✅دائره المعارف قرآن کریم✅
🎅#ابوبکر>
◀️ ابوبکر در شان نزول
.....ادامه
👈 ۷. * و نزعنا ما فی صدورهم من غلّ اخوانا علی سرر متقابلین * ( حجر ۴۷ )
🅰 مفاد آیه ، به شرح وضعیت #بهشتیان میپردازد که از هر بغض و کینهای به یکدیگر #مبرّا هستند .
🌀 روایات متعدد و گاه متعارضی در ذیل این آیه آمده است و برخی از #اصحاب پیامبر را که در این دنیا با یکدیگر اختلاف داشتند ، در آن جهان در کنار یکدیگر در #بهشت میشمرد .
🅰 از ابوبکر و #علی علیه السلام نیز در برخی از این روایات نام برده شده است .
🌀طبرسی ، #شأن نزول مذکور را با سیاق آیه سازگار نمیداند .
ادامه دارد ......
#دائره_المعارف_قرآن_کریم
#تفسیر
@Targomeh
✅دائره المعارف قرآن کریم✅
🎅#ابوبکر>
◀️ ابوبکر در شان نزول
.....ادامه
👈 ۸. * انّ الّذین سبقت لهم منّا الحسنی اولئک عنها مبعدون * ( انبیا ۱۰۱ )
🌀این آیه ، درباره دور ماندن #نیکوکاران از جهنم است .
🅰 #شأن نزولها و تطبیقهای متعددی در ذیل آیه مطرح شده که #علی و شیعیانش ، عیسی و عزیر و ملائکه از آن جمله اند .
🌀 حاکم نیز در روایتی به نقل از امام #علی علیه السلام ابوبکر را در زمره مجموعهای از #اصحاب ، یکی از مصداقهای این آیه میداند .
🅰 ابن یزید #همدانی و لیث بن ابی سلیم ، در سلسله سند این روایات ، غیر قابل #اعتماد معرفی شدهاند .
ادامه دارد ......
#دائره_المعارف_قرآن_کریم
#تفسیر
@Targomeh
✅دائره المعارف قرآن کریم✅
🎅#ابوبکر>
◀️ ابوبکر در شان نزول
.....ادامه
👈 ۹ . * لا یستوی منکم من انفق من قبل الفتح و قتل اولئک اعظم درجه من الّذین انفقوا من بعد و قتلوا ..... * ( حدید ۱۰ )
🅰 این آیه بیان میدارد که #انفاق و جهاد پیش از فتح مکه ، بر انفاق و جهاد پس از آن #برتری دارد .
🌀کلبی در روایتی ، این آیه را در #شأن ابوبکر میشمرد و وجه این تطبیق را نیز بیان میدارد :
#ابوبکر نخستین کسی بود که دارایی اش را در راه رسول خدا #انفاق کرد .
🅰شیخ طوسی در این باره مینویسد :
#خداوند در این آیه ، در صدد بیان برتری انفاق پیش از فتح به شرط همراهی با #جهاد در راه او است ؛
افزون بر اینکه لحن آیه عام بوده ، اختصاص به فرد #خاصی را بر نمیتابد .
🌀 #ابهامهای و تناقضهایی نیز در روایات و گزارشهای تاریخی مربوط به ثروت و انفاقهای #ابوبکر وجود دارد .
ادامه دارد .......
#دائره_المعارف_قرآن_کریم
#تفسیر
@Targomeh
✅دائره المعارف قرآن کریم✅
🎅#ابوبکر>
◀️ ابوبکر در شان نزول
.....ادامه
👈 ۱۱ . * ثم رددناه اسفل السّافلین الّا الّذین آمنوا و عملوا الصّالحات فلهم اجر غیر ممنون * ( تین ۵ و ۶ )
🌀بر اساس روایتی از انس ، این آیه بر ابوبکر ، عمر ، عثمان و #علی علیه السلام تطبیق شده است که سیوطی در سند آن اشکال کرده و خطیب بغدادی ، این #حدیث را مردود دانسته و محمد بن بیان از راویان ، آن را #دروغ پردازی بزرگ شمرده است .
