☀️☄☀️☄☀️☄☀️☄☀️
☄
⭕️آثار بی‌تقوايی در زندگی اجتماعی (بخش چهارم و پایانی)
🔶درباره #تقوا و آثار و پيامدهای آن، بسيار گفته و نوشته شده است، ولی درباره #بی‌تقوايی و تاثير آن در زندگی، كمتر تحليلی ارائه شده است. مسلماً بررسی و تحليل آن ميتواند راهگشای خوبی در زمينه بازسازی هنجارهای اجتماعی و جامعه پذيری باشد. نويسنده در اين مطلب با بررسی آيات قرآنی، نگاهی گذرا به #آثار_بی‌تقوايی در زندگی اجتماعی دارد.
🔷 #بی‌تقوايی در حوزه سیاسی نیز شخص و دولت را به سوی استكبار ميكشاند و زمينه ظلم و ستم فراگير را فراهم می‌آورد. از اين‌رو خداوند درباره رفتارهای فرعون به #بی‌تقوايی وی اشاره ميكند، كه عامل مهم در ظلم كردن به جامعه يهوديان بود. [شعراء، ۱۰ و ۱۱] رفتارهای هنجار شكنانه‌ای چون #قتل را هم می‌بايست در #بی‌تقوايی افراد جست. قرآن به اين مسئله در آيه ۲۷ سوره مائده اشاره ميكند؛ زيرا در يك نمونه چون قتل هابيل، بی‌تقوايی قابيل موجب شد تا وی نسبت به هابيل حسادت ورزد و زمينه برای قتل برادر در او فراهم شود.
💠تقوا، مهاركننده هواهای نفسانی
🔷 #تقوا، لباسی است كه آدمی را از هرگونه عيب و نقصی ميپوشاند؛ زيرا شهوت و هواهای نفسانی، آدمی را به سوی بسياری از ناهنجاريها ميكشاند. #تقوا موجب ميشود تا شهوت و هواهای نفسانی مهار شود و در حفاظ قرار گيرد و انسان را نيز از گناه و انجام كارهای زشت و پليد نگه دارد. [اعراف، ۲۶] بسياری از انسانها به سبب #غرور بيجا و اعتماد به نفس بالا به خود، #زمينه_بی‌تقوايی را در خويش افزايش ميدهد و در مسير #گناه گام برميدارند. [بقره، ۲۰۶]
💠سخن آخر
🔷مواردی که در طی این بخش و بخش‌های قبلی این نوشتار بدان ها پرداخته شد، نمونه‌هايی از پيامدهای اجتماعی #بی‌تقوايی در هر جامعه‌ای است، بنابراين مسئولان و اوليای امور برای اينكه جامعه‌ای دارای #شهروندان_قانون‌گرا باشد، بايد بر #تقوا به عنوان #مهم‌ترين_بنياد_اخلاق، قانونگرايی و رفتارهای هنجاری تأكيد كنند. هرگونه بی‌توجهی به اين بنياد، ميتواند آثار زيانباری به دنبال داشته باشد، كه عذابهای الهی و مكر خداوند از جمله آنهاست. باشد که با تقويت #تقوای_اجتماعی و #نظارت_وجدانی در افراد، شهروندانی پاك و سالم و جامعه قرآنی داشته باشيم؛ ان شاء الله تعالی.
نويسنده: سلمان عزيزی
منبع: فارس
#تقوا #بی_تقوایی
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️دیدگاه آیات و روایات درباره «ثروت»
🔸در این مطلب به بررسی کسب #مال و #ثروت از نظر #قرآن و #روایات می پردازیم.
🔹در #قرآن_کریم به دو گونه از #ثروت یاد شده، در برخی از آیات قرآن از مال و #ثروت به گونه های مختلف ستایش شده همچون: #رزق_الهی؛ [روم، ۲۸؛ بقره، ۲۵۴؛ نساء، ۳۹] #فضل_خداوند؛ [توبه، ۵۹؛ بقره، ۱۹۸؛ نساء، ۷۳؛ توبه، ۷۵] #قوام و برپایی جامعه؛ [نساء، ۵] #سعادت #دنیا و #آخرت؛ [قصص، ۷۷] #خیر [بقره، ۱۸۰؛ بقره، ۲۱۵؛ بقره، ۲۷۳]؛ #امنیت و آسایش؛ [سبا، ۳۷].
🔹در دیدگاهی دیگر نسبت به #ثروت و دارایی نکوهش بسیاری شده است. در این عرصه #آموزه‌هایی متفاوت یا متضاد می یابیم: وسیله #حسرت_بدکاران هنگام #مرگ؛ [مومنون، ۱۰۰] بی توجهی به #بی‌سرپرستان و #تجاوز به حقوق دیگران؛ [فجر، ۱۶ و ۱۷] #غرور و #تکبر و #تفاخر به ثروت؛ [کهف، ۳۴] #غصب حقوق مردم. [نساء، ۲۹]
🔹جمع بین این دو دسته از آیات، این است که با چه #انگیزه و شرایطی، شخص به دنبال جمع آوری #مال و #ثروت برود، و داشتن مال و کسب ثروت با انگیزه کسب #رضای_خدا و #خدمت به مردم و تحصیل #سعادت_اخروی نه تنها مذموم نیست، که #ممدوح نیز هست.
🔹 #امام_صادق (علیه السلام) می فرماید: «مَن طَلَب الدنیا استعفافا عَنِ الناس و سَعیا عَلی اهله و تَعَطُّفاً علی جارِه لَقی الله یوم القیامة و وَجهُهُ مِثل القمر فی لیلة البدر»؛ [۱] (هرکس #دنیا را طلب کند به قصد این که #آبروی خود را از مردم حفظ کند، و رفاه #خانواده‌اش را تأمین نماید و به #همسایه اش کمک کند وقتی خدا را ملاقات کند چهره اش همانند ماه شب چهارده می‌درخشد).
