https://eitaa.com/saluni