🔰 نکاتی از شرح دعای سحر: رحمت
✍ اصغر آقائی
__________________________
💠 اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ مِنْ رَحْمَتِكَ بِأَوْسَعِها وَ كُلُّ رَحْمَتِكَ واسِعَةٌ، اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِرَحْمَتِكَ كُلِّها.
🔻خداوند به دو #صفت «الرحمن» و «الرحیم» شناخته میشود؛ که به تعبیر امام خمینی ره «#رحمت_رحماني مقام #بسط كمال وجود است و #رحمت_رحيمي مقام بسط وجود.»
🔻 امام خمینی رحمه الله علیه در تبیین این عبارت میگویند:
وجود با رحمت رحماني پديدار شده و هر پديدهاي با رحمت رحيمي به كمال معنوي و هدايت باطني خويش ميرسد، بدين لحاظ وارد شده است كه «يا رحمن الدنيا و رحيم الآخرة؛ اي رحمان سراي دنيا و رحيم سراي آخرت»
🔻 و این رحمت در واقع همان #عشقی است که خداوند در تمام موجودات برای رسیدن به کمال خویش قرار داده است؛ چه عشق طبیعی و چه عشق اختیاری و مانند آن (در این زمینه مطالعه #رساله العشق #ابنسینا مفید است)
✅ چکیده و حاصل سخن:
🔻 هرچند تمام موجودات و کمالات آنها حاصل #تجلی رحمانیت و رحمیت است، و به دلیل #تفاضل وجودی آنها، طبیعتا این رحمانیت و رحیمیت نیز تفاضل و مراتب خواهد داشت؛ اما از آنجا که همه این رحمان و رحیمیتهای بسطیافته در جنبه #خلقی خداوند، در جنبه #حقی او به وحدت نزدیک شده و در نهایت در #صقع_ربوبی و ذات حق تعالی به کمال وحدت میرسند، لذا این تفاضل که در ابتدای این بخش از دعای سحر بیان شده است، در نهایت به وحدت میرسد و همه آنها به وسعتِ بدون هیچ مرتبهای توصیف میشوند: کل رحمتک واسعه
📚 شرح دعای سحر ص.43-49
پ.ن.
#کمال در فلسفه و عرفان، لزوماً به معنای آنچه در علم اخلاق و عرف زبان فارسی میشناسیم که #معنایی مثبت دارد نیست؛ بلکه هر #موجودی به تناسب #طبیعت خویش، #عاشق کمال لایق است؛ لذا مثلا #قوه_غضبیه عاشق بروز خویش در اوج است. به همین دلیل است که امام خمینی ره تصریح میکنند:
نفسهاي واژگون درنده و حيوانخو و شيطانصفت به جهنم و دركات و عقربها و مارهاي آن به حسب آنچه كِشتهاند خواهند رسيد، چرا كه رسيدن به اين مراتب براي نفسهاي واژگون اهريمني و غير آن كمال محسوب ميشود.
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
#حیات_معقول
#شرح_دعای_سحر
#رحمان_و_رحمیت_خداوند
🆔 @hayatemaqul
🔰 نکاتی از شرح دعای سحر: کمال الهی
✍ اصغر آقائی
___________________
💠 اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ مِنْ کَمالِکَ بِاَکْمَلِهِ وَکُلُّ کَمالِکَ کامِلٌ اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ بِکَمالِکَ کُلِّهِ.
🔻 امام خمینی ره ابتدا با تعریف #کمال به «آن چیزی که تمامیّت شیء با آن است»؛ تصریح میکنند کمالِ مادّه به صورت، و کمالِ جنس، به فصل است. (در پانوشت توضیح کاملتری آمده است)
🔻 امام خمینی ره بر همین منوال کمال دین را به «#ولایت علوی» میدانند و میفرمایند:
ولايت علوي، كه خداوند ما را بر آن مستدام بدارد، كمال دين و اتمام نعمت است؛ چنانكه خداوند فرموده است: «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي: امروز دين شما را كامل و نعمتم را بر شما تمام كردم».
