حضرت آیت الله #مصباح_یزدی، می فرمودند که مرحوم #علامه از استادشان مرحوم آقای #قاضی نقل کردند که گاهی خدا، مدت ها کسی را به سختی ها مبتلا می کند، برای اینکه این شخص، از عمق وجودش، یک یا الله بگوید و از عمق وجودش خدا را دا بزند. ایشان فرموده بودند که این " یا الله" او آنقدر در سعادت او موثر است که حکیمانه است که آن همه سختی را تحمل کند تا این حال برایش پیدا شود و به این سعادت ها راه پیدا کند، که انسان از عمق وجودش بگوید "یا الله". #حکمت_سختی #حکمت_بلا https://eitaa.com/saluni

❓پرسش116: مسئله «ترتب» در کجا مطرح شده و مقصود از آن چیست؟ ✍️ پاسخ: 🌀 توضیح اجمالی ترتب: #ترتب، در لغت به معنای توقف وجود چیزی بر دیگری است و در اصطلاح، به معنای اجتماع دو حکم فعلی در موضوع واحد و یا اجتماع دو حکم فعلی در دو موضوع در یک زمان می‌باشد، به گونه‌ای که مکلف قادر به امتثال هر دو با هم نیست و این در جایی است که یکی از دو حکم، مطلق و دیگری مشروط به عصیان حکم مطلق یا مشروط به بنای مکلف بر عصیان حکم مطلق باشد. 🍀مثال1: اجتماع دو امر فعلی در دو موضوع، مثل آن که دو نفر در حال غرق شدن باشند، ولی یکی مؤمن و دیگری منافق باشد. 🍀مثال2: اجتماع دو امر فعلی در یک موضوع، مثل آن که ورود در ملک غیر، بی اذن مالک، به عنوان مقدمه نجات دادن غریق، واجب گردد؛ در این مورد، هر گامی که در ملک غیر بر می‌دارد از جهت مقدمه برای نجات دیگری واجب و از جهت غصب ملک دیگران حرام است. ♨️ تاریخچه: نظریه #ترتب، اولین بار توسط مرحوم #محقق_کرکی در کتاب #جامع_المقاصد_فی_شرح_القواعد، ذیل فرع فقهی (نماز فرد مدیون در اول وقت در صورتی که طلبکار طلب اش را مطالبه کند صحیح نمی باشد.) ، مطرح شده است. 💠 محقق کرکی در شرح کلام #علامه«رحمه الله» ، وجه بطلان را دو مبنای« امر به شی مقتضی نهی از #ضد» و « #نهی_از_عبادت اقتضاء فساد» میداند. 🌀 نکته:محقق کرکی استحاله #طلب_ضدین را به #تکلیف_به_محال (یعنی امتثال این تکلیف محال است)برگرداند اما مرحوم اخوند این استحاله را به #تکلیف_محال (یعنی جعل این تکلیف محال است)برمیگرداند زیرا امر هر یک از ضدین طارد ونافی امر به دیگری است. ☀️ به طور خلاصه نظریه ترتب برای تصحیح این است که چگونه میشود ضدین در آن واحد مامور به بوده و دارای امر باشند وچنانچه یکی از ان دو از امور عبادی باشند انجام ان با #قصد_قربت صحیح باشد. قائلین این نظریه میگویند امر به ضدین در عرض هم صادر نمیشوند بلکه مترتب بر هم ودر طول هم صادر میشوند به این بیان که: امر، به ضد اهم مطلقا تعلق گرفته ولی به مهم در صورتی که مکلف امر به اهم را عصیان کند یا بناء بر عصیان گذاشته باشد تعلق میگیرد وفعلیت مثلا در مثال بالا امر به اداء دین مطلقا تعلق میگیرد وبه انجام نماز درصورتی که مکلف اداء دین انجام ندهد تعلق میگیرد. 