🅰در منابع #شیعه نیز آیات چندی درباره ابوبکر دانسته شده که به طور عمده ، به زمینه سازیهای پیش از #سقیفه ارتباط مییابد ؛
🌀 البته برخی روایات دیگر نیز در غیر #مقام قدح وی آمده و گاه درباره برخی از آیات منقول در #تفاسیر اهل سنت ، میان آنها با شیعیان ، اتفاق نظر وجود دارد .
🅰 مفسران و محدثان #شیعه به رغم پذیرش بسیاری از آیات و روایات منقول در #قدح ابوبکر ، گاه برخی از آن روایات را از حیث سند مخدوش دانسته و نپذیرفتهاند .
🌀 ابو الفتوح رازی نقل میکند که هنگام #نزول آیه * ان تخفوا ما فی صدورکم او تبدوه یعلمه الله * ( آل عمران ۲۹ )
برخی ، از جمله #ابوبکر نزد پیامبر آمده ، از سختی این تکلیف ( محاسبه بر ما فی الضمیر ) به وی #شکایت بردند .
🅰 #پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود :
آیا درست است که به رغم شنیدن این #فرمان از آن سر بپیچید ؟
🌀 آنان گفتند : خیر ، بلکه آن را شنیده ، #پیروی خواهیم کرد ؛
آنگاه آیه * لا یکلّف الله نفسا الّا وسعها * (بقره ۲۸۶ ) نازل شد و آیه پیشین را #نسخ کرد .
🅰 در ذیل آیه تحریم #غیبت نیز روایت شده که روزی ابوبکر و عمر ، سلمان را برای تهیه غذا نزد #پیامبر فرستادند .
🌀 حضرت نیز او را نزد #خزانهدارش * اسامه * فرستاد .
🅰 اسامه از خالی بودن #خزانه خبر داد و سلمان با دست #تهی بازگشت .
🌀آن دو #پنهانی به یکدیگر گفتند :
اسامه بر ما بخل ورزید و اگر سلمان را برای آب به چاهی بر طلب آب بفرستیم ، آن چاه در جا #خشک خواهد شد ؛
🅰 سپس نزد #پیامبر آمدند و حضرت به آنها فرمود :
چرا #گوشت سلمان و اسامه را به دهن گرفتهاید ؟
🌀 در این هنگام #آیه نازل شد :
* لا یغتب بعضکم بعضا ایحبّ احدکم ان یاکل لحم اخیه میتا * ( حجرات ۱۲ )
🅰 در #روایاتی از امام باقر و امام کاظم علیهما السلام آیه ۱۰۸ نساء ( اذ یبیتون مالا یرضی من القول ) در #شأن ابوبکر و عمر و ابوعبیده دانسته شده که در مجالس خصوصی خود ، سخنانی بر خلاف #رضایت خدا بر زبان میآوردند .
🌀 آیه ۷ مجادله ( ما یکون من نجوی ثلاثه ) نیز درباره #جلسههای پنهانی آنها دانسته شده است .
🅰 بنابر روایتی دیگر از امام #صادق علیه السلام ذیل آیات * ام ابرموا امرا فانّا مبرمون * ام یحسبون انّا لا نسمع سرّهم و نجواهم * ( ۷۹ و ۸۰ زخرف )
🌀این گروه به #توطئه چینیهایی مشغول بوده و اسرار و رازهایی در میان خود داشتهاند که آیات ۲۵ و ۲۶ سوره #محمد این اعمال و اسرار آنها را بازگشت به دوره پیش از اسلام یاد میکند .
🅰 از بریده اسلمی و ابن عباس نیز #روایاتی به همین مضمون در شأن نزول آیه ۷۹ و ۸۰ زخرف نقل شده ؛ اما از #کسی نام برده نشده است .
