❓پرسش 67: آیا همیشه اوزان جمعه قله، دلالت بر سه الي یازده می‌کنند یا تبصره‌ و استثنائی هم در این مسئله وجود دارد؟ ✍پاسخ: ✳️اوزان جمع قله، بر سه تا ده فرد از مفرد خود دلالت می کند و با وجود قرینه به جای #اوزان_جمع_کثرة نیز استعمال می گردد. #ابن_مالک تصریح کرده است که هر کدام از صیغه های جمع قلة و کثرة، به جای یکدیگر استعمال می گردد و به تصریح #ابن_نظام این استعمال مجازی است که به گفته جناب #مدرس ، این استعمال از نوع #استعاره است. 🍀مثال1: در شعر ( و بعض ذي بكثرة وضعا يفي *** كأرجل و العكس جاء كالصّفي ) کلمهٔ«ارجل» که از اوزان جمع قله است، برای «کثرة» استعمال شده است. 🍀مثال۲: در قرآن کریم نیز در مواردی مانند«یعلم خائنة الأَعیُن»، «شاکراً لأنعمه» ، «و لو ان ما فی الارض من شجرة أقلامٌ» و... ، اوزان جمع قلة برای «کثرة» استعمال شده است 🔅نکته: اوزان جمع قلة، چهار وزن #أفعلة و #افعل و #فعلة و #افعال می باشد. 🍀مثال: اسلحة، افلس، فتية، افراس‏ #اوزان_جمع_قله #البهجة_المرضیة #شرح_الفیة_ابن_مالک_لابن_الناظم #المدرس_الافضل #دانش_صرف #صرف #ادبیات_عرب 📚البهجة المرضية على الفية ابن مالك، ص489 📚شرح ألفية ابن مالك لابن الناظم، ص302 📚المدرس الأفضل فيما يرمز و يشار إليه في المطول، ج‏6، ص283 📚دانش صرف ص:333 https://eitaa.com/saluni

❓پرسش 77: تعریف مجاز عقلی و لغوی و تفاوت آنها را همراه با بیان مثال، شرح دهید؟ ✍پاسخ: 💎مقدمه: #عبدالقاهر_جرجاني ، صاحب دو کتاب نفيس #اسرار_البلاغه و #دلائل_الاعجاز ، به کمک علم بلاغت #اعجاز_قرآن را ثابت کرده و یکی از برتری های #قرآن را #استعاره های شیوا و #مجاز و #کنایه های زیبا دانسته است. لذا بحث از مجاز و استعاره اهمیت فراوانی دارد. در ذیل بحث مجاز، اصطلاحات و انقسامات فراوانی وجود دارد که با توجه به پرسش، به توضیح مجاز و تقسیم آن به مجاز عقلی و لغوی می پردازیم: ⚪️ #حقیقت و مجاز: حقيقت، کاربرد لفظ در معناي اصلي کلمه است و مجاز، کاربرد لفظ در معنايي مشابه معناي اصلي همراه با #قرينه است. مجاز، گذر از مرز معناي اصلي و وضعي و به کار رفتن در معنايي مُشابه و همگون معناي اصلي است. مجاز به دو قسم عقلی و لغوی تقسیم می شود که توضیح آن به شرح زیر است: 🔴مجاز لغوی: مجاز لغوی که به آن #مجاز_لفظی یا #مجاز_افرادی یا #مجاز_کلمه و یا #مجاز_مفرد نیز می‌گویند، استعمال لفظ مفرد در غیر معنای اصلی با وجود قرینه‌ای است که مانع از اراده معنای اصلی باشد. 🌱مثال۱: استعمال فعل امر در استحباب بر فرض این که موضوع له آن طلب وجوبی باشد. 🌱مثال۲: اطلاق کل بر جزء 🔵مجاز عقلی: مجاز عقلی دو معنای متفاوت دارد: 🌀معنای اول: اسناد فعل به فاعل غیرحقیقی، به شرط وجود علاقه را می‌گویند که نامهای دیگر آن، #مجاز_اسنادی ، #مجاز_حکمی و #مجاز_مرکب، #مجاز_در_اثبات ، #مجاز_ملابسه است. به عبارت دیگر، خروج لفظ از مجرای اصلی آن از نظر رابطه یا نسبتی که میان کلمات یافت می‌شود، مجاز عقلی است. 🌱مثال۱: واذا تلیت علیهم آیاته زادتهم ایمانا. (در این جا فعل فزونی ایمان به آیات نسبت داده شده است؛ در حالی که می‌دانیم خداوند سبب تاثیر آیات در افزایش ایمان شده است.) 🌱مثال۲: یذبح ابناءهم. (ذبح به فرعون نسبت داده شده است؛ به این مناسبت که فرمان دهنده او است؛ حال آن که کشتن، کار اطرافیان فرعون بود.) مثال۳: فَما رَبِحَتْ تِجارَتُهُمْ. 