🔅مرحوم #آخوند به نظریه ترتب اشکال میگیرند که نظریه ترتب نیز مانند امر به ضدین در عرض واحد موجب محال میشود وشارع چنین تکلیفی را جعل نمی‌کند زیرا ان مناطی که موجب استحاله طلب دو ضد در عرض هم میشود همان مناط موجب استحاله طلب دو ضد در طول هم میشود. ♨️ توضیح تفصیلی ترتب در ضمن مثال کاربردی: در تزاحم امر به ازاله نجاست از مسجد و امر به نماز، اگر مکلفی به جای اشتغال به ازاله نجاست، مشغول خواندن نماز شود، طبق نظر بعضی آن نماز باطل است، زیرا بنا بر #قاعده_اقتضا، امر به شیء مقتضی نهی از ضد آن است و لذا نماز منهی عنه و نهی در عبادت، مقتضی فساد است. بعضی خواسته‌اند صحت این نماز را از راه ترتب درست نمایند و در این باره گفته‌اند: آن دو امر در رتبه واحد و در عرض یک دیگر نیستند، بلکه یکی از آن دو در طول دیگری و در رتبه متأخر از آن است؛ یعنی امر متعلق به ازاله نجاست در رتبه اول واقع شده، و واجب مطلق است و هیچ قید و شرطی ندارد، اما امر به نماز، مشروط به شرطی است که از امر به ازاله نجاست تأخر دارد و آن شرط، عصیان نسبت به ازاله نجاست است و بدیهی است که عصیان تکلیف، از خود تکلیف تأخر دارد، بنابراین، امر به نماز، بر عصیان امر به ازاله نجاست معلق می‌گردد. ولی برای این که هنگام تحقق امر به نماز، امر به ازاله نجاست هم تحقق داشته باشد، گفته‌اند: عصیان به صورت شرط متأخر، شرطیت دارد. اما اگر توجیه شرط متأخر پذیرفته نگردد، می‌توان قید امر به نماز را چنین تصور نمود که به جای عصیان، ' بنای بر معصیت ' شرط قرار داده شود که در نتیجه، دو امر تحقق دارد که امر اول بدون قید و شرط، و امر دوم معلق بر تصمیم به معصیت است و فرض این است که تصمیم به معصیت تحقق دارد. 💎اقوال و ادله به اجمال: 🔵معتقدان به بطلان ترتب، می‌گویند: توجه دو حکم متضاد فعلی به یک فرد، در آنِ واحد محال است، چون انجام دو ضد در یک زمان، ممکن نیست و خداوند حکیم چنین تکلیف غیر مقدوری صادر نمیکند. 🔵اما طرفداران صحت ترتب می‌گویند: از آن جا که مکلف می‌تواند با عدم مخالفت #امر_اهم ، #امر_مهم را متوجه خود نکند، تکلیف غیر مقدوری نخواهد بود، زیرا دو مطلوب، هم ردیف و در عرض هم نیستند، بلکه در صورت انجام اهم، فقط اهم مطلوب است و مطلوبیت مهم مشروط به عدم اهم می‌باشد. پس صدور امر ترتبی در نظر عقل محال نیست. #ترتب #کفایه #اصول_مظفر #اصول_فقه 📚کفایه الاصول، ج1، ص189 📚جامع المقاصد، ج5، ص12تا14 🌼🌸🌺🌼🌸🌺🌼🌸🌺 دوستانتون رو به پاسخگو(سلونی) دعوت کنید🔻 https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5 ╭❀❓❀╮ @saluni ╰❀📚❀╯

❓پرسش 118: چرا در برخی متون #مکاسب و #لمعه و... ، از برخی اعاظم مانند #سیدمرتضی یا #شهید یا #علامه «علیهم الرحمة» نقل #اجماع شده است در حالی که در همان بحث قول یا اقوالی خلاف آن اجماعات وجود دارد؟ #اجماع #اصول_فقه #فقه 🌼🌸🌺🌼🌸🌺🌼🌸🌺 دوستانتون رو به پاسخگو(سلونی) دعوت کنید🔻 https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5 ╭❀❓❀╮ @saluni ╰❀📚❀╯