🔹شخصی به #امام_صادق (علیه السلام) عرض کرد: «والله انّا لَنَطلُبُ الدُّنیا و نُحِبُّ ان نُوءتاها فَقالَ تُحِبُّ ان تَصنَعَ بِها ماذا؟ قالَ: اعُوذُ بِها عَلی نَفسی وَ عَیالی وَ اصِلُ بها و احُجُّ و أَعتَمِرُ فَقالَ ابوعبدِالله: لیس هذا طَلَبُ الدنیا هذا طلب الآخِرَة»؛ [۲] (به خدا قسم ما طلب می‌کنیم #دنیا را و دوست داریم آن را بدست آوریم، حضرت فرمود: دوست داری با آن چه کنی؟ عرض کرد: #کمک می‌گیرم بر #خودم و #خانواده ام و می‌بخشم از آن، و #حج و عمره انجام می‌دهم؛ حضرت فرمود: این طلب #آخرت است).
🔹و اگر با انگیزه های #دنیاطلبی همچون تکاثر و #تفاخر و فریب دیگران باشد، طبیعی است که سرانجام خوبی ندارد، و مورد #مذمت قرآن قرار گرفته است.
پی نوشت‌ها؛
[۱] وسائل الشیعه، ج ۱۲، ص ۱۱
[۲] همان، ج ۱۲، ص ۹
منبع: راسخون به نقل از حوزه نت
#ثروت #مال
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️شادی های توأم با غرور و شهوت چه عواقبی دارد؟
🔹آیه ۷۵ سوره غافر، به علت گرفتارى هاى کافران اشاره دارد، مى گوید: «ذلِکُمْ بِما کُنْتُمْ تَفْرَحُونَ فِى الْأَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَ بِما کُنْتُمْ تَمْرَحُونَ» (این #عذاب‌ها به خاطر آن است که به #ناحق در زمین #شادى مى کردید و از روى #غرور و #مستی_شهوات به #خوشحالى مى پرداختید!). از مخالفت با پیامبران و کشتن مؤمنان و در فشار گذاردن محرومان و #مستضعفان، لذت مى بردید و از ارتکاب #گناهان و قانون شکنى ها در خود احساس #غرور و سربلندى مى کردید، اکنون باید کفاره آن همه #شادى_بیجا و غرور و غفلت و مستى شهوت را در میان این غل و زنجیرها و در لابلاى شعله هاى #آتش بدهید.
🔹«تَفْرَحُونَ» از ماده «فرح» به معنى #شادى و خوشحالى است که گاهى ممدوح است و #شایسته، همانگونه که در آیه ۴ ـ ۵ «سوره روم» آمده است: «وَ یَومَئِذ یَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ بِنَصْرِ اللهِ» (در آن روز [که رومیان اهل کتاب بر مشرکان مجوس پیروز گردند] #مؤمنان #شاد خواهند شد). و گاه #مذموم است و بر اساس باطل، چنان که در داستان «قارون» در آیه ۷۶ «سوره قصص» مى خوانیم: «اِذْ قالَ لَهُ قَومُهُ لاتَفْرَحْ إِنَّ اللّهَ لایُحِبُّ الْفَرِحِینَ» (به خاطر بیاور هنگامى را که قومش به او گفتند: این همه #شادى_مغرورانه مکن، که خداوند شادى کنندگان مغرور را دوست نمى دارد).
🔹البته این تفاوت، باید از قرائن شناخته شود و پیداست که در آیه مورد بحث، «فرح» از نوع دوم منظور است. «تَمْرَحُونَ» از ماده «مَرَح» (بر وزن فرح) به گفته جمعى از ارباب لغت و مفسران، به معنى «شدت فرح، و گستردگى» آن است. و بعضى آن را به معنى «شادى به خاطر مطالب بى اساس» دانسته اند. در حالى که بعضى دیگر آن را به معنى «شادى توأم با یک نوع طرب» و به کار گرفتن #نعمتهاى_الهى در مسیر #باطل شمرده اند. ظاهر این است که همه این معانى به یک مطلب باز مى گردد، زیرا شدت شادى و #افراط در آن، سر از همه این مسائل در مى آورد و با انواع #گناهان و آلودگی ها و عیاشى و #هوسرانى توأم مى شود. [۱]
🔹آرى، این گونه #شادی هاى توأم با غرور و #غفلت و بى خبرى و همراه با #هوسرانى و شهوت، #انسان را به سرعت از خدا دور مى کند و از درک حقایق باز مى دارد، واقعیت ها را شوخى، و #حقایق را مجاز، جلوه مى دهد. اینجاست که به آنها خطاب مى شود: «أُدْخُلُوا أَبْوابَ جَهَنَّمَ خالِدِینَ فِیها» [۲] (وارد شوید از درهاى #جهنم و جاودانه در آن بمانید). «فَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَکَبِّرِینَ» [۳] (و چه بد جایگاهى است، #جایگاه_متکبران). این جمله، تأکید مجددى است بر اینکه سرچشمه اصلى #بدبختی هاى آنها، همان #کبر و غرور بوده است، همان کبرى که #امّ‌الفساد و حجاب در برابر دیدگان حق بین انسان و عامل مقاومت در برابر انبیاء و اصرار در مسیر باطل است.