🌀بر پایه روایتی ، امام صادق علیه السلام #ابوبکر را با ( عنوان کنایی ) از آن گروه میشمرد که خداوند درباره آنها به #پیامبرش فرمود :
خدا از #راز دل آنها آگاه است ؛ پس از آنها کناره بگیر و موعظهشان نما . ( نسا ۶۳ )
🅰در برخی روایات ، ذیل آیه ۷۴ توبه از شرکت #ابوبکر در ماجرای کشتن عقبه هنگام بازگشت پیامبر از جنگ #تبوک یاد شده که زیاد بن منذر در سند یکی از آن روایات ، غیر قابل #اعتماد معرفی شده و بلکه روایاتی از امامان علیهم السلام در #نکوهش وی وارد شده است .
🌀 #انتقاد ابوبکر و دیگر یارانش از خلافت علی علیه السلام و سوگند خوردن آنها در کنار #کعبه مبنی بر جلوگیری از به خلافت رسیدن علی علیه السلام نیز در روایات #شیعه گزارش شده است .
🅰 بنابراین روایات ، خداوند این #قضایا را در آیه * یحلفون باللّه ما قالوا و لقد قالوا کلمة الکفر و کفروا بعد اسلامهم و همّوا بما لم ینالوا * ( توبه ۷۴ ) برای #پیامبر آشکار ساخت .
🌀 تطبیقهای متعددی نیز در روایات #شیعه آمده است .
🅰 آیه * و من لم یحکم بما انزل الله * ( مائده ۴۴ ) بر #غضب حقّ آل محمد به وسیله ابوبکر و * لا تتّبعوا السّبل فتفرق بکم عن سبیله * ( انعام ۱۵۳ )
بر #پیروی از ولایت خلیفه اول و دوم در برابر ولایت علی علیه السلام و * الّذین یوذون الله و رسوله * (احزاب ۵۷ ) بر #آزارهایشان به علی و فاطمه علیهما السلام و * لو انّهم اذ ظلموا انفسهم جاءوک فاستغفروا الله * ( نساء ۶۴ ) بر عدم #توبه آنها از نافرمانی و ظلمشان به پیامبر و علی علیه السلام تطبیق شده است .
........... پایان
#دائره_المعارف_قرآن_کریم
#تفسیر
@Targomeh
♻️#دائره_المعارف_قرآن_کریم♻️
📛 #ابوجهل
#ابوجهل_درشان_نزول
......ادامه
⏪ ۱۱ . همو از #مقاتل مینویسد :
چون ابوجهل و نصر بن حارث ، عبادتهای #رسول و جدّیت او را دیدند ، گفتند :
تو خود را به مشقت میاندازی .
🧬 در دین ما این همه #رنج نیست و خدای تعالی این آیات را فرو فرستاد :
* ما انزلنا علیک القرآن لتشقی * ( طه ۱ و ۲ )
⏪۱۲ . * افمن وعدنه وعدًا حسنا فهو لاقیه ، کمن متّعناه منع الحیوه الدّنیا ثمّ هو یوم القیامه من المحضرین = آیا کسی که به او #وعدهای نیکو دادیم و او به آن خواهد رسید ، مانند کسی است که به بهره زندگانی #دنیا بهرهمندش ساختهایم ؛ سپس او در روز #قیامت از حاضر شدگان [ در صحنه عذاب ] است ؟ * ( قصص ۶۱ )
🛡با همه اختلافی که در #شأن نزول آیه وجود دارد ، نام ابوجهل ، به صورت مصداق * من متعناه * #برجستهتر است .
ادامه دارد ......
#دائره_المعارف_قرآن_کریم
#تفسیر
@Targomeh
♻️#دائره_المعارف_قرآن_کریم♻️
📛 #ابوجهل
#ابوجهل_درشان_نزول
......ادامه
⏪ ۱۸ . از سدّی نقل شده که اخنس بن شریق در #خلوت از ابوجهل درباره پیامبر صلی الله علیه و آله پرسید و او گفت :
به خدا سوگند ! محمد #صادق است و هرگز دروغ نگفته ؛
🛡 اما هنگامی که بنی قصی پرچم #مکه را به دست گرفتند ؛ پردهدار کعبه شدند ؛ #سقایت حاجیان به دستشان افتاد و سپس نبوت ! دیگر چه چیزی برای تیرههای #قریش میماند ؟
🧬 و این آیه در #شأن آنان نازل شد :
* فانّهم لا یکذبونک و لکن الظّالمین بءآیات الله یجحدون * ( انعام ۳۳ )
🛡طبری از ابن کعب نقل کرده که #ابوجهل به پیامبر گفت :
ما تو را #تکذیب نکرده ؛ بلکه آنچه را آوردهای ، تکذیب میکنیم و خداوند این آیه را فرود آورد .
