🔰 بر کرانه آیه‌ها 5️⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/15) 💢 «یَستَهزِئُ»: یکی از حروفی که در خط قرآن، #گاهی ناخواناست حرف «یاء» است و یکی از مواضعی که حرف یاء، ناخوانا می‌شود هنگامی است که در زیر همزه (رأس‌العین) به‌عنوان پایه قرار می‌گیرد. البته گاهی این حرف یاء، به شکل دندانۀ بدون نقطه نیز در این موقعیت قرار می‌گیرد (ىـ) که در مطالب آتی دربارهٔ آن خواهیم گفت. ❓اما چرا یاء؟ ... دلیل انتخاب این حرف برای پایۀ همزه چیست و چرا الف یا واو برای پایۀ همزه انتخاب نشده‌اند؟ ✅ بر اساس آنچه در منابع رسم‌المصحف در خصوص «یَستَهزِئُ» و کلماتی نظیر آن آمده است؛ هنگامی‌که کلمه به همزه ختم شود و حرکت حرف قبل از آن، یکی از حرکات کوتاه باشد، پایۀ همزه، یکی از حروف ناخوانا (و ، ا ، ی) متناسب با حرکت حرف قبل از همزه (نه حرکت خودِ همزه)، نوشته می‌شود، یعنی: ✓ اگر حرکت حرف قبل از همزه، #ضمه باشد حرف #واو ✓ اگر #فتحه باشد حرف #الف ، ✓ اگر #کسره باشد حرف #یاء ، به‌عنوان پایۀ همزه نگاشته می‌شود. البته این قاعده برای برخی لغات، نکات دیگری هم دارد که در مطالب بعدی در مواجهه با آن کلمات توضیح داده خواهد شد. 🟥 به پایۀ همزه و حرکت قبل از آن در کلمات زیر توجه فرمایید: «بَدَأَ» «سَبَإٍ»: با پایهٔ الف به دلیل #فتحه قبل از همزه «اللُّؤلُؤُ»: با پایهٔ واو به دلیل #ضمه قبل از همزه «قُرِئَ»: با پایهٔ یاء به دلیل #کسره قبل از همزه 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 5️⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/65) 💢 «فِی السَّبتِ»: در ادامۀ توضیحات آموزشی در خصوص شیوۀ علامت‌گذاری #کم_علامت ، حال در این رابطه به برخی دیگر از قواعد مربوط به تشخیص #حروف_ناخوانا می‌پردازیم: ✓ #یاء بعد از کسره: طبق قواعد #روخوانی ضبط کم‌علامت، حرف یاء بعد از کسره ناخواناست، بنا بر این یاء در «فِی» ناخواناست. ✓ #الف در ابتدای کلمه، قبل از لام: قاعدۀ دیگر در حروف ناخوانا در این شیوه این است که الف در ابتدای کلمه که بعد از آن «لام» باشد ناخواناست (الف وصل). ✓ #لام قبل از تشدید: همچنین «لام» قبل از تشدید نیز در ضبط کم‌علامت، ناخوانا محسوب می‌شود. ← بنا بر این در اتصال دو کلمۀ «فِی السَّبتِ» سه حرف #ناخوانا به وجود می‌آید که هر سهٔ آن‌ها قاعده‌مند هستند. ← اما درباره حروف الف و لام باز هم می‌توان قواعد را کمتر کرد، به این صورت که می‌توان گفت «الف و لام در ابتدای کلمه، قبل از #تشدید ، هر دو ناخوانا هستند». 💢 «خٰسِـٔینَ»: در این کلمه همچون کلمه «الصّٰبِـٔینَ» (بقره/62) دو قاعده رسم‌المصحف جریان دارد که جمع این دو قاعده در یک کلمه، جالب توجه است. ☝️اول، #حذف_الف : این قاعده که در بسیاری از کلمات قرآن جاری است و در مطالب گذشته بارها به آن اشاره شده؛ همان قاعدۀ معروف حذف الف از کلمات اسم #جمع_سالم مذکر یا مؤنث است. ✌️دوم، #حذف_یاء : مطابق قواعد #رسم_المصحف ، اگر دو حرف یاء که اولی برگرفته از همزه باشد و یاء دوم نشانۀ جمع باشد؛ برای جلوگیری از قرار گرفتن دو حرف مثل هم در کنار هم و در یک کلمه، یاء اول حذف می‌شود و به جای آن، علامت رأس‌العین را با قید مراقبت از تأثیر بر شکل اساسی کلمه نگارش می‌کنند که در اینجا بر روی #خط_تیره در امتداد دندانه‌های حرف «سین» نوشته شده و دیگر مربوط به رسم‌المصحف نبوده و به حوزۀ علم #ضبط_المصحف مربوط می‌شود. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4️⃣ #جزء3_نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/284) 💢 «السَّمٰوٰت»: واژه «سَمٰوٰت» بر اساس قاعده #حذف_الف در تمامی جمع‌های مذکر و مؤنث سالم در سراسر قرآن کریم، به حذف هر دو «الف» نگارش شده است به جز یک موضع: ✅ #اثبات_الف_دوم: فَقَضىـٰهُنَّ سَبعَ سَمٰواتٍ فی یَومَینِ (فصّلت/12) ✍️ مصاحف ترکی و ایرانی قدیم برخلاف قواعد #رسم_المصحف این واژه را به #اثبات_الف_دوم نگارش نموده‌اند. 💢 «شَیءٍ قَدیر»: ❓ سوال تجویدی: قوانین تجویدی در عبارت «شَیءٍ قَدیر» کدامند. ✍️ جواب: #مد_لین و #اِخفاء: 🧩 مد لین: ترکیب فتحه با #یاء یا واو ساکن حرف لین را تشکیل می‌دهد، حال اگر بعد از این حرف لین، سکون یا همزه قرار گیرد، #مد_لین به وجود می‌آید. البته قراء در مد لین با هم اختلافاتی دارند که در علم قرائات به آن پرداخته می‌شود. در روایت حفص از عاصم، مد لین فقط در مواردی است که حرف لین به سکون برسد مانند «عین» در حروف مقطعه «کهیعص» سوره مریم، و در مواردی که حرف لین به همزه برسد آن را به قصر (بدون مد) خوانده است. 🧩 اخفاء: تنوین یا «نون» ساکن، نزد مابقی حروف که در قوانین اظهار و اقلاب و ادغام از مجموعه حروف الفبا خارج شده‌اند، بایست به صورت مخفی و همراه با غنه (تلفظ از خیشوم و کشش به میزان دو حرکت) تلفظ شود. در عبارت «شَیءٍ قَدیر»، تنوین به حرف «قاف» رسیده؛ لذا قاعده اخفاء باید رعایت شود. 💬 در صورت علاقمندی به درج نکات و پرسش و پاسخ‌های تجویدی با ارسال علامت❓به ادمین کانال همراه این پست، تأیید خود را ثبت نمایید. ▶️ #اختلاف_قرائت: 🧷 فیغفرُ لمن یشاء و یعذبُ: ابن عامر، عاصم، ابو جعفر، یعقوب 🧷 فیغفرْ لمن یشاء و یعذبْ: بقیه قراء ✴️ برای آشنایی بیشتر با انواع رسم و ضبط عبارات در مصاحف مختلف کشورهای اسلامی، می‌توانید به #دانشنامه قرائت و کتابت قرآن کریم مرکز طبع و نشر قرآن به نشانی زیر مراجعه کنید: http://pediaquran.ir 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