پی نوشت‌ها؛
[۱] «راغب» در «مفردات» مى گوید: «اَلْفَرَحُ اِنْشِراحُ الصَّدْرِ بِلَذَّة عاجِلَة، وَ اَکْثَرُ ما یَکُونُ ذلِکَ فِى اللَّذّاتِ الْبَدَنِیَّةِ وَ الْمَرَحُ شِدَّةُ الْفَرَحِ وَ التَّوَسُّعِ فِیْهِ».
[۲] سوره مؤمن، آیه ۷۶
[۳] همان آیه
📕تفسیر نمونه، آيت الله العظمی مکارم شيرازى، دار الکتب الإسلامیه، چ ۲۶، ج ۲۰، ص ۱۹۲
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#غرور #غفلت #هوس #هوسرانی #باطل
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️از دیدگاه اسلام «مدح» و «تمجید» پسندیده است یا ناپسند؟
🔹#مدح و #تمجيد و ثناخوانى نسبت به ديگران بر دو گونه است: گونه اى از آن #مثبت و سازنده و سبب دلگرمى خادمان و يأس خائنان و پيشرفت جامعه است. بخش ديگرى سبب #تخريب و عقب افتادگى و تقويت شوكت ظالمان است. قسم اوّل داراى سه شرط است: نخست اينكه «مُدِحَ مَنْ يَسْتَحَقُّ الْمَدْحَ»؛ (آن كس كه #سزاوار مدح و ثناست، مدح و ستايش شود). شرط دوم اين است كه مدح از حدّ #تجاوز نكند. شرط سوم اينكه هدف گوينده تقرّب نابجا به شخص مقابل و رسيدن به #منافع_نامشروع خود نباشد.
🔹در روايتى از #پيامبر_اكرم (صلى الله عليه و آله) مى خوانيم: «إِذا مُدِحَ الْفاجِرُ اهْتَزَّ الْعَرْشَ وَ غَضِبَ الرَّبُّ» [۱] (هرگاه #شخص_فاجر، #مدح و ستايش شود، #عرش_خدا به لرزه در مى آيد و خداوند غضب مى كند). در حديث ديگرى آمده است: «اَلثَّناءُ بِأَكْثَرِ مِنَ الاِْسْتِحْقاقِ مَلَقٌ وَ التَّقْصيرُ عَنِ الاِْسْتِحْقاقِ عَيٌّ أَوْ حَسَدٌ» [۲] (مدح و ستايش بيش از استحقاق #تملّق است و كمتر از آن ناتوانى در اداى سخن است يا حسد). اين نكته را نيز نبايد از نظر دور داشت كه بايد «ظرفيت شخص ممدوح» در نظر گرفته شود؛ مبادا #مدح و ستايش سبب #غرور او گردد و از مسير حق منحرف شود؛ همان گونه كه در جمله ديگرى از كلمات قصار مولا مى خوانيم: «رُبَّ مَفْتُون بِحُسْنِ الْقَوْلِ فيهِ» [۳] (چه بسيار اشخاصى كه به واسطه #مدح و #تمجيد، گرفتار #فريب و فتنه مى شوند).
🔹بى شك در صورتى كه همه اين جهات در نظر گرفته شود، #مدح و ستايش نشانه #قدردانى و #حق‌شناسى و سبب #تشويق_نيكوكاران و صالحان مى شود. در دنياى امروز نيز جلسات فراوانى براى نكوداشت خادمان پرسابقه جامعه، عالمان بزرگ و نيكوكاران ممتاز گرفته مى شود و هر سال سعى مى كنند به نويسندگان بهترين كتاب سال، كارگران و كشاورزان نمونه و يا پيام آوران صلح و دوستى در جهان، جوايزى اهدا و از آنان #قدردانى كنند، كه اگر رنگ و بوى سياسى پيدا نكند و روابط بر ضوابط حاكم نگردد و آن شرط سوم كه در بالا به آن اشاره شد، يعنى حسن نيّت كارگردانان حفظ گردد، به يقين آثار بسيار ارزنده اى دارد.
🔹ولى نوع دوم، درست در مقابل آن است؛ يعنى هنگامى كه #افراد_نالايق، مورد مدح و تمجيد قرار گيرند و يا افراد لايق، بيش از حد، ثناخوانى شوند، و يا عوامل سياسى و حب و بغضها و منافع شخصى، انگيزه اين كار مى شود، بدكاران تشويق مى شوند، و افراد فاضل، لايق و نيكوكار مأيوس مى گردند؛ #متملّقان يكّه تاز ميدان اجتماع مى شوند و #صادقان منزوى مى گردند.
🔹در حديثى از اميرالمؤمنين #امام_على (عليه السلام) مى خوانيم: «إيّاكَ وَ الْمَلَقُ فَإنَّ الْمَلَقَ لَيْسَ مِنْ خَلائِقِ الاِيمانِ» [۴] (از #تملّق بپرهيز كه با ايمان سازگار نيست). در حديث ديگرى از پيامبر اكرم (صلى الله عليه و آله) آمده است: «أُحْثُوا في وُجُوهِ الْمُدّاحينَ التُّرابَ» [۵] (به صورت #چاپلوسان خاك بپاشيد). آخرين نكته‌ی لازم به ذکر، اين است كه گاه #مدح و ستايش جنبه مثبت دارد و واجد همه شرايط بالاست، ولى آثار نامطلوبى در افكار عمومى ايجاد مى كند، و ممدوح، متّهم به دوست داشتن چاپلوسی مى شود كه در اينجا نيز از آن بايد اجتناب كرد.
