✅دائره المعارف قرآن کریم✅
🎅#ابوبکر>
◀️ ابوبکر در شان نزول
.....ادامه
👈 ۱۱ . * ثم رددناه اسفل السّافلین الّا الّذین آمنوا و عملوا الصّالحات فلهم اجر غیر ممنون * ( تین ۵ و ۶ )
🌀بر اساس روایتی از انس ، این آیه بر ابوبکر ، عمر ، عثمان و #علی علیه السلام تطبیق شده است که سیوطی در سند آن اشکال کرده و خطیب بغدادی ، این #حدیث را مردود دانسته و محمد بن بیان از راویان ، آن را #دروغ پردازی بزرگ شمرده است .
🅰در منابع #شیعه نیز آیات چندی درباره ابوبکر دانسته شده که به طور عمده ، به زمینه سازی‌های پیش از #سقیفه ارتباط می‌یابد ؛
🌀 البته برخی روایات دیگر نیز در غیر #مقام قدح وی آمده و گاه درباره برخی از آیات منقول در #تفاسیر اهل سنت ، میان آنها با شیعیان ، اتفاق نظر وجود دارد .
🅰 مفسران و محدثان #شیعه به رغم پذیرش بسیاری از آیات و روایات منقول در #قدح ابوبکر ، گاه برخی از آن روایات را از حیث سند مخدوش دانسته و نپذیرفته‌اند .
🌀 ابو الفتوح رازی نقل می‌کند که هنگام #نزول آیه * ان تخفوا ما فی صدورکم او تبدوه یعلمه الله * ( آل عمران ۲۹ )
برخی ، از جمله #ابوبکر نزد پیامبر آمده ، از سختی این تکلیف ( محاسبه بر ما فی الضمیر ) به وی #شکایت بردند .
🅰 #پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود :
آیا درست است که به رغم شنیدن این #فرمان از آن سر بپیچید ؟
🌀 آنان گفتند : خیر ، بلکه آن را شنیده ، #پیروی خواهیم کرد ؛
آنگاه آیه * لا یکلّف الله نفسا الّا وسعها * (بقره ۲۸۶ ) نازل شد و آیه پیشین را #نسخ کرد .
🅰 در ذیل آیه تحریم #غیبت نیز روایت شده که روزی ابوبکر و عمر ، سلمان را برای تهیه غذا نزد #پیامبر فرستادند .
🌀 حضرت نیز او را نزد #خزانه‌دارش * اسامه * فرستاد .
🅰 اسامه از خالی بودن #خزانه خبر داد و سلمان با دست #تهی بازگشت .
🌀آن دو #پنهانی به یکدیگر گفتند :
اسامه بر ما بخل ورزید و اگر سلمان را برای آب به چاهی بر طلب آب بفرستیم ، آن چاه در جا #خشک خواهد شد ؛
🅰 سپس نزد #پیامبر آمدند و حضرت به آنها فرمود :
چرا #گوشت سلمان و اسامه را به دهن گرفته‌اید ؟
🌀 در این هنگام #آیه نازل شد :
* لا یغتب بعضکم بعضا ایحبّ احدکم ان یاکل لحم اخیه میتا * ( حجرات ۱۲ )
🅰 در #روایاتی از امام باقر و امام کاظم علیهما السلام آیه ۱۰۸ نساء ( اذ یبیتون مالا یرضی من القول ) در #شأن ابوبکر و عمر و ابوعبیده دانسته شده که در مجالس خصوصی خود ، سخنانی بر خلاف #رضایت خدا بر زبان می‌آوردند .
🌀 آیه ۷ مجادله ( ما یکون من نجوی ثلاثه ) نیز درباره #جلسه‌های پنهانی آنها دانسته شده است .
🅰 بنابر روایتی دیگر از امام #صادق علیه السلام ذیل آیات * ام ابرموا امرا فانّا مبرمون * ام یحسبون انّا لا نسمع سرّهم و نجواهم * ( ۷۹ و ۸۰ زخرف )
🌀این گروه به #توطئه چینی‌هایی مشغول بوده و اسرار و رازهایی در میان خود داشته‌اند که آیات ۲۵ و ۲۶ سوره #محمد این اعمال و اسرار آنها را بازگشت به دوره پیش از اسلام یاد می‌کند .
🅰 از بریده اسلمی و ابن عباس نیز #روایاتی به همین مضمون در شأن نزول آیه ۷۹ و ۸۰ زخرف نقل شده ؛ اما از #کسی نام برده نشده است .
🌀بر پایه روایتی ، امام صادق علیه السلام #ابوبکر را با ( عنوان کنایی ) از آن گروه می‌شمرد که خداوند درباره آنها به #پیامبرش فرمود :
خدا از #راز دل آنها آگاه است ؛ پس از آنها کناره بگیر و موعظه‌شان نما . ( نسا ۶۳ )
🅰در برخی روایات ، ذیل آیه ۷۴ توبه از شرکت #ابوبکر در ماجرای کشتن عقبه هنگام بازگشت پیامبر از جنگ #تبوک یاد شده که زیاد بن منذر در سند یکی از آن روایات ، غیر قابل #اعتماد معرفی شده و بلکه روایاتی از امامان علیهم السلام در #نکوهش وی وارد شده است .
🌀 #انتقاد ابوبکر و دیگر یارانش از خلافت علی علیه السلام و سوگند خوردن آنها در کنار #کعبه مبنی بر جلوگیری از به خلافت رسیدن علی علیه السلام نیز در روایات #شیعه گزارش شده است .
