🗓️ سه‌شنبه 22 آبان 1403 🔅 وَاِذ قُلتُم يٰموسیٰ لَن نَصبِرَ عَلیٰ طَعامٍ واحِدٍ فَادعُ لَنا رَبَّكَ يُخرِج لَنا مِمّا تُنبِتُ الاَرضُ مِن بَقلِها وَقِثّ‍ـآئِها وَفومِها وَعَدَسِها وَبَصَلِها قالَ اَتَستَبدِلونَ الَّذی هُوَ اَدنیٰ بِالَّذی هُوَ خَيرٌ ۚ اؚهبِطوا مِصرًا فَاِنَّ لَكُم ما سَاَلتُم وَضُرِبَت عَلَيهِمُ الذِّلَّةُ وَالمَسكَنَةُ وَبآءو بِغَضَبٍ مِنَ اللهِ ذٰلِكَ بِاَنَّهُم كانوا يَكفُرونَ بِـٔايٰتِ اللهِ وَيَقتُلونَ النَّبِيّـۧنَ بِغَيرِ الحَقِّ ذٰلِكَ بِما عَصَوا وَكانوا يَعتَدونَ (بقره/61) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ نکات لغوی-ادبی 2️⃣ اشاره روایی 3️⃣ شرح تفسیری 4️⃣ نکات نگارشی و علامت‌گذاری

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/61) ✓ فَادعُ: پس بخوان. 📝 فعل امر از «دعا، يدعو» ✓ يُخرِج: تا خارج کند 📝 در جواب فعل امر «فَادعُ»، مجزوم شده است. ✓ تُنبِتُ: می‌روياند. ✓ مِن [در مِن بَقلِها]: که عبارت باشد از... ✓ بَقلِ: سبزيجات ✓ قِثّـآءِ: خيار ✓ فومِ: گندم و جو یا سیر ✓ بَصَلِ: پياز ✓ تَستَبدِلونَ: جايگزين می‌کنيد. ✓ اَدنیٰ: پست‌تر ✓ بِالَّذی: به جای چيزی که؛ 📝 حرف باء بعد از ماده «بدل»، بر سر چيزی قرار می‌گيرد که #ترک و #جايگزين شده است. ✓ اؚهبِطوا: [اگر می‌توانيد] فرود آييد. ✓ مِصرًا: سرزمين مصر يا شهری [از شهرها] ✓ ضُرِبَت عَلَيهِم: [همچون خيمه] بر آنها زده شده و آنها را فراگرفته يا بر آنها لازم و قطعی شده است. ✓ الذِّلَّةُ: ذلت، خواری ✓ المَسكَنَةُ: خفت و خواری و فقر ✓ بآءو بِ‍ ... : همراه ... شدند، ... را به دوش کشيدند. ✓ بِاَنَّهُم: به خاطر آن است که آنها؛ 📝 «باء»، باء سببيت است. ✓ بِغَيرِ الحَقِّ: به ناحق 📝 اين قيد تأکيدی است. ✓ بِما عَصَوا: به خاطر نافرمانی کردنشان؛ 📝 «باء»، باء سببيّت، و «ما»، ما مصدريه است، نه به معنای «آنچه». ✓ کانوا يَعتَدونَ: [حق را] پشت سر می‌گذاشتند، پا [از حق] فراتر می‌گذاشتند. 🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، صص 34 و 35 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2⃣ #اشاره_روایی (بقره/61) ❇️ عَنِ الصّادِقِ (ع) وَتَلا هٰذِهِ الآیَةَ: «ذٰلِكَ بِاَنَّـهُم كانوا يَكفُرونَ بِآیاتِ اللهِ ... وَكانوا يَعتَدونَ» قالَ (ع): وَاللهِ ما قَتَلوهُم بِاَيديهِم وَلا ضَرَبوهُم بِاَسيافِهِم وَلٰكِن سَمِعوا اَحاديثَهُم فَاَذاعوها، فَاُخِذوا عَلَيها فَقُتِلوا؛ فَصارَ قَتلًا وَاعتِداءً وَمَعصِيَةً. ❇️ امام صادق علیه‌السلام پس از تلاوت آیهٔ «آن (ذلّت و خشم الهی) برای این بود كه آنان به آیات و نشانه‌های خدا كفر می‌ورزیدند ... و (از حدّ خود) تجاوز می‌كردند» فرمودند: سوگند به خدا كه آنان پيامبرانشان را با دست و شمشير نكشتند، بلكه اسرار پيامبران را افشا كردند و سبب قتل آنان شدند، سپس قرآن از اين عمل تعبير به قتل و تعدی و معصیت کرده است. 🔸منبع: کافی، ج4، ص113 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 ... اؚهبِطوا مِصرًا فَاِنَّ لَكُم ما سَاَلتُم ... وَيَقتُلونَ النَّبِيّـۧنَ بِغَيرِ الحَقِّ ... (بقره/61) ... به شهری (که درگیری و جنگ در آن وجود دارد،) فرود آیید؛ که آنچه درخواست کردید، (در آنجا) برایتان خواهد بود... ... پیامبران را می‌کشتند؛ در حالی که هیچ حقی (بر این کار) نداشتند... ✅ شهری که بنی‌اسرائیل در آن فرود آمدند: به نظر می‌رسد منظور از #مصر در این آیه، همان مفهوم کلی #شهر باشد (نه کشور مصر)؛ یعنی شما اکنون در این بیابان در یک برنامه خودسازی آزمایشی قرار دارید، اینجا جای غذاهای متنوع نیست، بروید به شهرها گام بگذارید که در آنجا همه اینها هست. ✅ پیامبرکشی یهود: گفته‌اند یهودیان، بسیاری از پیامبران را با روش‌های گوناگون از قبیل سر بریدن، زنده در چاه انداختن، در دیگ جوشانیدن، سوزاندن و... کشتند و غیر از آن، واسطه کشتن بسیاری از #پیامبران به امر پادشاهان و به دست کفار و مشرکان شدند. 🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص9 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/61) 💢 «اؚهبِطوا»: همزهٔ ابتدایی در این کلمه، همزهٔ وصل است. از آنجا که همزهٔ وصل، به‌خودی‌خود دارای حرکت نیست، بنا بر این با توجه به اینکه این کلمه بعد از علامت وقف آمده است، در حالت ابتدا از این کلمه می‌بایست همزه را با یک #حرکت_کوتاه خواند. برای درج این حرکت کوتاه در شیوه‌های علامت‌گذاری، به شکل‌های گوناگون عمل شده است. ✓ نگارش حرکت همزهٔ وصل در ابتدا: ضبط #مصری : به شکل «ٱ» (بدون حرکت؛ تشخیص حرکت آن، هنگام ابتدا از آن، بر عهدهٔ خود شخص است.) ضبط #هندی : «اِ» با علامت کسره کامل 👈 توضیح: ضبط هندی در مواضع ابتدا (بعد از شماره آیه یا بعد از علامت وقف) برای کلماتی که «الـ» به آنها چسبیده است؛ علامت همزۀ وصل را درج نکرده است؛ مانند: الَّذِیْ، الْیَوْمَ. همچنین لفظ جلالۀ «اَللهِ» و تمام کلماتی که همزۀ ژوصل آنها جزئی از خود کلمه است در ضبط هندی در موضع ابتدا با حرکت کامل نوشته شده‌اند؛ مانند: اِذْهَبْ. ضبط #ایرانی و #ترکی : «اِ» با علامت کسره کامل در ضبط #کم_علامت ، شکل #ریز حرکات کوتاه بر روی کلماتی که با همزۀ وصل شروع می‌شوند و در موضع ابتدا (بعد از شماره آیه یا بعد از محل وقف) قرار دارند گذاشته می‌شود تا به قرائت‌کننده برای تشخیص حرکت همزۀ وصل در ابتدا کمک کند. 💢 «بآءو»: ریشهٔ این فعل که در صیغهٔ جمع مذکر غایب قرار گرفته، «ب و ء» است و همانطور که در مطالب پیشین هم گفته شد، این فعل به دلیل وجود حرف واو در ریشه، مشمول قواعد #اعلال شده است. ✓ این فعل در ابتدا «بَوَءوا» بر وزن فَعَلوا بوده و در جریان اعلال، با تبدیل حرف واو مفتوح به الف، به‌صورت «بآءو» درآمده است. ✓ چنانکه می‌دانیم، بعد از واو آخر در افعال صیغهٔ جمع مذکر غایب، حرف الف نوشته می‌شود، در حالی که بر اساس قواعد #رسم_المصحف و اتفاق نظر تمام علما و صاحب‌نظران این حوزه، در این کلمه و برخی کلمات دیگر، #الف_آخر آنها نوشته نشده است. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🗓️ چهارشنبه 23 آبان 1403 🔅 اِنَّ الَّذينَ ءامَنوا وَالَّذينَ هادوا وَالنَّصٰریٰ وَالصّٰبِـٔينَ مَن ءامَنَ بِاللّٰهِ وَاليَومِ الـٔاخِرِ وَ عَمِلَ صٰلِحًا فَلَهُم اَجرُهُم عِندَ رَبِّهِم وَلا خَوفٌ عَلَيهِم وَلا هُم يَحزَنونَ (بقره/62) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ معرفی نسخه 2️⃣ نکات لغوی-ادبی 3️⃣ اشاره روایی 4️⃣ شرح تفسیری 5️⃣ نکات نگارشی و علامت‌گذاری

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 62 سوره مبارکه بقره) 💢 شماره نسخه: TIEM458 ✓ محل نگهداری: موزه هنرهای ترک و اسلامی ترکیه ✓ نوع خط: #کوفی BII بر اساس دسته‌بندی فرانسوا دروش ✓ تعداد برگ‌ها: 382 برگ ✓ جنس برگ‌ها: پوست ✓ تعداد سطور در هر صفحه: 16 سطر ✓ نشان پایان آیات: چند نقطه مستطیل‌شکل که به‌صورت مورب روی‌ هم قرار گرفته است. ✓ علامت تخمیس: حرف «هاء» به خط #کوفی و به قلم زر در متن و یک شمسه طلایی در حاشیه که در میان آن، کلمه «خمس» نوشته شده است. ✓ علامت تعشیر: یک گل شش‌پر طلایی در متن که با نقطه‌های قرمز و سبز محاط شده است و یک شمسه طلایی در حاشیه که در وسط آن، کلمه «عشر» نوشته شده است. ✓ نام سوره‌ها و تعداد آیات: به خط #کوفی و به قلم زر ✓ نقط الاعجام: نسخه در اصل، فاقد نقط‌الاعجام بوده است لکن در دورانی متأخر با قلم و مرکبی دیگر، حروف با نقاط مدوّر مشکی، نقطه‌گذاری شده‌اند. ✓ روش علامت‌گذاری: برای علامت‌گذاری از نقطه‌های قرمزرنگ مطابق نظام #ابوالاسود استفاده شده است. ✴️ نسخه بر اساس رقم پایانی آن منسوب به امام علی علیه‌السلام است اما این احتمال با توجه به نوع خط و نظام نگارش کلی، بعید به نظر می‌رسد و به احتمال زیاد در اواخر قرن اول یا اوایل قرن دوم کتابت شده است. ✅ صفحه اول و آخر مصحف دارای #تذهیب بسیار زیبا و پیشرفته‌ای است که به احتمال زیاد در دورانی متأخر (حدود قرن 9 و 10) به نسخه افزوده شده است. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/62) الَّذينَ هادوا: يهوديان النَّصٰریٰ: مسيحيان 📝 جمع نَصران الصّٰبِـٔينَ: صابئان عَمِلَ صٰلِحًا: طبق شريعت اسلام عمل کند. لا خَوفٌ عَلَيهِم: ترس و نگرانی ندارند. 📝 ظاهراً به معنای «لا خَوفٌ لَهُم» است و بعيد نيست که «عَلیٰ» در اين عبارت، معنای استيلا و تسلط را برساند؛ يعنی ترس و نگرانی بر آنها مستولی نمی‌شود. 🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص35 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/62) 💢 عَنِ العَسکَرِیِّ (ع): نَظَرَ اَمیرُ المُؤمِنینَ عَلِیٌّ (ع) اِلیٰ رَجُلٍ اَثَّرَ الخَوفُ عَلَیهِ. فَقالَ: ما بالُكَ؟ قالَ: اِنّی اَخافُ اللّٰهَ. فَقالَ: یا عَبدَ اللّٰهِ! خَف ذُنوبَكَ وَخَف عَدلَ اللّٰهِ عَلَیكَ فی مَظالِمِ عِبادِهٖ وَاَطِعهُ فیما کَلَّفَكَ وَلا تَعصِهٖ فیما یُصلِحُكَ ثُمَّ لا تَخَفِ اللّٰهَ بَعدَ ذٰلِكَ فَاِنَّه لا یَظلِمُ اَحَدًا وَلا یُعَذِّبُه فَوقَ استِحقاقِهٖ اَبَدًا اِلّا اَن تَخافَ سوءَ العاقِبَةِ بِاَن تَغَیَّرَ اَو تَبَدَّلَ فَاِن اَرَدتَ اَن یُؤمِنَكَ اللّٰهُ سوءَ العاقِبَةِ فَاعلَم اَنَّ ما تَأتیهِ مِن خَیرٍ فَبِفَضلِ اللّٰهِ وَتَوفیقِهٖ وَما تَأتیهِ مِن سوءٍ فَبِاِمهالِ اللّٰهِ وَاِنظارِهٖ اِیّاكَ وَحِلمِهٖ وَعَفوِهٖ عَنكَ. 💢 امام عسکری علیه السلام: امام علی علیه السلام به مردی نظر کرد که آثار #خوف در چهره او دیده می‌شد. پرسید: چرا اینچنین شده‌ای؟ گفت: از خداوند می‌ترسم. آن حضرت علیه السلام فرمود: ای بنده خدا از گناهانت و از اینکه خداوند بخواهد به #عدالت خود، دادِ بندگانش را از تو بستاند، ترس داشته باش؛ از خداوند در آنچه به تو تکلیف کرده اطاعت کن و او را در مواردی که به مصلحت خودت، تو را از انجام آن بازداشته، نافرمانی نکن؛ [با انجام این کارها دیگر] از خداوند نترس؛ زیرا او به کسی ظلم نکرده و هرگز کسی را فراتر از مقدار استحقاق، عذاب نمی‌کند؛ مگر آنکه از #عاقبت خود بترسی که ممکن است تغییر و تبدیلی در آن پیش آید. اگر می‌خواهی خداوند تو را از سوء عاقبت نگه دارد، بدان هر کار خیری که انجام می‌دهی به عنایت و #توفیق خداست و اگر کار بدی از تو سر می‌زند در واقع در این حالت، خداوند به تو فرصت و #مهلت داده و با حلم و عفوش از تو درمی‌گذرد. 🔸منبع: البرهان، ج1 ، ص 228 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 اِنَّ الَّذينَ ءامَنوا وَالَّذينَ هادوا وَالنَّصٰریٰ وَالصّٰبِـٔينَ مَن ءامَنَ بِاللّٰهِ وَاليَومِ الـٔاخِرِ وَعَمِلَ صٰلِحًا فَلَهُم اَجرُهُم عِندَ رَبِّهِم وَلا خَوفٌ عَلَيهِم وَلا هُم يَحزَنونَ (بقره/62) (از میان) کسانی که (ظاهراً به پیامبر اسلام) ایمان آوردند و (نیز از میان) یهودیان، مسیحیان و صابئان، کسانی که (به‌راستی) به خدا و روز قیامت ایمان آورند و (مطابق آیین پیامبر اسلام) کار شایسته کنند، پاداششان را نزد پروردگارشان خواهند داشت، و نه ترسی آن‌ها را فرا می‌گیرد و نه اندوهگین خواهند شد. ✅ اسامی مکتب‌ها بیانگر میزان #سعادت نیست؛ بلکه تنها چیزی که بر سعادت انسان تأثیر دارد ایمان و عمل صالح است، ازاین‌رو به‌صرف یهودی، مسیحی یا مسلمان بودن، #مصونیت از عذاب الهی وجود نخواهد داشت؛ بنابراین انسان به‌موجب ایمان به خدا و قیامت و #پیامبر_عصر_خویش و عمل صالحش سعادتمند خواهد شد. ✅ بعضی از بهانه‌جویان، این آیه را دستاویزی برای افکار نادرستی از قبیل «صلح کل» و اینکه پیروان هر مذهبی باید به مذهب خود عمل کنند، قرار داده‌اند و می‌گویند بنا بر این آیه، لازم نیست یهود و نصاریٰ و پیروان ادیان دیگر، اسلام را قبول کنند، این در حالی است که پروردگار متعال در آیه 85 سوره آل‌عمران می‌فرماید: «هرکس دینی غیر از #اسلام را برای خود انتخاب کند، پذیرفته نخواهد شد.» ✅ همچنین در آغاز اسلام، این سؤال در ذهن بسیاری از مسلمانان بود که اگر دین اسلام، تنها راه نجات است پس تکلیف پدران ما چه می‌شود؟ این آیه نازل شد و اعلام کرد که هر کس در عصر خود به پیامبر برحق و #کتاب_آسمانی زمان خویش ایمان آورده و عمل صالح کرده باشد، اهل نجات است و جای هیچ‌گونه نگرانی نیست. ✅ در خصوص #اختلاف_قرائت آیه شریفه گفتنی است: نافع و ابوجعفر «والصابین» و باقی قراء «والصابئین» تلاوت کرده‌اند. همچنین در ارتباط با «وَلا خَوفٌ عَلَيهِم»، حمزه «وَلا خَوفٌ علیهُم»، یعقوب «وَلا خَوفَ علیهُم» و باقی قراء به‌صورت «وَلا خَوفٌ عَلَیهِم» تلاوت کرده‌اند. 🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه دانشجویان)، ص10 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 5⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/62) #تصویر_نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/62) 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 5⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/62) 💢 «الـٔاخِرِ»: ترکیب دو حرف «لام» و «الف» به شکلی که اصطلاحا به آن «لام و الف قیچی» گفته می‌شود به همراه علامت «رَأسُ العین» (ء) که در اصطلاح عامّ، به‌اشتباه به آن همزه گفته می‌شود و در میان این دو برای نشان دادن صدای مدی «آ» نوشته شده است؛ یکی از چالشی‌ترین موضوعات آموزش در آموزش روخوانی قرآن به حساب می‌آید. ← از طرفی ترکیب «لام و الف قیچی»، کاملا در چارچوب قواعد #خوشنویسی بوده و صحیح است و از سویی دیگر نگارش این دو حرف به این شکل، موانعی را بر سر راه #تلاوت_روان و صحیح قرآن برای بسیاری از تلاوت‌کنندگان قرآن ایجاد می‌کند؛ در این بین، وجود علامت «رأس‌العین» در میان این دو حرف، به عامل سوم برای تشدید این چالش تبدیل شده است؛ چرا که بر اساس اصول ضبط #مصری -که امروزه بیش از مصاحف دیگر در بلاد اسلامی رواج دارد- همواره #همزه_قطع با این علامت در زیر یا روی آن نوشته می‌شود (أَ ، إِ ، أُ) و نیز برای نشان دادن صدای مدی «آ» در شیوه‌های #مصری و #کم_علامت ، رأس‌العین در کنار حرف الف نوشته می‌شود (ءا). حال در اینجا علامت #رأس_العین در #میان ترکیب لام و الف قیچی به‌منظور نشان دادن صدای مدی «آ» آمده است در حالی که شباهت بسیاری به مواردی دارد که این علامت بر #روی حرف همزه با یک حرکت کوتاه آمده است مانند «الأَرضُ». ✓ چنانکه مشاهده می‌کنید این دو شکل «لـٔا» و «لأ» شباهت بسیاری به هم داشته و در مواقع زیادی موجب اشتباه در تلاوت می‌شود. ← نکته: به دلیل محدودیت فونت در فضای رسانه، امکان نوشتن شکل دقیق «لـٔا» که به‌صورت ضربدری است وجود ندارد. ✅ پیشنهاد: برای رفع این مسئله، مرکز طبع و نشر قرآن کریم در حال بررسی و تحقیق در خصوص استفاده از شکل «آ با کلاه» برای صدای مدی «آ» است تا در مقایسه با مورد مشابه آن که یکی از حرکات کوتاه را دارد کاملا متفاوت بوده و از امکان دچار شدن به اشتباه، تا حد زیادی کاسته شود. البته قطعاً در این پیشنهاد برای استفاده از علامت «آ» به جای «ءا»، #تفاوت_اساسی در شکل آن با علامت #مد ایجاد خواهد شد. 💢 «الصّٰبِـٔینَ»: حرف #همزه در میان این کلمه، به دلیل رعایت قواعد رسم المصحف به شکل علامت #رأس_العین و در حوزۀ قواعد #ضبط_المصحف آمده است. به این معنی که از نظر قواعد رسم المصحف، این کلمه می‌بایست با دو دندانه که یکی مربوط به حرف باء و دیگری حرف یاء است نگارش شود و نوشتن دندانۀ دیگری برای حرف همزه، خلاف اصول #رسم_المصحف است (ـبئیـ). ✓ همچنین الف بعد از صاد در مصاحف، پایبند به رسم المصحف حذف شده و صدای آن با الف کوچک (مربوط به ضبط المصحف) نشان داده می‌شود، هرچند که معمولا در شیوه‌های علامت‌گذاری #ایرانی و #ترکی ، این نکات، مورد توجه قرار نگرفته و رعایت نشده است. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 یادبود #مفاخر_قرآنی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 🔸 استاد حسین اخضر تهرانی 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 یادبود #مفاخر_قرآنی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 🔸 استاد حسین اخضر تهرانی ✅ استاد اخضر تهرانی، #خوشنویس برجسته کشور و ملقب به پهلوان خط ایران، آموزش خطاطی را از 13سالگی نزد استاد سیدحسن میرخانی آغاز کرد. اخذ مدرک فوق‌ممتاز خوشنویسی از انجمن خوشنویسان ایران و کتابت حکم‌های صادره مقام معظم رهبری در دوران ریاست‌جمهوری ایشان، حاکی از برجستگی این استاد خطاطی است. ✅ خوشنویسان مطرح کشور از وی به‌عنوان «پهلوان خط ایران» یاد کرده‌اند. هنرمندان، این لقب را ناشی از تسلط فوق‌العاده ایشان بر نستعلیق، نسخ، ثلث و رقاع می‌دانند. همچنین استاد اخضر تهرانی در انتخاب ترکیب و عنوان‌نویسی، زبردست بوده و خطوط را بسیار روان و با #کمترین_خطا می‌نوشتند. ✅ اخلاق حسنه، #تواضع و مزین بودن ایشان به اخلاق قرآنی، از جمله موضوعاتی است که دوستان و همکاران این استاد سفرکرده به آن اذعان دارند. ✅ برخی از فعالیت‌های این اسطوره خوشنویسی در مرکز طبع و نشر عبارت است از: 1. کتابت دعای شروع و ختم قرآن کریم 2. خوشنویسی #آرم مرکز طبع و نشر با همکاری استاد ناصری 3. کتابت سرسوره‌های قرآن‌های چاپ مرکز 4. کتابت عنوان روی جلدهای قرآن‌های مرکز 5. نظارت هنری و کارشناسی ساخت #فونت اولیه مرکز (فونت نسخ عربی اولیه) 6. ویرایش هنری قرآن سران کشورهای اسلامی 7. کتابت تابلونوشته‌های متعدد قرآنی 👈 گفتنی است باوجود گذشت نزدیک به بیست سال از رحلت استاد اخضر تهرانی، هنوز از آثار فاخر ایشان در قرآن‌های چاپی مرکز استفاده می‌شود. ✅ این هنرمند برجسته در 50سالگی بر اثر عارضه مغزی در سال 1379 دار فانی را وداع گفت. 🙏 برای شادی روح این استاد عزیز صلوات و فاتحه‌ای عنایت فرمایید. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🗓️ شنبه 26 آبان 1403 🔅 وَاِذ اَخَذنا ميثاقَكُم وَرَفَعنا فَوقَكُمُ الطّورَ خُذوا مآ ءاتَينٰكُم بِقُوَّةٍ وَاذكُروا ما فيهِ لَعَلَّكُم تَتَّقونَ (بقره/63) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ معرفی نسخه 2️⃣ نکات لغوی-ادبی 3️⃣ اشاره روایی 4️⃣ شرح تفسیری

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 63 سوره مبارکه بقره) 💢 شماره نسخه: IS1405A ✓ محل نگهداری: کتابخانه چستربیتی ایرلند ✓ نوع خط: #کوفی D ، بر اساس طبقه‌بندی فرانسوا دروش ✓ تعداد برگ‌ها: 2 برگ ✓ ابعاد هر برگ: 286*376 میلی‌متر ✓ جنس برگ: پوست ✓ تعداد سطور در هر صفحه: 15 سطر ✓ نشان پایان آیات: یک دایره تزیینی که در اصل، طلایی بوده و بعدها پاک شده است. ✓ علامت تخمیس: باتوجه به محدود بودن صفحات، علامتی یافت نشد. ✓ علامت تعشیر: یک دایره طلایی در متن مصحف که در میان آن، شماره آیه بر اساس حساب ابجد نوشته شده است و در حاشیه نیز یک شمسه منقش رسم شده که بعدها پاک شده است. ✓ نقط الاعجام: بیشتر حروف، فاقد نقطه بوده ولی بعضی از حروف مانند «ن» نقطه‌دار هستند. ✓ علامت‌گذاری: نسخه فاقد هرگونه علامت چه به شیوه ابوالاسود و چه به شیوه خلیل بن احمد است. 