پی نوشت‌ها؛
[۱] بحارالأنوار، دار إحياء التراث العربی، چ۲، ج۷۴، ص۱۵۰، باب۷
[۲] نهج البلاغة، صبحی صالح، هجرت، قم، چ۱، ص۵۳۵، قصار [۳۵۳] ۳۴۷
[۳] همان، ص ۵۵۶، قصار [۴۷۱] ۴۶۲
[۴] غررالحكم و دررالكلم، تميمى آمدى، دار الكتاب الإسلامي، قم، چ۲، ص ۱۷۰، قصار ۶۶
[۵] من لا يحضره الفقيه، ابن بابويه، دفتر انتشارات اسلامى، چ۲، ج۴، ص۱۱
📕پيام امام اميرالمومنين (ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلاميه، تهران، ۱۳۸۶ش، چ ۱، ج ۸، ص ۲۶۲
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#مدح #تمجید #تملق #چاپلوسی
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️امام علی (علیه السلام) ارزش «دوست خوب» را چگونه بیان می فرماید؟
🔹#امام_علی (عليه السلام) در بخشی از نامه ۳۱ #نهج_البلاغه می فرماید: «وَ الصَّاحِبُ مُنَاسِبٌ» [۱] (#يار و همنشين [خوب] همچون #خويشاوند انسان است). اشاره به اينكه پيوندهاى #دوستى گاه به قدرى قوى مى شود كه جاى پيوندهاى نَسَبى را مى گيرد؛ بلكه گاهى از آن قوى تر نيز مى شود. ضرب المثل معروفى است كه مى گويند از كسى پرسيدند: دوست بهتر است يا برادر؟ گفت: برادرى كه دوست باشد بهتر است. ضرب المثلى نيز در زبان عرب رايج است كه مى گويد: «اَلصَّديقُ نَسيبُ الرُّوحِ وَ الْأَخُ نَسيبُ الْبَدَنِ» [۲] (دوست، هماهنگ و مناسب با روح، و برادر، هماهنگ و مناسب با جسم و بدن است).
🔹از اين سخن مى توان چنين نتيجه گرفت كه همان حقوقى كه براى خويشاوندان در نظر گرفته مى شود، بايد درباره #دوستان_خوب در نظر گرفته شود. حضرت در ادامه مى فرمايد: «وَ الصَّدِيقُ مَنْ صَدَقَ غَيْبُهُ» (#دوست آن است كه در غياب انسان، #حق_دوستى را ادا كند). اشاره به اينكه كسانى كه در حضور انسان اظهار محبّت و عشق و علاقه مى كنند، ممكن است نشانه واقعى دوستى آنها نباشد؛ #دوستی_واقعى آنگاه آشكار مى شود كه انسان در غياب دوستش تمام آنچه را در حضور مى گفت و رعايت مى كرد بگويد و رعايت كند.
🔹#امام_علی (علیه السلام) در بخش دیگری از این نامه مى فرمايد: «وَ رُبَّ بَعِيدٍ أَقْرَبُ مِنْ قَرِيبٍ، وَ قَرِيبٍ أَبْعَدُ مِنْ بَعِيدٍ» (چه بسا #دورافتادگانى كه از #خويشاوندان نزديكتر و خويشاوندانى كه از هركس دورترند). اشاره به اينكه #پيوندهاى_نَسَبى هميشه دليل بر پيوند دل ها و نزديكى فكرها نيست؛ گاه مى شود #دورافتادگان به انسان از نزديكان نزديكترند. آنچه مهم است پيوند #دل و ارتباط #ارواح به يكديگر است كه اگر در نزديكان پيدا نشد مى توان آن را در دورافتادگان جستجو كرد. «قرآن كريم» نيز مى فرماید: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْواجِكُمْ وَ أَوْلَادِكُمْ عَدُوّاً لَّكُمْ فَاحْذَرُوهُمْ». [۳]
🔹حضرت در ادامه می فرماید: «وَ الْغَرِيبُ مَنْ لَمْ يَكُنْ لَهُ حَبِيبٌ» (#غريب كسى است كه #دوستى نداشته باشد). آرى! آنچه انسان را از غربت بيرون مى آورد #محبّت است، و كسانى كه محروم از محبّت #دوستانند تنهاى تنهايند. اين غربت از عوامل مختلفى سرچشمه مى گيرد: گاه #كبر و #غرور و #خودبرتربينى است كه مردم را از انسان مى راند، و گاه #حسادت‌ها و گاه #بی‌وفايى‌ها و عوامل ديگر است. بنابراين براى اينكه از غربت بيرون آييم راهى جز اين نيست كه اين گونه رذايل را از خود دور سازيم و با جاذبه اخلاقى #دوستان_خوبى را برای خود فراهم نماییم.
پی نوشت‌ها؛
[۱] «مناسب» از ريشه «نسب» در اينجا به معناى خويشاوند است.
[۲] شرح نهج البلاغة، ابن أبی الحديد، مكتبة آية الله المرعشی النجفی، قم، ۱۴۰۴ق، چ اول، ج ۱۶، ص ۱۱۷
[۳] سوره تغابن، آيه ۱۴
📕پيام امام اميرالمؤمنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: جمعى از فضلاء، دار الكتب الاسلامية، تهران، ۱۳۸۶ش، چ اول، ج ۹، ص ۶۷۵
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#دوست #دوستی
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«تشویق» و «تنبیه» چه شرایطی دارد و برای تأثیر گذاری آنها چه نکاتی را باید مد نظر قرار دهیم؟ (بخش اول)
🔸در «تشویق کردن» بايد شرایط آن را مد نظر قرار دهیم كه تبعات منفی ای به بار نیاورد؛ از جمله این شرایط می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1⃣#تشويق نبايد به كيفيّتى باشد كه مايه #غرور و #غفلت تشويق شونده، يا خاموش شدن شعله فعّاليّت ها و نظم و انضباط او گردد.