🔻امام خمینی ره در ادامه توضیح میدهند، #کمال_عبادات به ولایت است و در واقع تمام این عبادتها چون ظاهری است که باطن آن ولایت است.
🔻 امام تصریح میکند «اسماء و صفات الهي همگي كامل بلكه خودِ كمالاند، زيرا در آن مقام، نقصي وجود ندارد».
🔻 وی در ادامه وقتی به #مظاهر الهی توجه میکند، میفرماید هر کمالی، ظهور کمال آن اسم و صفت الهی است؛ و کاملترین اسم، آن اسمی است که دربردارنده جمیع اسمای و صفات الهی باشد و طبیعتاً مظهر این اسم نیز کاملترین اسم خواهد بود.
🔻ایشان در ادامه میفرماید:
پس، در ميان اسماء الهي اسم الله و در ميان مظاهر اسماء #انسان_كامل است.
🔻 امام خمینی از این مبنا یک برداشت دیگری نیز دارند و آن #برتربودن #شریعت اسلام نسبت به تمام شریعتها است؛ زیرا وقتی انسان کامل یعنی #پیامبر ص برترین مظهر الهی شد، شریعتی نیز که او بیان میکند برترین شریعت خواهد بود. و علت این برتری آن است که شریعت انسان کامل تحت #حکومت اسم الله است، و همچنانکه اسم الله #جامعترین اسم الهی است که صفات جلال و جمال الهی را یکجا در خود دارد، لذا شریعت نبی اکرم ص نیز مظهر کامل و ذووجوه جلال و جمال الهی است.
🔻 ایشان میفرماید:
پس، شريعت انسان كامل تحت حكومت اسم الله كه حكومتش ابدي و ازلي است قرار دارد و ساير شرايع نيز مظاهر و نمودهاي شريعت او هستند و شريعت او كمال شرايع ديگر است.
✅ پ. ن.
🔹 نکته اول:
#کمال در فلسفه و عرفان دو معنا دارد:
✔️ ۱) کمال اول:
#کمال_اوّل هر شیئی آن چیزی است که #حقیقت آن شیئ بدان است؛ مثلا هرچند نوع انسان با نوع حیوانات دیگر مثلا اسب، از جهت حیوان بودن یکی است؛ یعنی هر دو خواص حیوانی مثلا غریزه دارند، اما #تمام حقیقت نوع انسان، به #ناطقیت یا عقلانیت اوست؛ که بدون این انسان در مرتبه حیوانی باقی میمانند. لذا اگر فردی در دائره عقلانیت و ناطقیت وارد نشود، در واقع یک حیوانِ انساننماست.
✔️ ۲. کمال ثانی:
#کمال_ثانی یا دوم، کمالاتی است که شیی پس از به دستآوردن حقیقت خود، کسب میکند مانند نوشتن برای انسان؛ لذا اگر کسی در کمال اول خویش رشد نکند، کمالات ثانی او نیز فضلی برا او نخواهند بود.
✔️ نکته دوم:
پذیرش ولایت علوی، به دوگونه است: #ظاهری و #باطنی؛ که کاملترین آن جمع میان این دو ولایت است لذا شیعه واقعی کاملترین ولایت را دارد
🌱🌱 توضیح:
از آنجا که ولایت در #باطنِ تمام هستی جریان دارد، لذا همه موجودات و انسانها، چه خوب و چه بد، تحت ولایت او هستند، اما ارزشمندیِ یک انسان به آن است که با #اختیار، ولایت را بپذیرید. با توجه به این اصل، هر کسی شعبهای از ولایت به او عرضه شود، اگر بپذیرد، #مؤمن بوده، در دایره ولایت آمده است؛ و به همان میزان موحّد و در دائره توحید؛ و اگر نپذیرد از دائره ایمان، ولایت و توحید خارج میشود. بر اساس این مبنا، اگر کسی احکام صریح عقل را بپذیرد؛ مثلا هیچگاه نه ظلمپذیر باشد و نه ظلم کند، او در حقیقت ولایت باطنی امیرالمؤمنین علیه السلام را پذرفته است حتی اگر ولایت ظاهری وی به او نرسیده باشد و این باطن او در قیامت ظاهر خواهد شد زیرا بدون ولایت کسی وارد #بهشتی که کلید آن #محبت علی علیهالسلام است نخواهد شد؛ و در برابر آن ممکن است یک درظاهر شیعه، خداینکرده به دلیل گناهان پیدرپی از دایره ولایت باطنی که حقیقت ولایت است خارج شود. اعاذنا الله
📚 شرح دعای سحر، ص. ۶۵-۶۹
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
#شرح_دعای_سحر
#امام_خمینی_ره
#حیات_معقول
🆔 @hayatemaqul
🔰 گامبهگام با انسان کامل (۲)
✍ اصغر آقائی
___________________
🌀 گام اول: آبگینه
🔻 خداوند از آن رو که #مظهر تامّ میطلبد که چون آینهای تمامقد او را به بهترین وجه جلوه دهد، دست به کاری کارستان میزند و موجودی را میآفریند که خود بر خود آفرین میگوید «فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ»؛
🔻 امّا زود است که بر خود ببالیم. هنوز آغاز سفر است. تا در این سفر #عشق، به عنقای سیمرغ نرسی و خود را با او یکی نبینی، نمیتوانی مدّعی عشق تامّ شوی.
🔻 آری چون هنوز هیچ موجودی، عشق را کامل نشان نمیداد و گروهی نیز گوئی به عشق خویش مغرور بودند و با ندای «وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ»، فهم کوتاه و غیر تامّ خود را آشکار کردند؛
🔻 و خداوند اراده کرد که #انسان را بیافریند؛ خلیفه را؛ و عشق آسان نمود اوّل، ولی افتاد مشکلها.
🔻 امّا گذر از این گردنهها و مشکلات سهمگین نیاز به عشقی ذاتی و علم داشت. و #آدم که فطرتش عاشق #کمال آفریده شده بود، #علم آموخت، که خلیفه خداوند، بدون علم نمیشود «وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ كُلَّهَا». و این چنین #آبگینه تمامنمایِ حق، دُردانه هستی، با فطرتی الهی گام در #حیات_معقول مینهد، تا عقل و عشق توأمان سفر کنند؛ امّا ...
... و سفر ادامه دارد
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
#حیات_معقول
#سفر_عشق
#ابنعربی
🆔 @hayatemaqul
🔰 معنای وجه الله در قرآن
✍ اصغر آقائی
________________
🔸 به تناسب #شب_قدر و شب ضربتخوردن #امير_المؤمنين علیهالسلام بیانی اجمالی درباره #وجه_الله به عنوان یکی از القاب ایشان بیان میکنم.
🔻 درباره #وجه_الله تعابیر مختلفی در قرآن آمده است؛ مانند:
✔ مَا تُنْفِقُونَ إِلَّا ابْتِغَاءَ وَجْهِ اللَّهِ
✔ فَأَيْنَمَا تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ
✔ کُلُّ مَنْ عَلَیْها فانٍ* وَ یَبْقی وَجْهُ رَبِّکَ ذُو الْجَلالِ وَ الْإِکْرامِ
✔ کُلُّ شَیْءٍ هالِکٌ إِلاَّ وَجْهَهُ
🔻از این آیات:
▪️اولاً سه نتیجه زیر بهدست میآید:
۱) نتیجهی انفاق و اعمال خیر بهدستآوردن #رضایت وجه الله است، و از سوی دیگر ۲) همه هستی "وجه الله" است؛ و ۳) غیر از وجه الله، همه فانی، و هالک هستند،
▪️ ثانیاً برای #وجه_الله، دو مصداق وجود دارد: ۱. ذات الله است، ۲. تمام هستی.
▫️علاوه بر مصادیق فوق، در احادیث برای وجه الله مصادیق دیگری چون دین الله، انبیاءالله و اميرالمؤمنين و ائمه اطهار علیهمالسلام بیان شدهاند.