⏪ ۱۹ . روزی #ابوجهل ، به آزار پیامبر پرداخت و حمزه به حمایت از حضرت ، خشمگینانه #ضربتی بر او وارد ساخت .
🧬گفته شده که آیه ۱۲۲ #انعام در این باره نازل شد :
* او من کان میتا فاحییناه و جعلنا له نورا یمشی به فی النّاس کمن مثله فی الظلمات لیس بخارج منها کذالک زیّن للکافرین ما کانوا یعملون *
🛡 طبری اقوالی را در #تفسیر آیه برمیشمرد ؛ اما در این که مقصود از * کمن مثله فی الظلمات * ابوجهل است ، #تردید نمیکند .
ادامه دارد ......
#دائره_المعارف_قرآن_کریم
#تفسیر
@Targomeh
🟢#دائره_المعارف_قرآن_کریم🟢
🧔♂#ابوذر_غفارى
ابوذر در شان نزول
🔵 مفسّران، در ذیل چند آیه از #ابوذر سخن به میان آوردهاند:
👈۱. ابنعبّاس در ذیل آیه ۲۰ #مزمل در کنار حضرت #على علیهالسلام از ابوذر یاد کرده که مقصود از * طالـءِفَةٌ مِن الّذین مَعَک * بوده و همچون #پیامبر صلی الله علیه و آله نزدیک به دو سوم یا نصف یا یک سوم شب را به #بیداری و عبادت میگذراندند .
چنانکه نقل شده ، با نزول #آیه * کانوا قلیلا من الّیل ما یهجعون * ( ذاریات ۱۷ )
🟤 ابوذر از کسانی بود که برای #عبادت خداوند بر خود سخت میگرفت و با تکیه بر عصا و حال ایستاده بیشترِ شب را به #عبادت میپرداخت تا آنکه آیه * قم الّیل الّا قلیلا * ( مزمل ۲ ) نازل شد .
👈 ۲ . میبدی ، آیه ۵۱ انعام را در #شأن موالی و فقیران عرب ، از جمله ابوذر دانسته که خداوند به #پیامبر صلی الله علیه و آله میگوید :
اینان را که یقین دارند به سوی پروردگارشان محشور میشوند ، از #وحی آگاه کند :
* و انذر به الّذین یخافون ان یحشرو الی ربهم و کسانی را که از #محشور شدن نزد پروردگارشان اندیش ناکند ، به آن ( قرآن ) هشدار بده .
ادامه دارد .....
#دائره_المعارف_قرآن_کریم
#تفسیر
@Targomeh
🖍 #دائره_المعارف_قرآن_کریم 🖍
👳♂ابوطالب>
#ابوطالب_در_شان_نزول
🟪 بنا به روایاتى چند، نزول آیاتى از قرآن کریم در #شأن ابوطالب است.
⬅️ ۱. آیه ۲۶ انعام
* وهُم یَنهَونَ عَنهُ و یَنـَونَ عَنهُ و اِن یُهلِکونَ اِلاَّ اَنفُسَهُم ومایَشعُرون = و #ایشان ( مردم را ) از او باز میدارند و خود نیز از او فاصله میگیرند و جز خود را به #نابودی نمیاندازند ، ( ولی ) نمیدانند *
🔵 حبیب بن ابی ثابت ( از فردی که از ابن عباس شنیده ) #روایت کرده که این آیه در شأن ابوطالب نازل شده است ؛ زیرا مردم را از آزار رساندن به #پیامبر باز میداشت و خود نیز از ایمان آوردن به پیامبر دوری میکرد .
🟢 روایتی دیگر در این #زمینه از عطا بن دینار و روایت سوم از قاسم بن مخیمره است ؛ اما وجود #ضعفها و اشکالات متعدد در این روایات ، موجب تردید در صحت آنها شده است .
🔵 #نخست آنکه روایت حبیب بن ابی ثابت که مهمترین روایت درباره این شأن نزول است و از طرق متعدد نقل شده ، #مرسل است و مشخص نیست که چه کسی آن را از ابن عباس شنیده و روایت کرده است .
🟢 اشکال دیگر ، #تعارض این چند روایت با روایاتی بیشتر و صحیحتر است که نزول آیه را درباره #مشرکان قریش دانسته است ؛ زیرا آنان مردم را از پیروی ایمان به محمد صلی الله علیه و آله یا #قرآن باز میداشتند و خود نیز از آن فاصله میگرفتند .
🔵 آنچه مفسران #متقدم و متاخر در تفسیر آیه پیشین بیان کردهاند نیز با همین روایات #موافق است .
🟥 به طور کلی در #تفسیر این آیه ، سه احتمال بیان شده است :
👈 ۱ . برخی از مفسران با استناد به #سیاق این آیه و آیات قبل ، مرجع ضمیر در دو کلمه * #عنه * را قرآن کریم دانستهاند .
🟢 از قتاده و مجاهد نیز نقل شده است که #مشرکان قریش ، مردم را از شنیدن قرآن نهی و خود نیز از شنیدن آن #دوری میکردند .
🔵 بنابراین احتمال ، نزول #آیه نمیتواند در شأن ابوطالب باشد ؛ زیرا او ، مردم را از آزار رساندن به #پیامبر باز میداشت ، نه از شنیدن قرآن .
ادامه دارد ......
#دائره_المعارف_قرآن_کریم
#تفسیر
@Targomeh
🖍 #دائره_المعارف_قرآن_کریم 🖍
👳♂ابوطالب>
#ابوطالب_در_شان_نزول
🟢 اشکال سوم روایات پیشین ، #ناسازگاری با سیاق آیات است ؛ زیرا سیاق این آیه با آیات قبل و بعد #یکنواخت است و بر مذمت و توبیخ افراد مورد اشاره آیه دلالت دارد و این سیاق #تفکیک بردار نیست ؛
🔵 در حالی که این #روایات مستلزم آن است که یک بخش از آیه ( ینهون عنه ) در مدح #ابوطالب و بخش دیگر در مذمت وی باشد .
🟢 قرطبی نیز روایتی را نقل کرده که به روشنی بر #نزول بخشی از آیه در مدح ابوطالب دلالت دارد .
🔵 وی نقل میکند که روزی #پیامبر ، در کنار کعبه نماز میخواند .
ابوجهل گفت : چه کسی #حاضر است نماز این مرد را بشکند ؟
🟢 ابن زبغری برخاست و #صورت پیامبر را آلوده کرد و پیامبر را از نماز بازداشت .
🔵 رسول خدا به #ابوطالب شکایت برد .
🟢 ابوطالب به کنار #کعبه ، نزد قوم آمد و با ابن زبعری و سایر مشرکان حاضر ، همان کرد که با #پیامبر انجام داده بودند ؛
آنگاه آیه پیش گفته نازل شد .
🔵 پیامبر به #ابوطالب گفت :
ای عمو ! آیهای در #شأن تو نازل شد .
🟢 ابوطالب گفت :
آن چیست ؟
#پیامبر فرمود :
تو قریش را از آزار من باز میداری و خود از #ایمان به من امتناع میورزی .
🔵 در این هنگام ، #ابوطالب در پاسخ پیامبر اشعاری سرود که در آن ضمن حمایت قاطع از حضرت ، ایشان را به ادامه دادن راه #سفارش کرد .
🟢 بر پایه این روایت ، بخشی از #آیه ( ینهون عنه ) باید در مدح ابی طالب باشد ؛ در حالی که لحن و سیاق آیه و نیز #ارتباط آن با آیات قبل بر سرزنش افراد مورد اشاره آیه دلالت دارد .
ادامه دارد ......