2⃣اساس #تشويقها بايد بر #جنبه‌هاى‌معنوى باشد تا به افراد شخصيّت والا دهد؛ امّا اين بدان معنا نيست كه از تشويق هاى مادّى بكلّى چشم پوشيده شود.
3⃣#تشويق يك فرد نبايد مفهوم مخالفى براى ديگران باشد، و مايه تحقير و توهين آنها گردد؛ و اين از #كارهاى_ظريف و دقيقى است كه ذوق و سليقه مديران و فرماندهان ضامن اجراى آن است.
4⃣#تشويق نبايد پرخرج و داراى هزينه فراوان باشد؛ زيرا اوّلاً #محور_شخصيّت و افتخار را از مسائل معنوى به مادّى مى كشاند، و ثانياً عملاً در مورد افراد كمى صورت مى گيرد؛ در حالى كه #تشويق بايد كاملاً «گستردگى» و شمول داشته باشد.
5⃣#تشويق بايد بر اساس «ضوابط» صورت گيرد نه «روابط»، و چيزى اسفبارتر از اين نيست كه افرادِ تحت پوشش فرماندهى و مديريّت ببينند «روابط» بر اين مسأله حاكم است نه «ضوابط»، كه اين امر مايه #دلسردى و #بدبينى و فقدان نشاط در يك تشكيلات مى شود.
6⃣طبيعى است كه ميان #تشويق و كار انجام شده بايد تناسبى وجود داشته باشد، و سلسله مراتب و كمّيّت و كيفيّت در اين زمينه ملحوظ گردد. #امام_على (عليه السلام) فرمود: «اَلثَّناءُ بِأَكْثَرَ مِنَ الاسْتِحْقاقِ مَلَقٌ وَ التَّقْصيرُ عَنِ الاسْتِحْقاقِ عِىٌّ أَوْ حَسَدٌ» [۱] (ثنا گفتن و #تمجيد بيش از حدِّ #شايستگى و لياقت، تملّق و #چاپلوسى است، و كمتر از حدِّ لازم، ناشى از عجز يا حسد است!).
7⃣#تشويقها معمولاً در حضور جمع صورت مى گيرد و يا نتيجه آن به اطّلاع عموم مى رسد، ولى مواردى وجود دارد كه بايد #تشويق شكل خصوصى و محرمانه داشته باشد، و مديران با ذكاوت خود مى توانند اين موارد استثنائى را تشخيص دهند. #ادامه_دارد...
پی نوشت؛
[۱] نهج البلاغة، صبحی صالح، هجرت، قم، ۱۴۱۴ق، چ اول، ص ۵۳۵، (حکمت ۳۴۷)
📕مديريت و فرماندهى در اسلام، مكارم شيرازى، ناصر، نسل جوان، قم، ۱۳۸۹ش، چ دوازدهم، ص ۱۲۲
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#تشويق #تنبیه
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«تشویق» و «تنبیه» چه شرایطی دارد و برای تأثیر گذاری آنها چه نکاتی را باید مد نظر قرار دهیم؟ (بخش دوم و پایانی)
🔸در #تشویق و #تنبیه بايد شرایط آن را مد نظر قرار دهیم؛ مثلا تشويق نبايد مايه #غرور و #غفلت تشويق شونده، يا خاموشی شعله فعّاليّتها و نظم و انضباط او گردد بلکه بايد بیشتر بر جنبه هاى معنوى تکیه کرد تا موجب تعالی شخصيّت افراد گردد و معیار در آن ضوابط باشد نه روابط. در مورد #تنبیه نیز شرايطی وجود دارد که باید رعایت شود و از آنجایی که «تنبيه» چنان كه از نامش پيداست، به منظور «آگاه سازى» صورت مى گيرد، بايد جهت گيرى آن به اين سمت باشد.
🔹گرچه #مجازات و #توبيخ هرگز نمى تواند نخستين واكنش در برابر #افراد_متخلّف باشد - بلكه، بايد قبل از هر چيز دست به دامان #آموزشهای_فرهنگى زد - و نه مى تواند مشكل #تخلّفات و بى انضباطى ها و خيانت ها را به طور كامل حل كند، ولى به هر حال، چيزى است كه چشم پوشى از آن به طور كلّى نيز براى هر تشكيلاتى خطرناك است، چرا كه هميشه «درصد» معيّنى از افراد هستند كه بدون اين «عامل باز دارنده» و يا لااقل «ترس از آن» انجام وظيفه نمى كنند. براى اين كه مديران بتوانند از #توبيخ و #تنبيه به هدف هاى تربيتى مورد نظر برسند، رعايت اصول زير مناسب به نظر مى رسد:
1⃣#تنبيه هميشه بايد مقطعى باشد، يعنى راه را به روى افراد متخلّف براى #اصلاح خويشتن نبندد. جالب است كه در #قرآن_مجيد در بسيارى از آيات، بعد از مجازات هاى شديد، بلافاصله #توبه_كاران را استثناء مى كند؛ يعنى راه را به روى #گنهكاران باز نگاه مى دارد. جمله «اِلا الَّذينَ تابُوا» و امثال آن در آيات زيادى از قرآن به همين منظور آمده است.
2⃣#توبيخ و #مجازات نبايد حسّ كينه توزى افراد را برانگيزد، و در عين حال #قاطعيّت_مديريّت ايجاب مى كند كه در اين مورد گرفتار وسوسه نشود و از ترس كينه توزی هاى آينده، بكلّى چشم از #مجازات يا توبيخ #متخلّفان و گنهكاران نپوشد، وگرنه سازمان تشكيلاتش به #فساد مى گرايد.