📘 این نسخه معروف به #قرآن_آبی می‌باشد و علت این نام‌گذاری رنگ پوستی است که قرآن روی آن کتابت شده است. ویژگی دیگر، #مرکب طلاست که برای کتابت از آن استفاده شده و در نوع خود نیز کم‌نظیر است. ❇️ درباره خاستگاه جغرافیایی این نسخه نیز احتمالاتی وجود دارد برخی آن را متعلق به عراق دوره عباسی، برخی نیز متعلق به شمال آفریقا در دوره فاطمی می‌دانند ولی به‌طور قطع نمی‌توان نتیجه گرفت و نیازمند بررسی بیشتری است. ✅ در حال حاضر حدود 130 برگ از این قرآن شناخته شده است که می‌توانید فهرست و ویژگی آنها را در اینجا ببینید. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/63) میثاقَکُم: عهد و پیمان شما را؛ 📝 احتمالاً منظور از «میثاق» با توجه به ادامه آیه، تبعیت از حضرت موسی در عمل به تورات بوده است؛ بعضی آن را عهدی می‌دانند که در آیه 40 به آن اشاره شده و بعضی، عهد فطرت. رَفَعنا: بالا بردیم؛ 📝 بعضی گفته‌اند: یعنی بخشی از کوه را کندیم و بالای سرِ شما معلق نگه‌ داشتیم؛ و بعضی گفته‌اند: یعنی بخش بالای کوه را به سمت بالای سرِ شما خم و کج کردیم به‌گونه‌ای که روی سر شما قرار گرفت. الطّورَ: کوه؛ 📝 در عربی به کوه، طور هم می‌گویند. خُذوا: [درحالی‌که می‌گفتیم] بگیرید؛ 📝 ماده «قول» در تقدیر است. مآ ءاتَینٰکُم: آنچه به شما دادیم [یعنی تورات]. قُوَّةٍ: [کنایه از] جدیت و عزم اذکُروا: به یاد آورید یا به یاد داشته باشید. لَعَلَّکُم تَتَّقونَ: تا اینکه شما خود را [از خشم و عذاب خدا] در امان قرار دهید یا باتقوا شوید. 🔸 منبع: #در_محضر_قرآن_کریم، ج 1، ص 35 💠 *کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/63) ❇️ سَاَلتُ العالِمَ (ع) عَن قَولِ اللَّهِ «خُذوا ما آتَيناكُم بِقُوَّةٍ» قُوَّةُ الاَبدانِ اَم قُوَّةُ القَلبِ فَقالَ جَميعًا. وَ قالَ لا قَولَ اِلّا بِعَمَلٍ وَ لا عَمَلَ اِلّا بِالنِّيَّةِ وَ لا نِيَّةَ اِلّا بِاِصابَةِ السُّنَّةِ. ❇️ از امام رضا علیه​ السلام درباره معنای «قوة» در آیه «خُذوا ما آتَيناكُم بِقُوَّةٍ» پرسیدم که آیا منظور از این قوّت، نیروی بدنی است یا نیروی قلبی؟ آن حضرت پاسخ دادند: هر دو؛ آنگاه فرمودند: گفتار بدون کردار و کردار بدون نیّت و نیّت بدون مطابقت با سنّت، ارزش ندارد. 🔸منبع: فقه الرضا، ص378 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 وَاِذ اَخَذنا میثاقَکُم وَرَفَعنا فَوقَکُمُ الطّورَ خُذوا مآ ءاتَینٰکُم بِقُوَّةٍ وَاذکُروا ما فیهِ لَعَلَّکُم تَتَّقونَ (بقره/63) زمانی (را به یاد آورید) که از شما پیمان (محکمی برای عمل به تورات) گرفتیم و (برای نشان‌دادن قدرتمان،) کوه (طور) را بالای سرتان برافراشتیم (و به شما خطاب کردیم:) «آنچه (از آیات تورات) را که به شما داده‌ایم، با عزم و اراده محکم بگیرید (و از آن دست برندارید) و مطالبی را که در آن است، به خاطر بسپارید تا (بدین‌وسیله) خود را (از عذاب خدا) در امان نگه دارید.» ✅ هدف از قرار دادن کوه طور در بالای سر بنی‌اسرائیل، ترساندن آنها از قدرت عظیم الهی و دعوت آنها به عمل به دستورهای خداوند بوده است. در این دعوت البته اکراه و اجباری نبوده و هدف از آن، نشان‌دادن قدرت عظیم الهی به آنها بوده است، چراکه اگر قرار دادن کوه در بالای سر بنی‌اسرائیل موجب اجبار و اکراه می‌شد، می‌بایست بیشتر معجزات حضرت موسی علیه‌السلام موجب اجبار مردم به دین‌داری می‌گردید؛ درحالی‌که قرآن می‌فرماید که آنها پس از دیدن آن‌همه معجزات شگفت‌انگیز، باز هم ایمان نیاوردند؛ چنان‌که در آیه بعد می‌فرماید: «آن‌گاه شما پس از آن روی‌گردان شدید.» 🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص 10 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🗓️ یکشنبه 27 آبان 1403 🔅 وَلَقَد عَلِمتُمُ الَّذينَ اعتَدَوا مِنكُم فِی السَّبتِ فَقُلنا لَهُم كونوا قِرَدَةً خٰسِـٔينَ (بقره/65) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ معرفی نسخه 2️⃣ نکات لغوی-ادبی 3️⃣ اشاره روایی 4️⃣ شرح تفسیری 5️⃣ نکات نگارشی و علامت‌گذاری