🅰 بنابراین روایات ، خداوند این #قضایا را در آیه * یحلفون باللّه ما قالوا و لقد قالوا کلمة الکفر و کفروا بعد اسلامهم و همّوا بما لم ینالوا * ( توبه ۷۴ ) برای #پیامبر آشکار ساخت .
🌀 تطبیق‌های متعددی نیز در روایات #شیعه آمده است .
🅰 آیه * و من لم یحکم بما انزل الله * ( مائده ۴۴ ) بر #غضب حقّ آل محمد به وسیله ابوبکر و * لا تتّبعوا السّبل فتفرق بکم عن سبیله * ( انعام ۱۵۳ )
بر #پیروی از ولایت خلیفه اول و دوم در برابر ولایت علی علیه السلام و * الّذین یوذون الله و رسوله * (احزاب ۵۷ ) بر #آزارهایشان به علی و فاطمه علیهما السلام و * لو انّهم اذ ظلموا انفسهم جاءوک فاستغفروا الله * ( نساء ۶۴ ) بر عدم #توبه آنها از نافرمانی و ظلمشان به پیامبر و علی علیه السلام تطبیق شده است .
........... پایان
#دائره_المعارف_قرآن_کریم
#تفسیر
@Targomeh
💟 #دائره_المعارف_قرآن_کریم 💟
🐪 احشام در قرآن >
#چهارپایان>
⬅️ ۳ - #چهارپایان_در_قرآن
۳.۲ - انعام
۳.۳.۴ - #اسب
🐎 #اسب نیز در زبان عربی اسامی متعددی دارند، در قرآن نیز خداوند متعال با #شش نام از آن اسم برده است.
⬅️ ۱- #خیل بمعنى اسبان است و از لفظ خود مفرد ندارد
بعقیده راغب #اسبان را از آنجهت خیل گفته‌اند كه هر كه بآن سوار شود در خود احساس #تكبّر میكند
و بعقیده طبرسى علّت این تسمیه آن است كه اسب در راه رفتن #متكبّر است.
• «وَ الْخَیلَ وَ الْبِغالَ وَ الْحَمیرَ لِتَرْكَبُوها وَ زینَةً وَ یخْلُقُ ما لا تَعْلَمُون؛ ( نحل آیه ۸ )
🐎 و اسبان و استران و #درازگوشان را (آفرید) تا بر آنها سوار شوید و هم زینت و آرایش باشند، و آنچه را كه نمى‌دانید (از قبیل #وسایط نقلیه موتورى) خواهد آفرید (به خلق مواد اوّلیه آنها در زمین و اعطاى #نیروى ابتكار به شما).»
⬅️ ۲- #عادیات: مراد از عادیات اسبان جنگى است.
• «و العادیات ضبحا؛ ( عادیات آیه ۱ )
قسم به #اسبان دونده نفس نفس زنان»
⬅️ ۳ و ۴- #جیاد و #صافنات: صافنه اسبى است كه بر سه پا ایستد و گوشه پاى چهارم را به #زمین گذارد.
🐎 جیاد جمع جید یا #جواد بمعنى اسب اصیل و تندرو است،
🐎 مجمع البیان آنرا جمع #جواد و قاموس جمع #جید گفته است و علّت این تسمیه را تند روى آن دانسته كه گوئى راه رفتن را #بذل میكند.
🐎• « إِذْ عُرِضَ عَلَیهِ بِالْعَشِی الصَّافِناتُ الْجِیادُ؛ ( ص آیه ۳۱ )
(و به یاد آر) زمانى كه در پایان روز، اسبان نجیب و #تندرو بر او عرضه شد.»
⬅️ ۵- #مغیرات: از ماده غار و اغاره بمعنی هجوم بردن و سرعت سیر است که کنایه از اسبان #دونده و حمله کننده به دشمن است.
🐎 كلمه #مغیرات جمع مؤنث اسم فاعل از باب افعال (اغارة) است، و اغارة و همچنین غارت به معناى سواره هجوم بردن بر #دشمن به طور ناگهانى است، و این جمله كه به ظاهر و مجازا صفت خیل قرار گرفته، در واقع #صفت سوارگان صاحب خیل است.
🐎• «فالمغیرات صبحا؛ ( عادیات آیه ۳ )
سوگند به اسبان #دونده (جهاد) كه به شدت نفس مى‌زنند.»
⬅️ ۶- #موریات: از ماده ایراء به معنای آتش افروختن است «وری الزند: خرجت ناره» آتش #سنگ خارج شد.
🐎 كلمه #موریات جمع اسم فاعل از مصدر ایراء است، كه به معناى برون كردن آتش (از سنگ #چخماق) است، و كلمه قدح به معناى زدن به ضرب است وقتى گفته مى‌شود: #قدح فاورى معنایش این است سنگ و چخماق را به هم كوبید، و جرقه بیرون آورد.
🐎 و منظور از اینكه اسبان #عادیات را توصیف كرده به موریات قدحا این است كه این اسبان در هنگام #دویدن در زمین سنگزار جرقه‌هایى از برخورد نعل‌هایشان به سنگ زمین بیرون مى‌جهد.
🐎• «فالموریات قدحا؛ ( عادیات آیه ۲ )
سوگند به افروزندگان #جرقه آتش (در برخورد سم‌هایشان با سنگ‌هاى بیابان)،»
ادامه دارد .....
#دائره_المعارف_قرآن_کریم
#تفسیر
@Targomeh