3⃣رعايت تناسب ميان «جرم» و «جريمه»، از مسلّم ترين مسائل اسلامى و تشكيلاتى است كه دقّت در باب حدود و ديات در فقه اسلام، اين معنى را كاملاً مشخّص مى كند.
4⃣اصل در #توبيخ اين است كه خصوصى باشد به عكس #تشويق، ولى مواردى استثنایی پيش مى آيد كه شرايط ايجاب مى كند كه در حضور جمع انجام گيرد، و يا خبر آن به گوش ديگران برسد.
5⃣از مسائلى كه در مورد #توبيخ و مجازات كاملاً ضرورى به نظر مى رسد، اين است كه، بايد دليل آن دقيقاً به طرف #تفهيم شود، و هرگز به اين قناعت نشود كه او خودش مى داند كفّاره چه گناهى را مى پردازد. چه بسيار افرادى كه از اعمال سوء و تخلّفات خويش بى خبرند و يا به گفته قرآن «يَحْسَبُونَ اَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعاً» آن را عمل نيكى مى پندارند و يا اگر آگاهند، درجه اهمّيّت آن را نمى دانند؛ لذا تفهيم دقيق اين مسأله، براى #اصلاح و #تربيت، ضرورت دارد.
6⃣مدير و فرمانده نبايد در #توبيخ و ملامت زياده روى كند، زيرا گاه مى شود كه تكرار آن اثر معكوس دارد. #متخلّفان را در اعمال ناپسند خود جرى تر مى كند، و آنان را به لجاجت وا مى دارد. امير مؤمنان #امام_على (عليه السلام) فرمود: «الافراطُ فِى المَلامَة تَشُبُّ نيرانِ اللَّجاج» [۱] (زياده روى در #ملامت و سرزنش، آتش #عناد و #لجاجت را مشتعل مى كند!). باز در جاى ديگر فرموده است: «إِيّاكَ أَنْ تُكَرِّرَ الْعَتَبَ فَإِنَّ ذلِكَ يُغْرِى بِالذَّنْبِ وَ يَهُونُ بِاْلعَتَبِ» [۲] (از #توبيخ_مكرّر پرهيز كن! چرا كه تكرار سرزنش، گناهكار را در اعمال ناپسندش #جرى و جسور مى كند؛ به علاوه، ملامت را بى اثر مى سازد!). اين بحث دامنه وسيعى دارد كه در اينجا به همين مقدار اكتفاء گرديد.
پی نوشت‌ها؛
[۱] بحار الأنوار، دار إحياء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، چ دوم، ج ۷۴، ص ۲۳۰، باب ۸
[۲] غرر الحكم و درر الكلم، تميمى آمدى، رجائى، سيد مهدى، دار الكتاب الإسلامي، قم، ۱۴۱۰ق، چ دوم، ص ۲۵۹، (حکمت ۴۲)
📕مديريت و فرماندهى در اسلام، مكارم شيرازى، ناصر، نسل جوان، قم، ۱۳۸۹ش، چ دوازدهم، ص ۱۲۲
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#تشويق #تنبیه
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
⭕️معنای «روح علمی»
🔹#روح_علمی یعنی «روح حقیقت جویی»، «روح بی غرضی» و طبعا «روح بی تعصبی»، «روح خالی از جمود» و «روح خالی از غرور». وقتی انسان روایات زیادی را که در موضوع #علم وارد شده است مطالعه می کند، می بیند چقدر تکیه شده است روی این مطلب که یک #عالِم نباید #تعصب داشته باشد؛
🔹یک «عالم» نباید #غرور داشته باشد و خیال کند آنچه که او دارد تمام علم همان است، بلکه باید به اصل «وَ ما أُوتيتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلاَّ قَليلاً» مخصوصاً توجه داشته باشد که انچه ما از حقیقت می دانیم بسیار کم است.
📕تعلیم و تربیت در اسلام، ص ۴۰
منبع: پورتال جامع استاد شهید مطهری
#شهید_مطهری
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«غرور» چه علائم و نشانه هایی دارد؟
🔹نشانه هاى #غرور گاهى بسيار آشكار است، به گونه اى كه انسان در #نخستين_برخورد به آن پى مى برد و مى فهمد كه فلان شخص گرفتار #غرور و #خودبينى است. بى اعتنايى به مردم، بى توجّهى به حلال و حرام الهى، رعايت نكردن ادب با بزرگان و ترك محبّت با دوستان و بستگان، بى رحمى نسبت به زيردستان، ذكر سخنان ناموزون و دور از ادب، سر دادن خنده و قهقهه بلند، دويدن در حرف ديگران، نگاه هاى تحقيرآميز به صالحان و پاكان و عالمان،
🔹و همچنين راه رفتن به صورت غير متعارف، پا را به زمين كوبيدن، شانه ها را تكان دادن، نگاه هاى غير متعارف به زمين و آسمان نمودن و حتّى گاهى كارهاى ديوانگان را انجام دادن، اينها همه از #نشانه‌های‌غرور است؛ ولى گاه حالت غرور، #مخفى است و به اين سادگى خود را نشان نمى دهد؛ بلكه با دقّت مى توان به وجود چنين صفتى در خويشتن و يا ديگران پى برد. مانند اينكه بعضى افراد پس از مدّت كوتاهى درس استاد را رها مى كنند و خود را مستغنى و بى نياز مى دانند، يا مانند كسى كه علاقه شديدى در خود به انزوا و گوشه گيرى از مردم احساس مى كند،
🔹و ممكن است بهانه آن را آلوده نشدن به مجالس غيبت و گناه و مانند آن ذكر كند، در حالى كه با دقّت مى يابيم كه عامل اصلى، #غرور و #خودبزرگ‌بينى است، چرا که خود را پاك، آگاه و مؤمن مى پندارد و ديگران را ناقص و آلوده. آرى نه تنها #غرور؛ بلكه بسيارى از #صفات_رذيله گاهى در زواياى #روح_انسان پنهان مى شوند و خود را به صورت فضايل نشان مى دهند، به گونه اى كه تشخيص آن جز براى اساتيد هوشيار اخلاق ميسّر نيست.
