🔰 نکاتی از شرح دعای سحر: کلمه الله ✍ اصغر آقائی _____________________ 💠 اللَّهُمَّ انّى اسْئَلُكَ مِنْ كَلِماتِكَ بِاتَمِّها، وَ كُلُّ كَلِماتِكَ تامَّةٌ، اللَّهُمَّ انّى اسْئَلُكَ بِكَلِماتِكَ كُلِّها. 🌀 چکیده سخن امام رحمه الله عليه: تمام هستی و موجودات آن کلمات الهي هستند که از باب آنکه برخی وجودی برتر دارد، با نگاه به قوس نزول، و کثرت برآمده از آن، از تام‌تر به پایین حرکت کرده است، لذا تفاضل و مراتب میان کلمات الهي تحقق می‌یابد "مِنْ كَلِماتِكَ بِاتَمِّها"؛ اما از آنجا که هر موجود از آن جهت که یک کلمه است و هر کلمه‌ای در رتبه خویش تام است، لذا تفاضلی از این جهت میان آنها نیست "کل کلماتک تامه" 🌀 برخی نکات خلاصه و گاه تببین شده از کلام امام ره: 🔻 مقصود از «#کلمه» هم کلمات #تکوینی خداوند؛ مانند عیسی ع که فرمود: «وَ کَلِمَتُهُ أَلْقاها إِلى‏ مَرْیَمَ» و هم کلمات #تنزیلی خداوند است که در قرآن کریم مجسّم شده است. 🔻 وجود دو اعتبار دارد: یکی وحدت و دیگری کثرت. و سلسله وجود به اعتبار اول #كلمه_واحده است كه همان كلمه «كنِ» وجودي است و خداوند بلندمرتبه در كلامش به آن اشاره كرده است: «اذا اراد ان يكون شيئا فقال له كن فيكون». 🔻 این #وجود_واحد در مراتب تنزیل و تحقق #کثرت ابتدا به #عقل_اول یا همان وجود نوری #انسان_کامل تعلق گرفته است که به تعبیری #حقیقت و #ولایت_محمدی و #ولایت_تامه گویند و هیچ تفاوتی میان حضرات معصومین از این جهت نیست؛ زيرا «اولّنا محمد، اوسطنا محمد، آخرنا محمد، كلّنا محمد، كلّنا نور واحد؛ آغاز و ميان و انجام ما محمد است، همه محمديم و همه نور واحديم» 🔻 و تمام #کلمات تکوینی و تنزیلی حق تعالی از آن انوار مقدسه بسط یافته‌اند که فرمود: «انا النقطة؛ نقطه باء ‌بسم الله منم». و در روايات آمده است كه «بالباء ظهر الوجود وبالنقطة تميّز العابد من المعبود؛ وجود با باء پديد آمد و عابد با نقطه زير با از معبود جدا شد» 🔸 این یعنی #بسم‌الله وجودی و خلقت با ولایت و به یُمن انسان کامل بوده است؛ و عابد یعنی تمام موجودات، از معبود جداشده‌اند. (لذا الرحمن الرحیم در #بسمله با الرحمن الرحیم در آیه دوم سوره #حمد، دو معنا دارد؛ اولی وجودی و پیش از خلقت و دومی بعد از خلقت و پدیدآمدن #العالمین) 🔻 آنچه تا بدين جا گفته آمد به اعتبار #قوس_نزول بود؛ وگرنه، آغاز و انجام يكي است، زيرا در روزي كه مقدار آن بر حسب شمارش ما معادل هزار سال است (یعنی #قیامت)، هر چه از آسمان الهي نازل شده به سوي او بالا می‌رود. 🔻 همين نكته پیش‌گفته دليل‌ #خاتميت نبيّ مكرم است كه وجود نخستين است. یعنی #تمامیت و کمال ایشان اقتضاء می‌کند به اعتبار هو الاول و الاخر، مظهر تام او نیز اول و آخر باشد. چنان كه در حديث آمده است: «نحن السابقون الآخرون‌؛ ما اولين و آخرين‌هاييم» 🔻بايد بداني كه #تمام‌بودن هر چيز متناسب با خود آن است. به عبارت ديگر، تماميت يك شي‌ء #خلوص آن از چيزهايي است كه مقابل و مخالف آن است و صرافت و خلوصش در شئون و جهاتي كه به آن و كمالاتش مربوط مي‌شود. 🔻 حال، با اين ملاك، مي‌تواني تمام‌بودن كلام و كلمه و اتمّ بودن آن‌ها را دريابي و بداني كه منظور از تمام‌بودن كلمه و كلام وضوحشان در دلالت و عدم اجمال و مشابهتشان [با كلام يا كلمه ديگر] و بالاخره، خالص بودنشان از چيزهايي است كه از جنس آن‌ها نيستند 🔻 #انسان_كامل، چون #هستي_جامع و آينه تام همه اسماء و صفات الهي است، تامّ‌ترين كلمات الهي نيز هست «لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فِي أَحْسَنِ تَقْوِيمٍ. ثُمَّ رَدَدْناهُ أَسْفَلَ سافِلِينَ‌؛ همانا ما انسان را در نيكوترين ساختار آفريديم. سپس او را به اسفل‌السافلين برگردانديم» 🔻 #مولوي در اين باره چه خوب سروده است: احمد ار بگشايد آن پرّ جليل‌ تا ابد مدهوش ماند جبرئيل‌ 📚 شرح دعای سحر ص.46-60 ┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄ #شرح_دعای_سحر #حیات_معقول 🆔 @hayatemaqul

