💟 #دائره_المعارف_قرآن_کریم 💟 💠اجتهاد #حجیت_فتواى_مجتهد ✅ فقیهان در #حجّیت فتواى مجتهد بر فرد عامى، به #آیاتى استدلال‌کرده‌اند: 👈۱. * و‌ما‌کانَ المُؤمِنونَ لِیَنفِروا کافَّةً فَلَولا نَفَرَ مِن کُلِّ فِرقَة مِنهُم طَـائِفَةٌ لِیَتَفَقَّهوا فِی الدّینِ و لِیُنذِروا قَومَهُم اِذا رَجَعوا اِلَیهِم لَعَلَّهُم * ( توبه ۱۲۲ ) 📃خداوند در این آیه ، با کلمه * #لولا * مومنان را برانگیخته است که باید گروهی از ایشان در #دین تفقّه و پس از بازگشت ، دیگران را انذار کنند ؛ سپس برای این #انذار واجب ،‌ غایتی را ذکر کرده و آن ترس انذارشدگان از مخالفت است . 📜 اگر #غایت و غرض عملی واجب ،‌ ( تفقّه در دین و انظر قوم ) فعلی از افعال اختیاری انسان ( بر حذر بودن قوم از #مخالفت ) باشد ، متفاهم عرفی آن کلام ، این است که آن عمل هم ، #واجب است و لازمه وجوب تحذیر از مخالفت ، حجیت و اعتبار قول منذر و بیم دهنده است 📃 و هنگامی که #مجتهد به وجوب یا حرمت عملی فتوا می‌دهد ، مدلول التزامی آن این است که در ترک عمل #واجب یا انجام عمل حرام مجازات وجود دارد ؛ پس نفس افتا ، مصداق انذار و #بیم دادن می‌شود ، و خوف عملی مکلف آن است که واجب را بیاورد و #حرام را ترک کند . ادامه دارد ........ #دائره_المعارف_قرآن_کریم #تفسیر @Targomeh

💟 #دائره_المعارف_قرآن_کریم 💟 💠اجتهاد #حجیت_فتواى_مجتهد ......ادامه 📃 وقتی #خداوند می‌فرماید : برانداز شده لازم است از مخالفت خودداری کند ، مدلول التزامی آن ، #حجیت و اعتبار فتوا و گزارش فقیه از احکام الهی است . 📜 این ادعا که لزوم خودداری از #مخالفت ، مختص مورد حصول قطع یا اطمینان برای شخص #تهدید شده است ، با ظاهر آیه مخالف است ؛ زیرا در آیه ،‌لزوم حذر و #خوف ، به حصول قطع یا اطمینان مقید نشده است . 📃 بعضی گفته‌اند : این آیه بر جواز #رجوع عامی به مجتهد دلالت دارد ؛ در عین حال ممکن است انذار ، سبب نظر و #اندیشه در ادله باشد ؛ ولی این سخن درست نیست ؛ زیرا وجوب اندیشه بر #عامی در ادله فقه ، مخالف اجماع است و به اختلال در امر #معاش وی منجر خواهد شد . 📜 افزون بر اینکه امر عامی به #اجتهاد در هنگام وقوع حادثه ، امری #محال و معتدر است . 📃 محقق #اصفهانی ، مدعی شده که اگر تفقّه در آیه ، بر اعمال نظر موقوف باشد ، آیه دلیل بر #حجیت فتوا است و اگر به معنای علم به حکم از طریق سماع و شنیدن از #معصوم باشد ، بر حجیت فتوا دلالتی ندارد ، بلکه مضمون و مدل التزامی آن ، حجیّت خبر فقیه است که متضمن حکم #شرعی باشد ؛ زیرا خداوند بر عباد ، تفقّه در دین را واجب کرده و در صدر اسلام تفقه چیزی جز تلقی و شنیدن احکام شرعی از #رسول مکرم اسلام یا امام معصوم علیهم السلام نبوده است ؛ 📜 بنابراین ، مقصود از #انذار و بیم دادن ، همان اخبار از حکم شرعی است که از معصوم نقل شود ،‌نه #اخبار از حکم شرعی که بر استنباط و حدس مبتنی باشد ؛ پس این آیه از حجیت و اعتبار #فتوا بیگانه است . 📃 از این اشکال پاسخ داده شده که می‌پذیریم که #تفقّه در صدر اسلام ، به گرفتن حکم شرعی از #معصوم و نقل به دیگران بوده است ؛ 📜 چون راویان ،‌ خود اهل #زبان و لغت بوده‌اند و کافی بود حکم شرعی را از #معصوم می‌شنیدند تا درباره آن فقیه باشد ؛ 📃 سپس آنچه را شنیده بودند ،‌برای #دیگران نقل می‌کردند و تفقه در دین و آشنایی با احکام #شرعی در زمان غیبت ، به مقدمات و استنباط نیاز دارد ولی با توجه به این امر به تفقّه در #آیه شریفه ، مطلق و بدون قید ذکر شده است . ( نحل ۱۶ ) ادامه دارد ........ #دائره_المعارف_قرآن_کریم #تفسیر @Targomeh