📕اخلاق در قرآن، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: جمعى از فضلاء، مدرسه امام على بن ابى طالب(ع)، قم، ۱۳۷۷ش چ اول، ج ۲، ص ۱۶۷
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#غرور
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️از ديدگاه قرآن مجيد و روايات اسلامی، «عُجب» و «خودپسندى» چه آفاتی برای انسان به دنبال دارد؟
🔹#امام_علی (علیه السلام) در بخشی از نامه ۳۱ #نهج_البلاغه به فرزند دلبندش #امام‌حسن‌مجتبى (عليه السلام) میفرمايد: «وَ اعْلَمْ أَنَّ الْإِعْجَابَ ضِدُّ الصَّوَابِ، وَ آفَةُ الْأَلْبَابِ» ([پسرم] بدان كه #خودپسندى و #غرور، ضد راستى و درست انديشى، و آفت عقل هاست)؛ اشاره به اينكه #انسانِ_خودپسند، حقايق را درباره خويش و ديگران درك نمى كند و اين صفت زشت، حجابى بر عقل او مى افكند تا آنجا كه #عيوب_خويش را صفات برجسته، و #نقص‌ها را كمال مى بيند،
🔹و گاه يك عمر در اين #خطا و اشتباه بزرگ باقى مى ماند و با همان حال از دنيا مى رود. به گفته مرحوم مغنيه در «شرح نهج البلاغه» خود، عُجب و #خودپسندى همانند شراب است؛ هر دو انسان را #مست مى كند، و انسان مست همچون ديوانگان است كه بايد از او فرار كرد. در «قرآن مجيد» و «روايات اسلامى»، در نكوهش #عُجب و خودپسندى نكته هاى فراوانى آمده است؛
🔹ازجمله در «آيه ۸ سوره فاطر» می خوانيم: «أَفَمَنْ زُيِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ فَرَآهُ حَسَناً فَإِنَّ اللهَ يُضِلُّ مَنْ يَشاءُ وَ يَهْدي مَنْ يَشاءُ فَلَا تَذْهَبْ نَفْسُكَ عَلَيْهِمْ حَسَراتٍ إِنَّ اللهَ عَليمٌ بِما يَصْنَعُونَ» (آيا كسى كه #زشتی_عملش [بر اثر عُجب و #خودپسندى و هواى نفس] براى او #آراسته شده و آن را زيبا مى بيند [همانند كسى است كه واقع را مى يابد]؟! خداوند هر كس را بخواهد [و سزاوار باشد] گمراه مى سازد و هر كس را بخواهد [و شايسته ببيند] هدايت مى كند پس جانت به سبب تأسف بر آنان از دست نرود؛ خداوند به آنچه انجام مى دهند داناست).
🔹در سخنان #امام_علی (عليه السلام) تعبيرات عجيبى درباره #عُجب و #خودپسندى ديده مى شود؛ در يكجا مى فرمايد: «العُجْبُ آفَةُ الشَرَفِ» [۱] (#خودپسندى، آفت شرف انسان است). و در جاى ديگر مى فرمايد: «آفَةُ اللُّبِّ العُجْبُ» [۲] (آفت عقل، #عُجب است). و باز مى فرمايد: «اَلعُجْبُ يُفْسِدُ العَقْلَ» [۳] (#عُجب، عقل انسان را فاسد مى كند). و در جاى ديگر: «ثَمَرَةُ العُجْبِ البَغْضَاءُ» [۴] (نتيجه #خودپسندى آن است كه مردم دشمن انسان مى شوند) و بالأخره مى فرمايد: «العُجْبُ رَأْسُ الحِمَاقَةِ» [۵] (#خودپسندى، سرآغاز حماقت است).