🔰 نکاتی از شرح دعای سحر: مشیّت الهی ✍ اصغر آقائی _____________________ 💠 اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ بِعِزَّتِكَ كُلِّها . اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ مِنْ مَشِيئَتِكَ بِأَمْضاها وَكُلُّ مَشِيئَتِكَ ماضِيَةٌ، اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ بِمَشِيئَتِكَ كُلِّها 🔻 #مشيّت بنا به طريقه عرفای شامخين، رضوان الله عليهم، #نخستين_صادر است و ديگر مراتب وجود توسط آن موجود شده‌اند. 🔻 همان‌طور كه در روايت كافى از #امام_صادق، عليه السلام، نقل شده است: 💠 خَلَقَ اللَّهُ الْمَشِيئَةَ بِنَفْسِهَا ثُمَّ خَلَقَ الْأَشْيَاءَ بِالْمَشِيئَةِ: خداوند مشیت را به‌واسطه خود آن، سپس موجودات دیگر را با آن خلق کرد. 🔻 دقت در مضمون اين روايت و تحقيق مطلب از نظر اصحاب سرّ و حقيقت و بزرگان سلوك و طريقت اين است كه اساساً در #مراتب_خلقی، هيچ موجودي جز #مشيّت_مطلقه الهيه وجود ندارد و اوست كه بالذات موجود و از همه تعيّنات و تعلقات مجرد است، و اوست كه صاحب #وحدت_حقه_ظليّه است كه ظلّ #وحدت_حقه_حقيقيه مي‌باشد. 🔻 بنابر آنچه گفتیم #تعيّنات_خلقی، حتی رايحه وجود را نيز نبوييده‌اند و مانند سرابي هستند كه فرد تشنه آن را آب مي‌پندارد که فرمود: 💠 «كُلُّ شَيْ‌ءٍ هالِكٌ إِلَّا وَجْهَهُ‌: هر چيزى جز وجه الهى هالك و نابود است». 🔻 امام خمینی ره نتیجه بحث گذشته را چنین مثال می‌زند: پس اين كاغذي كه روي آن مي‌نويسم و قلمي كه سطرها را با آن مي‌نگارم و عضله‌اي كه اين دو را تحت كنترل دارد و نيرويي كه در عضله هست و اراده‌اي كه از شوق سرچشمه مي‌گيرد و شوقي كه از علم سرچشمه گرفته (همان علمي كه قائم به نفس انسان است)، همه و همه از شئون مشيّت الهي و از مظاهر آن است. 🔻 بنابراین تعيّن‌ها و موجودات مختلف چون موجودات مادی، اعتبار و خيالي بيش نيستند؛ چنان كه #شيخ_كبير (#ابن‌عربی) گفته است: العالم خيال في خيال؛ عالم خيال اندر خيال است. 🔻 از اين رو، جز #ظهور خداوند، ظهوري و جز شأن او شأني وجود ندارد و معناي شمول مشيّت و سريان وجود و اطلاق هويّت الهي و بسط رحمت و مقام الهيّت نيز همين است. 🔻 نتایج بحث در کلام #امام_خمینی ره: ✔️ هر كس #افعال را به گمان #تنزيه و تقديس پروردگار به خلق نسبت دهد و خداوند را از آن بركنار بداند #قاصر است و در حق خود و خدا #ستم كرده، از حق محجوب و از درگاه پروردگار رانده شده است. ✔️ #تنزيه و #تقديس او نيز، در حقيقت، تحديد و تقليد و تقصير است، لذا او در «مغضوب عليهم» داخل و در كثرت بدون توحيد ماندگار است. ✔️ اما كسي كه #افعال را بدون حفظ #كثرت به حق نسبت دهد #گمراه است و از اعتدال خارج گشته و در «الضالين» داخل گرديده است. ✔️ صراط مستقيم و راه روشن خروج از #تعطيل و #تشبيه و حفظ مقام #توحيد و تكثير و دادن حقِّ حق و حقّ بنده، هر دو، است. در اين مقام براي بنده آشكار مي‌شود كه هر خوبي‌اي كه به او مي‌رسد از خداوند است و هر بدي از خود اوست‌؛ زيرا بدي از بدي استعداد و كاستي وجود است كه هر دو سهم بنده‌اند و خوبي از خيرات و جهات وجودي است كه سهم پروردگار است. 