❓پرسش 118: چرا در برخی متون #مکاسب و #لمعه و... ، از برخی اعاظم مانند #سیدمرتضی یا #شهید یا #علامه «علیهم الرحمة» نقل #اجماع شده است در حالی که در همان بحث قول یا اقوالی خلاف آن اجماعات وجود دارد؟ ✍🏽پاسخ: 🌀برای پاسخ این سؤال، ضروری است به شباهت ها و تفاوتهای تعاریف مختلف از اجماع دقت شود. این موارد به شرح زیر است: ❇️شباهت ها: تعریف #اجماع در لسان #اصولیین و #فقها مختلف است اما دو ویژگی مشترک در تبیین همه آنها وجود دارد: 1️⃣ آن چه مورد نظر آن ها است، اجماع فقها در عصر #غیبت است نه #حضور. 2️⃣ اجماع دلیل مستقلی نیست بلکه کاشف از #سنت است (بر خلاف عامه که آن را دلیل مستقل می دانند.) ❇️تفاوت ها: اجماعات به اقسام زیر تقسیم می گردد: 1️⃣ #اجماع_دخولی یا #اجماع_تضمنی : مهم ترین قائل این نوع اجماع، #سید_مرتضی «رحمة الله علیه» است. اجماع دخولی، به اجماعی گفته می‌شود که داخل بودن امام «علیه‌السلام» در ضمن اجماع کنندگان به صورت قطعی به دست آید، ولی شخص امام شناخته نشود. ملاک حجیت این اجماع، وجود امام «علیه‌السلام» در ضمن مجمعین است و به همین علت به آن اجماع تضمنی نیز گفته‌اند. 2️⃣ #اجماع_لطفی : مهم ترین قائل این نوع اجماع، #شیخ_طوسی «رحمة الله علیه» است. هرگاه در حکمی همه فقیهان هم رأی باشند و خلافی در میان آنها نباشد، نتیجه گرفته می‌شود که حکم، مطابق واقع و موافق نظر معصوم«علیه السلام» است، زیرا اقتضای لطف عام پروردگار آن است که در صورت خطای همه علما، وی به نوعی، حکم واقعی را از طریق امام غایب به ذهن یا کلام و یا مجمع فقیهان القا نماید و اتفاق نظر آنان را بر هم زند تا اجماعی محقق نشود. 3️⃣ #اجماع_حدسی : #مشهور_متأخرین، قائل به اجماع حدسی هستند. اجماع حدسی به این معنا است که از راه تحصیل اتفاق علما در یک مسئله، نظر و رأی امام «علیه السلام» حدس زده شود. (کلمه #حدس در عرف به معنای گمان است و احتمال اما در کتب علمی اصول و فقه و...به معنای قطع است اما قطعی که مباشرتاً از مقدمات حسی حاصل نشده است.) 4️⃣ #اجماع_تشرفی : اجماع تشرفی در جایی است که فقیهی در زمان غیبت امام معصوم «علیه السلام» به خدمت آن حضرت مشرف شود و رأی ایشان را در مسئله‌ای بشنود، ولی به هنگام باز گویی رأی معصوم، نگوید که من خود از امام شنیده ام - زیرا در زمان غیبت کبری، قولِ مدعی رؤیت، محکوم به کذب است - بلکه در قالب ادعای اجماع، به این نکته اشاره کند که رأی معصوم را احراز کرده است. ✳️با توجه به مطالب فوق، معلوم می گردد که در برخی از اجماعات، اجماع به معنای اتفاق نظر همه نیست بلکه مراد از آن شهرت یا کمتر از شهرت است؛ فلذا ممکن است وجود مخالف یا مخالفین آسیبی به آن نزند. برای مثال در اجماع لطفی، موافقت فقهای یک عصر ملاک است لذا مخالفت فقیهی در عصر دیگر به آن آسیبی نمی زند. یا مثلاً در اجماع دخولی یا تشرفی، ممکن است مطلب با شهرت و کمتر از آن حاصل شود و مخالفت عده ای مخل آن نباشد. ❌تنها در اجماع حدسی آن هم بر طبق برخی مبانی، اتفاق نظر همۀ فقها در همه اعصار ملاک تحقق اجماع است که در این صورت مخالفت شخص یا اشخاصی سبب عدم شکل گیری آن می شود. #اقسام_اجماع #اجماع #فرائد_الاصول #کفایة_الاصول #اصول_فقه #فقه 📚فرائد الاصول، انصاری، مرتضی بن محمد امین، ج۱، ص83 و ص186 📚کفایة الاصول، خراسانی، ص331 📚 الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة، اصفهانی، محمدحسین، ص۲۴۴. 📚اجود التقریرات، نائینی، محمدحسین، ج۲، ص۹۸. 🌼🌸🌺🌼🌸🌺🌼🌸🌺🌼🌸🌺🌼🌸🌺🌼🌸🌺 دوستانتون رو به پاسخگو(سلونی) دعوت کنید🔻 https://eitaa.com/joinchat/780861721C8c93ba02f5 ╭❀❓❀╮ @saluni ╰❀📚❀╯