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 65 سوره مبارکه بقره) 💢 شماره نسخه: arabe 367 (h) ✓ محل نگهداری: کتابخانه ملی فرانسه ✓ نوع خط: #کوفی BIII بر اساس طبقه‌بندی فرانسوا دروش ✓ تعداد برگ‌ها: 3 برگ ✓ ابعاد هر برگ: 102*151 میلی‌متر ✓ جنس برگ: پوست ✓ تعداد سطور در هر صفحه: 9 سطر ✓ نشان پایان آیات: ندارد ✓ علامت تخمیس: حرف «هاء» به خط #کوفی و قلم زر ✓ علامت تعشیر: یک دایره با تزئینات ساده و ابتدایی ✓ نقط الاعجام: نسخه، فاقد نقط‌الاعجام است. ✓ روش علامت‌گذاری: استفاده از نقاط قرمزرنگ مدوّر به شیوه #ابوالاسود ✅ اشاره به سایر قرائات با استفاده از نقاط مدوّر سبزرنگ 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/65) لَقَد: «لام» بر سر «قد»، لام جواب قسم محذوف است. عَلِمتُم: شناختید. اعتَدَوا: [حق را] پشت سر گذاشتند، پا [از حق] فراتر گذاشتند. السَّبتِ: شنبه قِرَدَةً: میمون‌ها 📝 جمع قِرد خٰسِئ: مطرود، دورشده، ذلیل 🔶️ منبع: #در_محضر_قرآن_کریم، ج1، ص36 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/65) ❇️ عَنِ الباقِرِ (ع): وَکانَ مِنَ السَّبیلِ وَالسُّنَّةِ الَّتی اَمَرَ اللهُ عَزَّوَجَلَّ بِها موسیٰ (ع) اَن جَعَلَ عَلَیهِمُ السَّبتَ وَکانَ مَن اَعظَمَ السَّبتَ وَلَم یَستَحِلَّ اَن یَفعَلَ ذٰلِكَ مِن خَشیَةِ اللهِ، اَدخَلَهُ اللهُ الجَنَّةَ وَمَنِ استَخَفَّ بِحَقِّهٖ وَاستَحَلَّ ما حَرَّمَ اللهُ عَلَیهِ مِنَ العَمَلِ الَّذی نَهاهُ اللهُ عَنهُ فیهِ، اَدخَلَهُ اللهُ عَزَّوَجَلَّ النّارَ وَذٰلِكَ حَیثُ استَحَلُّوا الحیتانَ وَاحتَبَسوها وَاَکَلوها یَومَ السَّبتِ، غَضِبَ اللهُ عَلَیهِم مِن غَیرِ اَن یَکونوا اَشرَکوا بِالرَّحمٰنِ وَلا شَکّوا فی شَیءٍ مِمّا جاءَ بِهٖ موسیٰ (ع) قالَ الله عَزَّوَجَلَّ: «وَلَقَد عَلِمتُمُ الَّذينَ اعتَدَوا مِنكُم فِی السَّبتِ فَقُلنا لَهُم كونوا قِرَدَةً خٰسِـٔينَ». ❇️ امام باقر علیه‌السلام: یکی از واجبات دینی که خدای عزوجل به موسی علیه‌السلام دستور داد، این بود که حکم روز شنبه را بر آنان مقرر فرمود و هرکس شنبه را بزرگ می‌داشت و از ترس خدا، کارهایی را که روز شنبه ممنوع بود انجام نمی داد، خدای عزوجل او را وارد بهشت می کرد و هرکس حق شنبه را کوچک می‌شمرد و کارهایی را که خداوند در آن نهی کرده بود حلال می شمرد، خدا او را داخل آتش می کرد. ماجرا از این ‌قرار بود که وقتی آنان ماهی‌گیری را روز شنبه حلال شمردند و ماهی ها را روز شنبه، حبس می‌کردند و می خوردند، خداوند بر آنان خشم گرفت. البته آنان به خدای رحمان شرک نورزیدند و دربارۀ حقانیت مطالبی که موسی علیه‌السلام از سوی خدا آورده بود، شک نداشتند. خداوند عزوجل فرموده است: «مسلّماً از (شرح‌حال) کسانی از (قوم) خودتان که در مورد (حرمت صید ماهی در روزهای) شنبه (از حد) تجاوز کردند، آگاه شده‌اید. پس به آنان خطاب کردیم: «(همچون سگی که او را برانند،) بوزینه‌هایی رانده‌شده شوید.» 