💟 #دائره_المعارف_قرآن_کریم 💟 💠اجتهاد #حجیت_فتواى_مجتهد ......ادامه 📃( نحل ۱۶ ) به این آیه که آیه #سوال نام دارد ، بر حجیّت فتوای مجتهد استدلال کرده و گفته‌اند : مقصود از * #ذکر * هر امری است که سبب ذکر خداوند شود ، پس منظور از اهل ذکر کسانی هستند که با #امر نبوت و معاد و احکام الهی آشنا باشد . 📜 خداوند متعالی #سوال از اهل ذکر را واجب کرده و روشن است که پرسش به خودی خود #مطلوبیت ندارد ؛ بلکه مطلوبیت آن به لحاظ عمل کردن است ؛ 📃 بنابراین ، پس از #سوال کردن . کلام اهل ذکر حجت و معتبر است . 📜 بعضی آیه شریفه را #ارشاد به اصل عام عقلایی ( وجوب رجوع جاهل به اهل خبره ) می‌دانند . 📃 به بیان دیگر ، #وجوب رجوع جاهل به عالم ، اصلی عقلایی و سیره مستمر عقلا است و در این آیه ،‌ #وجوب رجوع جاهل به عالم تعبّدی نیست ؛ بلکه آیه در مقام ارشاد به همان #سیره جاری عاقلان است . ✅ بر استدلال به این #آیه ، اشکالاتی شده است : 👈 الف : از #سیاق آیه استفاده می‌شود که مقصود از اهل ذکر ، عالمان اهل کتاب اند ؛ بنابراین ، شامل #مجتهدان و فقیهان نمی‌شود . 📜 از این #اشکال پاسخ داده‌اند که چون آیه بر کبرای کلی مشتمل است ، خصوصیت مورد ، سبب نمی‌شود که اهل ذکر به #عالمان اهل کتاب اختصاص داشته باشد ؛ بلکه شامل امامان علیهم السلام و #فقیهان و مجتهدان نیز می‌گردد . ادامه دارد ........ #دائره_المعارف_قرآن_کریم #تفسیر @Targomeh

💟 #دائره_المعارف_قرآن_کریم 💟 💠اجتهاد #حجیت_فتواى_مجتهد ......ادامه 👈 ب . در پاره‌ای از #روایات شیعه ، * اهل الذکر * به #امامان علیهم السلام تفسیر شده است . 📜 بنابراین ، #مجتهد و فقیه را شامل نمی‌شود . پاسخ داده‌اند که این تفسیر از باب #تطبیق و ذکر مصداق است ، نه اینکه مقصود ، خصوص #امامان علیهم السلام باشد ؛ پس آن روایات تفسیری ، بر #اختصاص دلالت نمی‌کند . 👈 ج . ظاهر امر به #سوال و توجه به ذیل آیه * ان کنتم لا تعلمون * بیانگر این است که غرض و غایت از سوال حصول #علم است ، نه اینکه خداوند ما را به پذیرش جواب متعبّد و ملزم سازد و اگر بار #نخست ، علم حاصل نشد باید دو مرتبه سوال کرد و اگر باز هم علم حاصل نشد ، برای #حصول علم تکرار آن لازم است . 📃 مؤید این مطلب ، شأن نزول آیه در ارجاع اهل کتاب عالمان خودشان درباره #نبوت نبی اکرم است و روشن است که رسالت و نبوت از اصول #اعتقادی به شمار می‌رود و در آن ، علم و اعتقاد لازم است و جایی برای #تعبّد و اعتماد بر خبر واحد نیست . 📜 مؤید دیگر ، آیات #سابق و لاحق بر این آیه است . 📃 پاسخ این است که #اشتمال آیه بر تعلیل ، خصوصیت مورد را الغا می‌کند و مفاد آیه این می‌شود که در آنچه نمی‌دانید ، از جمله احکام #عملی به اهل علم مراجعه کنید . ادامه دارد ........ #دائره_المعارف_قرآن_کریم #تفسیر @Targomeh