پی نوشت‌ها؛
[۱] غررالحكم و درر الكلم، تميمى آمدى، محقق، رجائى، سيد مهدى، دار الكتاب الإسلامية، قم، ۱۴۱۰ق، چ دوم، ص ۵۲، حکمت ۹۸۳؛ [۲] همان، ص ۲۸۰، حکمت ۴۲؛ [۳] همان، ص ۴۴، حکمت ۷۷۶؛ [۴] همان، ص ۳۲۷، حکمت ۲۰؛ [۵] همان، ص ۳۰، حکمت ۴۰۳
📕پيام امام امير المؤمنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلامية، تهران، ۱۳۸۶ش، چ اول، ج ۹، ص ۵۶۷
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#عجب #خودپسندی
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«نماز» چه جایگاهی در بین اعمال دارد و چرا باید «نماز» بخوانیم؟ (بخش دوم)
🔸از آنجا که برای #نماز اهمیت زیادی در #آیات و #روایات بیان شده است، پاسخ به این سؤال که «چرا باید #نماز بخوانیم؟» نیز اهمیت زیادی دارد. در اینکه هر #انسانی لازم است ساعاتی از شبانه روز را با #پروردگار خود راز و نیاز داشته باشد شکی نیست؛ اما ما معتقدیم بهترین روش راز و نیاز با خداوند #نماز است. ما می گوییم «نماز» ستون دين و معراج افراد با ايمان است و كسى كه #نماز را ترك كند رابطه ميان او و خدا قطع مى گردد. #نماز چيزى نيست كه #فلسفه‌اش بر كسى مخفى باشد، ولى دقت در متون #آيات و #روايات اسلامى ما را به ريزه كاری هاى بيشترى در اين زمينه رهنمون مى گردد:
3⃣«سدی در مقابل گناهان»:
🔹#نماز سدى در برابر #گناهان آينده است، چرا كه #روح_ايمان را در انسان تقويت مى كند، و نهال #تقوا را در دل پرورش مى دهد، و مى دانيم «ايمان» و «تقوا» نيرومندترين سد در برابر #گناه است، و اين همان چيزى است كه در «آيه ۴۵ سوره عنكبوت» به عنوان نهى از #فحشاء و #منكر بيان شده است، و همان است كه در احاديث متعددى مى خوانيم: افراد گناهكارى بودند كه شرح حال آنها را براى پيشوايان اسلام بيان كردند فرمودند: غم مخوريد، #نماز آنها را اصلاح مى كند و كرد. [۱]
4⃣«غفلت زدایی»:
🔹#نماز، غفلت زداست. بزرگترين مصيبت براى رهروان راه حق آن است كه #هدف_آفرينش خود را فراموش كنند و غرق در «زندگى مادى» و «لذائذ زود گذر» كردند، اما #نماز به حكم اينكه در فواصل مختلف، و در هر شبانه روز پنج بار انجام مى شود، مرتبا به #انسان اخطار مى كند، هشدار مى دهد، «هدف آفرينش» او را خاطر نشان مى سازد، موقعيت او را در جهان به او گوشزد مى كند، و اين «نعمت بزرگى» است كه انسان وسيله‌اى در اختيار داشته باشد كه در هر شبانه روز چند مرتبه قويا به او #بيدارباش گويد. [۲]
5⃣«از بین برنده کبر و خودبزرگ بینی»:
🔹#نماز خودبينى و كبر را در هم مى شكند؛ چرا كه #انسان در هر شبانه روز هفده ركعت، و در هر ركعت دو بار پيشانى بر خاك در برابر خداوند مى گذارد، خود را ذره كوچكى در برابر عظمت او مى بيند، بلكه صفرى در برابر بى نهايت. پرده هاى #غرور و #خودخواهى را كنار مى زند، #تكبر و برتری جويى را در هم مى كوبد. به همين دليل امام على (علیه السلام) در حديث معروفى كه فلسفه هاى عبادات اسلامى در آن منعكس شده است بعد از #ايمان، نخستين عبادت را كه #نماز است با همين هدف تبيين مى كند و مى فرمايد: «فَرَضَ اللَّهُ الْإِيمَانَ تَطْهِيراً مِنَ الشِّرْكِ وَ الصَّلَاةَ تَنْزِيهاً عَنِ الْكِبْرِ...». [۳] (خداوند #ايمان را براى پاكسازى انسانها از #شرك واجب كرده است و #نماز را براى پاكسازى از #كبر...). #ادامه_دارد...
پی نوشت‌ها؛
[۱] تفسير نمونه، مکارم شیرازی، ناصر، دار الكتب الاسلاميه، ۱۳۷۴ش، چ ۳۲، ج ۱۶، ص ۲۹۰
[۲] همان، ج ۱۶، ص ۲۹۱
[۳] نهج البلاغه، صالح، صبحی، انتشارات هجرت، قم، ۱۴۱۴ق، چ اول، ص ۵۱۲، كلمات قصار ۲۵۲
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#نماز
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️قرآن چگونه «غرور» قوم یهود را نکوهش می کند؟
🔹قوم يهود بر اثر #غرور و #خودبينى امتيازات نامعقولى براى خود قائل بودند، و همين #تفكّر_غلط سبب #گمراهى و #طغيان آنها شد. #خداوند در #قرآن_کریم مى فرمايد: «ذَلِكَ بِاَنَّهُمْ قَالُوا لَنْ تَمَسَّنَا النَّارُ اِلّا اَيَّاماً مَعْدُودَاتٍ وَ غَرَّهُمْ فِى دِينِهِمْ مَا كَانُوا يَفْتَرُونَ»؛ [۱] (اين [اعراض و رویگردانى آنها از آيات الهى] به خاطر آن است كه مى گفتند: جز چند روزى #آتش_دوزخ به ما نمى رسد [و مجازات ما به خاطر گناهان سنگين مان بسيار كم است چون قوم برترى هستيم!] اين افترا و دروغ [ى كه به خدا] بسته بودند آنها را در دينشان #مغرور ساخته بود).
🔹تاريخ #بنىاسرائيل نشان مى دهد كه آنها از #گناهكارترين و #سركش‌ترين اقوام بودهاند، و يكى از دلايل عمده آن همان #غرور و نخوت آنها بوده است. متأسّفانه هنوز گروهى از آنها به نام #صهيونيستها از باده #غرور سرمستند، و هر روز مرتكب #جنايات تازه اى مى شوند كه چهره تاريخ‌شان را سياه تر از سابق مى كند. آنها همه چيز را براى خودشان مى خواهند و براى ديگران حقّى قائل نيستند خود را #قوم_برتر مى شمرند و ديگران را با ديده حقارت مى نگرند.
پی نوشت:
[۱] سوره آل عمران، آیه ۲۴
📕اخلاق در قرآن، مكارم شيرازى، ناصر، مدرسه امام على بن ابیطالب (ع)، قم، ۱۳۷۷ش، چ اول، ج ۲، ص ۱۵۸
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#یهود #صهیونیستم #یهود
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد