❓پرسش 121:
ادلهٔ عدم حجیت #مثبتات_اصول_عملیه را بیان کنید؟
✍🏽پاسخ:
اصل مثبت بحثی است که معمولا به عنوان #تنبی_هشتم_استصحاب بیان میشود و در ضمن پرسش 5 همین کانال نیز مباحثی پیرامون آن ارائه شد.
برای عدم حجیّت اصل مثبت، ادلۀ مختلفی بیان شده است که به اهم این ادله اشاره می شود:
1️⃣ #شیخ_انصاری «رحمة الله علیه» : بین #امور_اعتباری و #امور_تکوینی فرق است. امور اعتباری قابل جعل می باشد مثلا شارع می تواند دستور دهد که حیات زید را #استصحاب کن و #اثر_شرعی آن مانند حرمت ازدواج همسرش یا عدم جواز تقسیم اموال بین ورثه، توسط شارع جعل شود. اما رشد لحیه، امری است تکوینی و با جعل شارع قابل تحقق نیست. اگر شرایط آن موجود باشد لحیه نمو می کند و الا نه. بنا بر این وقتی نمو لحیه که امری است تکوینی قابل جعل نباشد، اثر مترتب بر آن هم قابل جعل نیست.
2️⃣ #محقق_خراسانی«رحمة الله علیه» : اصل مثبت حجّت نیست زیرا اینجا جای تمسک به #اطلاق نیست زیرا یکی از #مقدمات_حکمت این است که #قدرمتیقن_در_مقام_تخاطب وجود نداشته باشد. مثلا مولی به غلامش دستور می دهد که برایش آب بیاورد، قدر متیقن در مقام تخاطب این است که او آب را برای نوشیدن می خواهد نه برای ریختن. محقق خراسانی بر این اساس می فرماید: امام«علیه السلام» به #زراره می فرماید: لا تنقض الیقین بالشک و قدر متیقن در نزد زراره اثر خود متیقن است نه اثر لازم متیقن. بنا بر این باید مثلا اثر حیات را بار کرد نه اثر لازم حیات که نمو لحیه است که در نتیجه صدقه دهد.
3️⃣ #آیت_الله_حائری«رحمة الله علیه» : ایشان در کتاب شریف #درر به #انصراف تمسک می کند یعنی وقتی مولی می فرماید: لا تنقض الیقین بالشک این منصرف به #اثر_بلاواسطه است نه #اثر_باواسطه.
4️⃣ #آیت_الله_سبحانی«حفظه الله» : اصل مثبت حجّت نیست و بین جایی که #مستصحب #حکم_شرعی است و جایی که #امر_خارجی است تفاوت وجود دارد. #استصحاب_در_احکام بسیار صاف و راحت می باشد مثلا سابقا نماز جمعه واجب بود و الآن هم واجب است اما #استصحاب_در_موضوعات سخت تر است. مثلا زید که سابقا گم شده است زنده بود و می گوییم الآن هم زنده است. در اینجا استصحاب فقط صغری درست می کند و باید کبرایی به آن ضمیمه شود و آن اینکه: کل من کان حیا زوجته لا تتزوج و امواله لا تقسّم. اگر این کبری در موضوعات نباشد، استصحاب لغو و باطل می باشد. با این بیان می گوییم که در مورد حیات زید کبری وجود دارد که همان حرمت تقسیم اموال است و ولی در مورد ذات لحیه بودن زید چنین کبرایی در کتاب و سنت نیست و در آن نیامده است که کلما کان زید ذات لحیة واجب است که صدقه ای در راه خداوند داده شود.
5️⃣ #صاحب_فصول«رحمة الله علیه» : اگر استصحاب #لازم_غیرشرعی را اثبات کند، با اصل دیگری #تعارض میکند و آن اصالت عدم لازم است و بعد از #تعارض هر دو تساقط میکنند، در نتیجه وجهی برای حجیت اصل مثبت نیست مثلاً فردی تیری به دیگری میاندازد و مانعی از برخورد نبود و بعد نشست، حال استصحاب عدم مانع میکند و با آن اثبات میکند قتل محقق شده است، حال این استصحاب عدم مانع با اصل عدم قتل تعارض میکنند و تساقط، پس اصل مثبت حجت نیست.
