💟 #دائره_المعارف_قرآن_کریم 💟 💠اجتهاد 📜 این واژه در لغت به‌معناى #سخت‌کوشى است و در اصطلاح از ۲ #زاویه به آن نگریسته مى‌شود: 1⃣ #اجتهاد به‌معناى عام، بین فقیهان شیعه و اهل‌سنت، که براى آن #تعاریف مختلفى شده است ; 📃 برخى آن را به‌کارگیرى #نهایت کوشش برای تحصیل ظن به حکم شرعی یا تحصیل حجت بر #حکم شرعی یا تعیین وظیفه عملی دانسته‌اند . 📜 برخی دیگر #اجتهاد را تلاش علمی و روشمند جهت استنباط و استخراج حجت بر وظایف #شرعی مربوط به موضوعات و پدیده‌های فرعی ، از اصول و قواعد و منابع شرعی و #عقلی می‌دانند . 📃 کاربرد واژه #اجتهاد در ملکه استنباط حکم شرعی و توان بر استنباط ،‌ بسیار #رایج است . 📜 و کلمه #مجتهد با همین نگرش ، بر #فقیه اطلاق می‌شود . 📃 بنابراین ،‌ #مجتهد کسی است که واجد ملکه استنباط باشد ؛ هرچند بالفعل به #استنباط نپردازد . 📜اجتهاد ،‌ چه از نوع #ملکه استنباط و چه به معنای فعلیت آن ، به دو #قسم ( اجتهاد مطلق و تجزّی در اجتهاد ) تقسیم می‌شود . ادامه دارد ..... #دائره_المعارف_قرآن_کریم #تفسیر @Targomeh

💟 #دائره_المعارف_قرآن_کریم 💟 💠اجتهاد #حجیت_فتواى_مجتهد ✅ فقیهان در #حجّیت فتواى مجتهد بر فرد عامى، به #آیاتى استدلال‌کرده‌اند: 👈۱. * و‌ما‌کانَ المُؤمِنونَ لِیَنفِروا کافَّةً فَلَولا نَفَرَ مِن کُلِّ فِرقَة مِنهُم طَـائِفَةٌ لِیَتَفَقَّهوا فِی الدّینِ و لِیُنذِروا قَومَهُم اِذا رَجَعوا اِلَیهِم لَعَلَّهُم * ( توبه ۱۲۲ ) 📃خداوند در این آیه ، با کلمه * #لولا * مومنان را برانگیخته است که باید گروهی از ایشان در #دین تفقّه و پس از بازگشت ، دیگران را انذار کنند ؛ سپس برای این #انذار واجب ،‌ غایتی را ذکر کرده و آن ترس انذارشدگان از مخالفت است . 📜 اگر #غایت و غرض عملی واجب ،‌ ( تفقّه در دین و انظر قوم ) فعلی از افعال اختیاری انسان ( بر حذر بودن قوم از #مخالفت ) باشد ، متفاهم عرفی آن کلام ، این است که آن عمل هم ، #واجب است و لازمه وجوب تحذیر از مخالفت ، حجیت و اعتبار قول منذر و بیم دهنده است 📃 و هنگامی که #مجتهد به وجوب یا حرمت عملی فتوا می‌دهد ، مدلول التزامی آن این است که در ترک عمل #واجب یا انجام عمل حرام مجازات وجود دارد ؛ پس نفس افتا ، مصداق انذار و #بیم دادن می‌شود ، و خوف عملی مکلف آن است که واجب را بیاورد و #حرام را ترک کند . ادامه دارد ........ #دائره_المعارف_قرآن_کریم #تفسیر @Targomeh

💟 #دائره_المعارف_قرآن_کریم 💟 💠اجتهاد #حجیت_فتواى_مجتهد ......ادامه 👈 ب . در پاره‌ای از #روایات شیعه ، * اهل الذکر * به #امامان علیهم السلام تفسیر شده است . 📜 بنابراین ، #مجتهد و فقیه را شامل نمی‌شود . پاسخ داده‌اند که این تفسیر از باب #تطبیق و ذکر مصداق است ، نه اینکه مقصود ، خصوص #امامان علیهم السلام باشد ؛ پس آن روایات تفسیری ، بر #اختصاص دلالت نمی‌کند . 👈 ج . ظاهر امر به #سوال و توجه به ذیل آیه * ان کنتم لا تعلمون * بیانگر این است که غرض و غایت از سوال حصول #علم است ، نه اینکه خداوند ما را به پذیرش جواب متعبّد و ملزم سازد و اگر بار #نخست ، علم حاصل نشد باید دو مرتبه سوال کرد و اگر باز هم علم حاصل نشد ، برای #حصول علم تکرار آن لازم است . 📃 مؤید این مطلب ، شأن نزول آیه در ارجاع اهل کتاب عالمان خودشان درباره #نبوت نبی اکرم است و روشن است که رسالت و نبوت از اصول #اعتقادی به شمار می‌رود و در آن ، علم و اعتقاد لازم است و جایی برای #تعبّد و اعتماد بر خبر واحد نیست . 📜 مؤید دیگر ، آیات #سابق و لاحق بر این آیه است . 📃 پاسخ این است که #اشتمال آیه بر تعلیل ، خصوصیت مورد را الغا می‌کند و مفاد آیه این می‌شود که در آنچه نمی‌دانید ، از جمله احکام #عملی به اهل علم مراجعه کنید . ادامه دارد ........ #دائره_المعارف_قرآن_کریم #تفسیر @Targomeh

💟 #دائره_المعارف_قرآن_کریم 💟 💠اجتهاد #منابع_اجتهاد 👈5 ـ 6. قیاس و استحسان 📜 #قیاس عبارت است از الحاق واقعه‌اى که بر حکم آن نصّى وارد نشده، به واقعه دیگر که بر #حکم آن نص وارد شده است ; به جهت شباهت آن دو در علت حکم ، و استحسان به تعبیر برخى، عدول #مجتهد از مقتضاى قیاس جلىّ ( آشکار ) به مقتضای قیاس پنهان ، یا صرف نظر کردن از حکم کلی به #حکم استثنایی راجح نزد مجتهد است . 📃 از نظر امامیه ، عمل طبق #قیاس و استحسان جایز نیست ؛ ولی بیشتر عالمان اهل #سنت ، آن را جایز شمرده و به آیات فراوانی از جمله ۵۹ و ۸۳ نساء ، ۲ حشر ، ۴۳ عنکبوت ، ۱۵ یس ، ۱۸ و ۵۵ زمر #استدلال کرده‌اند ؛ 📜چنانکه بر #رد قیاس به آیات ۶۵ نساء ، ۱۶۵ بقره ، ۳۳ اعراف ، ۱۱۶ انعام و آیات دیگری استدلال شده است . ادامه دارد........ #دائره_المعارف_قرآن_کریم #تفسیر @Targomeh