📚 شرح دعای سحر ص.97-106 پ. ن. توضیح چند اصطلاح و بیان چند نکته: 🔹 ۱. #مشیت: مشیت و اراده خداوند دو مرتبه دارد: ✔️ #مشیت_ذاتی: لذاست که در روایت پیش‌گفته فرمود: 💠 خَلَقَ اللَّهُ الْمَشِيئَةَ بِنَفْسِهَا: خداوند با مشیت، مشیت را خلق کرد. ✔️ #مشیت_فعلی: یعنی آنچه خداوند خلق کرده است و مشیت او به خلقت آن تعلق گرفته است؛ لذاست امام رضا علیه السلام فرمود: 💠 اَلْمَشِيَّةُ وَ اَلْإِرَادَةُ مِنْ صِفَاتِ اَلْأَفْعَالِ 🔹 ۲. #مراتب_خلقی، همان #مشيّت_مطلقه الهی است: چون تمام آنچه از موجودات و از خیر و شر در جریان است؛ همه تحت اراده وجودی خداوند هستند. 🔹 ۳. #وحدت_حقه_ظليّه: این وحدت به تبع وحدت ذات در #فعل حق صورت مي‌گيرد که فرمود: "وَمَا أَمْرُنَا إِلَّا وَاحِدَةٌ كَلَمْحٍ بِالْبَصَرِ: امر ما جز یکی نیست ..." لذا تمام هستی با تمام کثرتی که دارد، یک وحدت ظلی دارد که به آن #وحدت_وجود می‌گویند. 🔹 ۴. #وحدت_حقه_حقيقيه: وحدتی است که بدون واسطه به ذات حق برگشته، و از صرافت آن می‌جوشد. 🔹 ۵. #تعطیل؛ #تشبیه؛ #تنزیه: در رابطه با فهم خداوند و مسائل مرتبط سه نظریه وجود دارد: ۱) تعطیل: یعنی ما از هر فهمی خداوند و در هر سطحی عاجز هستیم؛ و ۲) تشبیه: خداوند را انسان‌وار تصور می‌کنند؛ و ۳) تنزیه: به طور کلی خداوند را از انسان‌وار بودن خلع می‌کنند. 🔸 نظر شیعه: نه تعطیل، و نه تشبیه و تنزیه کامل؛ بلکه امری میان آنها: این یعنی وقتی خداوند می‌گوید من عالم هستم، اولاً فهمی از آن داریم ثانیا صددرصد شبیه خود نمی‌کنیم؛ اما وجه اشتراکی میان ما و خداوند سبب فهم عالم‌بودن خداوند می‌شود. ┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄ #حیات_معقول #شرح_دعای_سحر 🆔 @hayatemaqul

🔰 سیری در غزل‌های حافظ _____________ #غزل_۲ 🔻عنوان کلی این غزل را می‌توان «#مصلحت‌ستیزی» دانست. 🔺#حافظ در ابیات هشت‌گانه این غزل، نکاتی درباره این عنوان کلی بیان می‌کند: ۱) #سالک به‌دور از #مصلحت‌اندیشی‌های #خودخواهانه است؛ صفتی که ۲) برخی یا بسیاری از اهل #ظاهر_شریعت، بدان متبلا هستند؛ بنابراین سالک از آنان مأیوسانه جداشده، #خلوت‌گاهی، برای آسودگی از این خودخواهی‌ها می‌جوید. ۳) حافظ تاکید می‌کند #رندی، با #ظاهرگرایی نمی‌سازد. او ۴) این افراد ظاهربسند را #دل‌مرده می‌داند؛ چراکه در دنیا تنها به مظاهر یار توجه کرده، گرفتار #کثرت و تفرقه شده‌اند، و از حقیقت #وصال و #وحدتِ #جمال_یار دور شده، آن را نمی‌طلبند. وی ۵) #راه_علاج را #تسلیم در برابر معشوق می‌داند؛ و چنین سلوکی ۶) به تابِ #عتاب یار را نیاز دارد نه #عاقبت‌اندیشی منفعت‌طلبانه؛ و این یعنی ۷) ورود در ذیل #تجلیّات_جلالی خداوند، یا همان #عتاب؛ که این ورود در کنار ذوق و شوق سالک، ۸) هیچ قرار و خوابی برای او باقی نمی‌گذارد. ○○○○○○○○○○○○ پ. ن: شرح برخی واژگان و عبارت‌ها: 🔹سالوس: ریا، تزویر 🔹رند: زیرک و خطرپذیر 🔹چراغ مرده: تشبیه اهل ظاهر به چراغی که هیچ نوری ندارد، زیرا که از لبّ و حقیقت دین فاصله دارند. 🔹کُحل: سرمه 🔹زَنَخدان: چانه 🔹سیب زنخدان: چاله چانه که شاعر آن را به سیب تشیبه کرده است. 🔸 تجلیّات جلالی و جمالی: مظاهری چون شرور و سختی‌ها را تجلیّات جلالی، و مظاهری چون نعمت‌ها و لطف‌ها را تجلیّات جمالی خداوند گویند. البته تمام تجلیّات حق #رحمانی است. ┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄ #حیات_معقول #دیوان_حافظ #حافظ 🆔 @hayatemaqul