6️⃣ #صاحب_فصول«رحمة الله علیه» : محتوای اخبار؛ محتوای روایات این است که فقط آثار شرعیه بدون واسطه در استصحاب بار میشود و آثار غیر شرعیه یا آثار شرعیه با واسطه بار نمیشوند.
#اصل_مثبت #اصول_عملیه
#رسائل #فرائد_الاصول #کفایة_الاصول #المبسوط_فی_اصول_الفقه
#اصول_فقه
📚المبسوط فی اصول الفقه، ج4، ص183.
📚[فرائد الأصول، الشيخ مرتضى الأنصاري، ج3، ص233.
📚کفاية الاصول، الآخوند الخراساني، ج1، ص414.
🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴
به کانال #سلونی بپیوندید🔻
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯
❓پرسش۱۷۴:
معنای «اجتهاد» در فقه شیعه چیست؟
✍پاسخ:
معنای اجتهاد در لغت و اصطلاح به شرح ذیل میباشد:
🌀 معنای #اجتهاد در #لغت: واژه «اجتهاد» در لغت به معنی نهایت تلاش و کوشش در انجام هر کاری است. بیشترین استعمال این کلمه در علم فقه و اصول می باشد.
🌀معنای اجتهاد در اصطلاح:
«اجتهاد» در اصطلاح #فقها و #اصولیین به معنای «تمام توان خود را در راه بدست آوردن #حکم_شرعى مبذول داشتن» است.
در ذیل به کلام برخی از بزرگان پیرامون اجتهاد اشاره میگردد:
☀️#سید_ابوالحسن_اصفهانی «رحمهالله» در معنی اجتهاد می گوید: اجتهاد به کاربردن تلاش و کوشش خویش در راه به دست آوردن #احکام_شرعی از راه ها و منابعی که نزد #فقیهان اسلام، معمول و متعارف است.
☀️#شهید_مطهری «رحمهالله» در این باره می گوید: اجتهاد به معنای صحیح و منطقی، به کار بردن تدبر و تعقل در فهم #ادله_شرعی است؛ یعنی اهلیت و تخصص فنی.
☀️#آخوند_خراسانی «رحمهالله» اجتهاد را بهکاربستن نهایت تلاش و کوشش برای به دست آوردن حکم شرعی از دلایل فقهی معنا کردهاند.
☀️#آیتالله_غروی_اصفهانی و #شیخ_بهایی و #حضرت_امام «اعلیالله مقامه» اجتهاد را #ملکه و قوّهای دانستهاند که صاحب آن، توانایی به دست آوردن #حجّت بر حکم شرعی را داشته باشد.
🔅 نکته: اجتهاد به معنای اینکه مجتهد حکمی را که در #کتاب و #سنت نیست، با فکر و رأی خودش وضع کند - که به آن در اصطلاح «#اجتهاد_به_رأی» می گویند - از نظر #شیعه ممنوع است، ولی برخی از #اهل_تسنن آن را جایز می دانند.
#اجتهاد
#فقه #اصول_فقه
📚 فراهیدی، کتاب العین، ۳/۳۸۶
📚جوهری، الصحاح، ۲/۴۶۱
📚سیدابوالحسن اصفهانى، منتهى الوصول، تقریر شیخ محمدتقى آملى، ۳۳۴.
📚مرتضی مطهری، ده گفتار
📚 آخوند خراسانی، کفایة الاصول، ۴۶۳–۴۶۴
📚بهایی عاملی، زبدة الاصول، ۱۵۹
📚اصفهانی غروی، بحوث فی الاصول، ۳/۳.
📚 امامخمینی، تهذیب الاصول، ۳/۵۶۵
•┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••┈••✾••┈••
به کانال #سلونی بپیوندید ⬇️
https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5
╭❀❓❀╮
@saluni
╰❀📚❀╯