#دائره_المعارف_قرآن_کریم
#تفسیر
@Targomeh
🖍 #دائره_المعارف_قرآن_کریم 🖍
👳♂ابوطالب>
#ابوطالب_در_شان_نزول
⬅️ ۳ . قصص ۵۶ :
* انّک لا تهدی من احببت و لکن الله یهدی من یشاء و هو اعلم بالمهتدین *
زجاج گفته است :
#اجماع مسلمانان یا مفسران بر نزول این آیه در شان ابوطالب است .
🟢 این ادعای #رجاج نادرست است ؛ به همین دلیل ، قرطبی با ردّ سخن رجاج آن را چنین تصحیح کرده که بیشتر مفسران در باره شان #نزول پیشین اتفاق نطر دارند ؛
اما این ادعای قرطبی نیز درست نیست .
🔵 در باره این شان #نزول ، جز روایت پیش گفته از سعیدبن مسیب ، روایتی نیز از ابو هریره ، عبدالله بن عمر و نیز ابن عباس از طریق ابی صالح که به تصریح سیوطی ، #ضعیفترین طریق به ابن عباس است .
🟢 در #حدیثی از امام صادق علیه السلام امده است که مثل ابوطالب ، مثل اصحاب کهف است که #ایمان خود را مخفی و اظهار شرک می کردند .
🔵 آن چه از سوی این مفسران #انکار شده ، یکی از دو چیز است :
👈 ۱ . برخی ذیل روایت ، یعنی #نزول آیه در شان ابی طالب را نمی پذیرند .
🟢 طبرسی در ردّ این #شان نزول گفته است :
همانطور که امکان ندارد #پیامبر با اوامر و نواهی الهی مخالفت کند ، امکان ندارد خواسته و اراده اش نیز مخالف #خواست و اراده الهی باشد وگرنه از مخالفت با اوامر و #نواهی الهی نیز مصون نخواهدبود .
🔵 کسانی نیز در مقام #خدشه در سند روایت برآمده و همه روایات پیشین را #مرسل دانسته اند ؛
به این دلیل که هیچ یک از #راویان آن ، شاهد نزول آیه و وفات ابوطالب نبوده اند ، و از ابوهریره نیز که صحیح ترین این #روایات از او است ، به جعل حدیث بر ضدّ علی علیه السلام و به نفع #معاویه متهم است .
ادامه دارد .....
#دائره_المعارف_قرآن_کریم
#تفسیر
@Targomeh
🖼 #دائره_المعارف_قرآن_کریم 🖼
💰اجرت>
✅ #اجرت_تعلیم_قرآن_و
#مسایل_دین
🎁 #کراهت گرفتن اجرت بر تعلیم قرآن نزد امامیه مشهور است و برخى، این کراهت را درصورتى که شرط #پرداخت اجرت شود، شدیدتر دانستهاند .
💳 ابوحنیفه نیز قایل به #کراهت است ; ولى بیشتر اهلسنت آن را #مباح دانسته اند .
🎁زهری و اصحاب رای گفتهاند :
که #حرمت اجرت بر تعلیم قرآن را میتوان از آیه ۴۱ بقره استفاده کرد:
* ...... و لا تشتروا بآیاتی ثمنا قلیلا ..... *
💳 قرطبی به این #استدلال پاسخ میدهد که اولاً آیه درباره بنی اسرائیل است ؛
ثانیاً درباره کسی است که #تعلیم آیات الهی بر او واجب عینی باشد .
🎁 با توجه به #شأن نزول ، به نظر میرسد که این آیه اصلاً ربطی به اجرت بر تعلیم #قرآن نداشته باشد .
💳 امام #باقر علیه السلام فرموده :
این آیه درباره حیّی ابن اخطب و کعب ابن اشرف و جمعی دیگر از #اعیان یهود است که هر سال مجلس مهمانی پر زرق و برقی از طرف #یهودیان برای آنها ترتیب داده میشد و آنان به سبب این منفعت ناچیز حاضر نبودند #پیامبر اسلام را تایید کنند .