🔻 این مصادیق #مظاهر یک حقیقت هستند که همان ذات الهی باشند؛ زیرا #الله، دو جنبه #حقی و #خلقی دارد؛ یعنی ذاتی دارد که همان جنبه حقی است؛ و جنبه دیگر او همان مخلوقات وابسته به ذات او هستند که همان جنبه خلقی او میباشند.
🔻 بنابر آنچه گفتیم وجه الله را نیز باید در هر دو جنبه دید، پس: ۱) وجه الله در جنبه #حقّی خداوند همان #ذات_الهی است؛ و ۲) در جنبه #خلقی، وجه الله #مراتب و #مصاديق مختلفی مانند اسماء الله، مخلوقات الهی و اسم اعظم حق تعالی یعنی امیرمؤمنان عليه السلام است.
▪️ بر اساس آنچه بیان شد: به طور خلاصه تمام هستی به یک معنا در سه مرتبه یا مصداق خلاصه میشود: ۱. ذات الهی، ۲. امام معصوم (انسان کامل)، و ۳. تمام مخلوقات.
🔻اکنون زمان آن است تا دو عبارت زیر که از آیات پیشین به دست آمده است را معنا کنیم:
☑️ ۱. انفاق برای وجه الله است: یعنی هدف #انفاق با توجه به سه مرتبه فوق باشد؛ مراتبی که به هم وابسته هستند؛ یعنی توقّف در هر مرتبه پایینتر، بدونِ بودنِ مرتبه بالاتر، نادرست و ابتر است. بنا بر این مقدمه: #انفاق، عامل #محبت و #تقرب و #بهدستآوردن_رضایت مخلوق است (در مرتبه اول مصداق وجه الله)، اما این تقرب باید ذیل #تقرب_به_امام (در مرتبه دوم) و سپس در مرحله سوم #تقرب_به_ذات_الله باشد.
▫️ نکته: البته #اولاً هرچقدر مرتبهی قبل در مرتبهی بعد فانیتر شود، خالصتر است، و #ثانیاً اگر مراتب بالاتر در میان باشد، مراتب قبل وجود دارد نه بالعکس.
☑️ ۲. همه جا وجه الله است و همه موجودات هالک هستند: این یعنی در #تمام_هستی چیزی وجود دارد، که #هالک نیست؛ و یا به تعبیر دیگر #تبدل است اما نابودی نیست؛ زیرا آنچه #موجود میشود، دیگر در معدوم نمیشود؛ و به تعبیر قرآنی #رجوع_الی_الله صورت میگیرد؛ و معنا ندارد شیی معدوم به حق رجوع کند. در حقیقت #تمام_هستی در #حرکت است و هر #حرکتی به سوی #کمال است، و کاملترین موجود، به عنوان هدف اعلای تمام هستی است، الله است؛ و #عشق به هر موجودی چه بدانیم و چه ندانیم عشق به اوست در حقیقت.
🔻بر اساس اجمال بیان شده:
✔️ اولاً امام عليهالسلام، #هدف_اول تمام مظاهر حق است؛ و این وجه تام هم باقی است و هم غیر فانی، و هم اگر نباشد، هستی #مقصدی ندارد تا سیری داشته باشد و اساسا نه ایجاد میشود و نه حرکت کمالی در آن معنادار میشود.
✔️ و ثانیا تمام مخلوقات و مظاهر حق تعالی، در سیر کمالی خویش به سوی حق، از مجرای وی یعنی امام عليهالسلام در حرکت هستند؛و لذا ایشان هم #وجه_تام_الهی است، هم #امیر_مؤمنان و هادی آنان که فرمود "وَلِكُلِّ قَوْمٍ هَادٍ" است، و هم باب رزق الهی است و هم ... .
┄┅┅┅┅❀💠❀┅┅┅┅┄
#حیات_معقول
#در_محضر_قرآن
🆔 @hayatemaqul