🔅نکته: مجاز لغوى‏ در كلمه جريان دارد ولى مجاز عقلى‏ به معنای اول، در اسناد يعنى در نوع ربطى كه بين برخى از كلمات است. 🌀معنای دوم: تصرف در امر عقلی باشد یعنی ما یدرک بالعقل. 🌱مثال: در جمله «رأیت اسدا یرمی» که مراد از اسد، رجل شجاع است، طبق قولی مجاز لغوی است چون استعمال در غیرماوضع له است و طبق قولی مجاز عقلی به معنای دوم است زیرا غیراسد، اسد فرض شده است و این نوعی ادعا و تصرف در امرعقلی است. 🔅نکته: این اختلاف نظر در مثال فوق، به طور کلی در همه موارد #استعاره وجود دارد. #مجاز #مجاز_عقلی #مجاز_لغوی #المدرس_الافضل #المطول #بلاغت #ادبیات_عرب 📚المدرس الأفضل فيما يرمز و يشار إليه في المطول، ج‏6 ص273 و 258 و 354 🌿〰️🌺〰️🌿〰️🌸〰️🌿〰️🌺〰️ دوستانتون رو به پاسخگو(سلونی) دعوت کنید🔻🔻🔻 https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5 ╭━❀❓❀━╮ @saluni ╰━❀📚❀━╯

❓پرسش 97: آیا کلمۀ«غیر» با «ال» استعمال می شود؟ در چه شرایطی؟! ✍🏽پاسخ: کلمۀ«غیر» ، از ادات #دائم_الاضافه و اضافۀ آن، از نوع #اضافه_معنویه است. 🌀طبق نظر #مشهور، در اضافه معنویه #مضاف «ال» نمی‌گیرد. وجه عدم جواز محلی به «ال» شدن مضاف، این است که مضاف در اضافه شدن به #معرفه، #کسب_تعریف می کند و در صورت «ال» گرفتن، دو تعریف با هم جمع می گردد که این قابل قبول نیست. همچنین در صورت #نکره بودن #مضاف_الیه در صورتی که مضاف، «ال» تعریف بگیرد لازم می آید #منسوب اعرف و شناخته شده تر از #منسوب_الیه باشد. از آنجا که #غیر ، متوغل در ابهام است و با اضافه شدن به نکره، معرفه نمی گردد وجه دوم در هر دو صورت اضافه به معرفه و نکره برای آن صادق است که «ال» نمیگیرد به جهت اینکه منسوب از منسوب الیه نمی تواند شناخته شده تر باشد. 🌀برخی استدلال کرده اند که غیربا اضافه شدن به معرفه، شبیه به معرفه میشود به همین جهت شباهت ، «ال» که از خصوصیت اضافه است هم بر آن در می آید. اما این کلام صحیح به نظر نمی رسد چرا که نوع اضافه آن، اضافه معنویه است که «ال» به دنبال ندارد. 🔆نکته: قابل ذکر است که در کلام عرب استعمال غیر با «ال» دیده نشده است و فقط برخی علماء، لفظ «الغیر» را استعمال کرده اند. برخی آن را اینگونه توجیه کرده اند که غیر در این موارد به معنای مغایر است و اضافه آن #اضافه_لفظیه است مانند: کلام #شیخ_طوسی «رحمة الله علیه» در #استبصار در عبارت: «بَابُ الْحَاجِّ الْغَیْرِ الْمُتَمَتِّعِ هَلْ یَجِبُ عَلَیْهِ الْهَدْیُ أَمْ لا» که گفته اند غیر در اینجا وصف به معنای مغایر است و اضافه آن نیز لفظیه است لذا داخل شدن الف و لام در آن موجه است. ❌اشکال این توجیه این است که استعمال غیر به معنای مغایر نیازمند اثبات است در لغت نامه ها غیر به معنای مغایر ذکر نشده است و اثبات این مطلب دلیل موجه نیاز دارد. #دخول_ال_به_غیر #غیر #المدرس_الأفضل #مغنی_اللبیب #موسوعه_الصرف_و_النحو_و_الاعراب #النحو_التطبيقي #نحو #ادبیات_عرب 📚المدرس الأفضل فيما يرمز و يشار إليه في المطول، ج‏1، ص: 43 📚مغنی اللبیب، ج1، ص157 📚موسوعه الصرف و النحو و الاعراب، ص477 و ص99 📚النحو التطبيقي وفقا لمقررات النحو العربي في المعاهد و الجامعات العربية ؛ ج‏2 ؛ ص1143 🌿〰️🌺〰️🌿〰️🌸〰️🌿〰️🌺〰️ دوستانتون رو به پاسخگو(سلونی) دعوت کنید🔻🔻🔻 https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5 ╭━❀❓❀━╮ @saluni ╰━❀📚❀━╯