🎁 آنان آیات #تورات را که درباره اوصاف و بشارت آمدن پیامبر اسلام بود ، تحریف کردند ؛ بنابراین آیه مربوط به #انکار حقانیت رسول الله و دین اسلام است که سران یهود با بهای اندکی آن را معاوضه میکردند با اینکه پیشتر ، خود از #مبشران اسلام بودند .
آیه ۷۹ بقره نیز موید همین مطلب است .
💳 دانشمندان یهود که #حقایق را به سود خود تحریف میکردند و دست نوشتههای خود را به #خدا نسبت میدادند و هدفشان بهایی اندک بود که به دست میآوردند :
* فویل للّذین یکتبون الکتاب بایدیهم ثمّ یقولون هذا من عند الله لیشتروا به ثمنا قلیلا فویل لهم ما کتبت ایدیهم من ما یکسبون *
ادامه دارد .......
#دائره_المعارف_قرآن_کریم
#تفسیر
@Targomeh
❤️#دائره_المعارف_قرآن_کریم ❤️
🎁 #احسان >
👈 #احسان_در_قرآن>
◀️۲ - #مصادیق_احسان_در_قرآن
✅ اکنون جای آن است که برخی موارد #احسان را به طور گذرا بیان کنیم.
🔰 ۲.۱ - #زکات
🫀عنوان « #زکات » در اصطلاح ما، نوعی مالیات واجب شرعی است، مالیاتی که از طرف #شارع مقدس، حدود و متعلقات و مقدار و نصاب و مصارفش تعیین شده است؛ ولی در اصطلاح #قرآن و در اصل لغت، اختصاص به آن مالیات خاص ندارد.
🤝 به بیان دیگر #زکات در قرآن کریم، اعم است از زکات واجب، که در شرع تعیین شده، و احسانهایی که انسان به اشخاص #مستمند میکند؛ مانند آن که در قرآن آمده است:
«الذین یقیمون الصلاة ویؤتون الزکاة وهم راکعون» ( مائده آیه ۵۵ )
🫀که #شان نزول آن، چنان که مفسران گفتهاند و در روایات آمده است #علی (علیهالسّلام) است که در حال رکوع، انگشتری خود را درآورد و به #نیازمندی داد که در مسجد از مردم کمک میخواست.
🤝بنابراین، اصطلاح « #زکات» در قرآن، اعم از اصطلاح فقهی آن و اصطلاح رایج بین اهل شرع است و شامل صدقات مالی مستحب نیز میشود، بلکه در بسیاری از موارد، کاربردهای دیگری نیز دارد که به #مسائل مالی مربوط نمیشوند.
🫀لفظ #زکات، در قرآن کریم، بیش از سی بار به کار رفته است که در بیش تر این موارد، همراه با نماز، و با #تعابیر مختلف، بر انجام آن دو، تاکید شده است:
«واقام الصلاة وآتی الزکاة» ( بقره ۱۷۷ )
یا «واقیموا الصلاة وآتوا الزکاة» ( بقره ۴۳ )
«والمقیمین الصلاة والمؤتون الزکاة» ( نساء ۱۶۲ )
«لئن اقمتم الصلاة وآتیتم الزکاة» ( مائده ۱۲ )
🤝و از قول حضرت #عیسی (علیهالسّلام) آمده است:
«واوصانی بالصلاة والزکاة ما دمت حیا» ( مریم ۳۱ )
🫀این تعبیرها پیوستگی این دو عمل #عبادی، و اهمیت زکات را در فقه و اخلاق اسلامی نشان میدهند؛ یعنی اهمیت اخلاقی آن به اندازهای است که #قرین و هم پایهی نماز شمرده شده است.
🤝 زکات، گرچه از مصادیق #احسان است و اساس آن بر تبادل مادی نیست، ولی در آیات قرآن آثار #مفهومی مهمی بر آن بار شده است.
🫀خداوند در یکی از آیات، پس از #فرمان به خواندن نماز و دادن زکات میفرماید:
«وما تقدموا لانفسکم من خیر تجدوه عند الله ان الله بما تعملون بصیر» ( بقره ۱۱۰ )
ادامه دارد ......
#دائره_المعارف_قرآن_کریم
#تفسیر
@Targomeh