🔸 منبع: کافی، ج 1، ص 81 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 وَلَقَد عَلِمتُمُ الَّذینَ اعتَدَوا مِنکُم فِی السَّبتِ فَقُلنا لَهُم کونوا قِرَدَةً خٰسِـٔینَ (بقره/65) مسلّماً از (شرح‌حال) کسانی از (قوم) خودتان که در مورد (حرمت صید ماهی در روزهای) شنبه (از حد) تجاوز کردند، آگاه شده‌اید. پس به آنان خطاب کردیم: «(همچون سگی که او را برانند،) بوزینه‌هایی رانده‌شده شوید.» ✅ علاقه یهود به امور مادی: این آیه به روح عصیانگری و نافرمانی حاکم بر #یهود و علاقه شدید آنها به امور مادی اشاره می‌کند چرا که بر اساس احکام تورات، یهودیان از صید ماهی در روزهای شنبه، نهی شده بودند؛ ولی نافرمانی کردند و مسخ شده و تبدیل به #بوزینه شدند. همچنان که گروهی از #مسیحیان نیز بعد از نزول مائده آسمانی، کفر ورزیدند و به شکل #خوک در آمدند. ✅ مسخ در دنیا و آخرت: در تفسیر اطیب‌البیان در روایتی از پیامبر «ص» نقل شده است که فرمودند: خداوند هفتصد امّت را در تاریخ به‌خاطر کفرشان، تغییر چهره داده و به سیزده نوع حیوان، تبدیل شده‌اند، ولی دامنه مسخ در #قیامت با توجه ‌به خصوصیّات روحی افراد، گسترده‌تر خواهد بود. در قیامت، مردم به ده گونه محشور می‌شوند: 1.‌ شایعه‌سازان، به‌صورت میمون. 2. حرام‌خواران، به‌صورت خوک. 3.‌ رباخواران، واژگونه. 4. ‌قاضی ناحقّ‌، کور. 5. خودخواهان مغرور، کر و لال. 6. عالم بی‌عمل، در حال جویدن زبان خود. 7. همسایه‌آزار، دست و پا بریده. 8. خبرچین، آویخته به شاخه‌های آتش. 9. عیّاشان، بدبوتر از مردار. 10. مستکبران، در پوششی از آتش. ✅ یهودیان و کلاه‌شرعی: برای کم‌شدن حرص شدید یهودیان به دنیا، صید ماهی در روزهای #شنبه توسط خداوند ممنوع شد، ولی آنان باز هم نافرمانی کردند و دست به حیله شرعی زدند. در کنار دریا حوضچه‌هایی درست کردند و راه آن را به دریا گشودند. روزهای شنبه راه حوضچه را باز می‌کردند و ماهیان فراوان همراه آب وارد آنها می‌شدند؛ اما به هنگام غروب که می‌خواستند به دریا بازگردند، راهشان را محکم می‌بستند و سپس روز #یکشنبه آنها را صید می‌کردند. 🔸 منابع: کشاف، ج1، ص147؛ نور، ج1، ص130؛ نمونه، ج1، ص296؛ قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص172 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 5️⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/65) 💢 «فِی السَّبتِ»: در ادامۀ توضیحات آموزشی در خصوص شیوۀ علامت‌گذاری #کم_علامت ، حال در این رابطه به برخی دیگر از قواعد مربوط به تشخیص #حروف_ناخوانا می‌پردازیم: ✓ #یاء بعد از کسره: طبق قواعد #روخوانی ضبط کم‌علامت، حرف یاء بعد از کسره ناخواناست، بنا بر این یاء در «فِی» ناخواناست. ✓ #الف در ابتدای کلمه، قبل از لام: قاعدۀ دیگر در حروف ناخوانا در این شیوه این است که الف در ابتدای کلمه که بعد از آن «لام» باشد ناخواناست (الف وصل). ✓ #لام قبل از تشدید: همچنین «لام» قبل از تشدید نیز در ضبط کم‌علامت، ناخوانا محسوب می‌شود. ← بنا بر این در اتصال دو کلمۀ «فِی السَّبتِ» سه حرف #ناخوانا به وجود می‌آید که هر سهٔ آن‌ها قاعده‌مند هستند. ← اما درباره حروف الف و لام باز هم می‌توان قواعد را کمتر کرد، به این صورت که می‌توان گفت «الف و لام در ابتدای کلمه، قبل از #تشدید ، هر دو ناخوانا هستند». 💢 «خٰسِـٔینَ»: در این کلمه همچون کلمه «الصّٰبِـٔینَ» (بقره/62) دو قاعده رسم‌المصحف جریان دارد که جمع این دو قاعده در یک کلمه، جالب توجه است. ☝️اول، #حذف_الف : این قاعده که در بسیاری از کلمات قرآن جاری است و در مطالب گذشته بارها به آن اشاره شده؛ همان قاعدۀ معروف حذف الف از کلمات اسم #جمع_سالم مذکر یا مؤنث است. ✌️دوم، #حذف_یاء : مطابق قواعد #رسم_المصحف ، اگر دو حرف یاء که اولی برگرفته از همزه باشد و یاء دوم نشانۀ جمع باشد؛ برای جلوگیری از قرار گرفتن دو حرف مثل هم در کنار هم و در یک کلمه، یاء اول حذف می‌شود و به جای آن، علامت رأس‌العین را با قید مراقبت از تأثیر بر شکل اساسی کلمه نگارش می‌کنند که در اینجا بر روی #خط_تیره در امتداد دندانه‌های حرف «سین» نوشته شده و دیگر مربوط به رسم‌المصحف نبوده و به حوزۀ علم #ضبط_المصحف مربوط می‌شود. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